Ponad pół miliarda euro na wsparcie polskich portów morskich – z unijnego instrumentu finansowego Connecting Europe Facility. Najwięcej – dla Gdańska.

Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl
Umowy na dotację unijną dla Portu Gdańsk w kwocie blisko 119 mln EUR już podpisane. Ponadto PKP PLK na poprawę infrastruktury kolejowego dostępu do portu Gdańsk dostały 116 mln euro; do portu w Gdyni – 162 mln euro; a do portów w Szczecinie i Świnoujściu – 122 mln euro.

Wielkie wsparcie z Brukseli na rzecz polskich bram morskich na świat.

Ważną wiadomość przekazał nam Zarząd Morskiego Portu Gdańsk. Potwierdziło się to, co już wcześniej zapowiadano, że Port Gdańsk otrzyma duże pieniądze z zarządzanego przez Komisję Europejską instrumentu finansowego CEF.

22 listopada w Warszawie w siedzibie Ministerstwa Rozwoju, uroczyście wręczono reprezentantom gdańskiego Portu Morskiego umowy zawarte pomiędzy Zarządem Morskiego Portu Gdańsk S.A. oraz Komisją Europejską reprezentowaną przez Agencję Wykonawczą INAE, a dotyczące przyznania dotacji unijnej z programu CEF (Łącząc Europę). Dofinansowanie obejmuje 3 projekty. Dwa są inwestycyjne; jeden – projektowy. Łączny koszt realizacji tych zamierzeń szacowany jest na ponad 140 mln EUR, w tym dofinansowanie z UE przewidziane jest na kwotę 118,7 mln EUR. Ponadto dla projektów inwestycyjnych zostały podpisane dodatkowo umowy z Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) regulujące, na poziomie krajowym, zasady realizacji tych przedsięwzięć.
Trzy projekty, o których mowa to: rozbudowa i modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym; rozbudowa i modernizacja węzłów sieci bazowej w zakresie infrastruktury drogowo-kolejowej w prawobrzeżnej części portu wewnętrznego (rejon Basenu Górniczego oraz nabrzeża Przemysłowego) – dokumentacja projektowa i środowiskowa oraz modernizacja toru wodnego i rozbudowa nabrzeży oraz poprawa warunków żeglugi w Porcie Wewnętrznym w Gdańsku.
Dotąd na stronie www.portgdansk.pl szczegółowo zaprezentowany został zakres prac przewidziany dla pierwszych dwóch projektów.
Jednak największym, zarówno pod względem wykonawczym jak i kosztowym, będzie modernizacja toru wodnego wraz z rozbudową nabrzeży – jest to przedsięwzięcie, które służyć będzie m.in. poprawie warunków i bezpieczeństwa żeglugi w Porcie Wewnętrznym. Całkowity koszt tego przedsięwzięcia (etap I) to ponad 110 mln EUR, z czego 85% w kwocie 93,7 mln EUR dofinansowane zostanie w ramach instrumentu CEF.

foto_zmpg_sa_5984Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Inwestycja zostanie podzielona na 5 zadań: rozbudowa wewnątrzportowego toru wodnego; rozbudowa Nabrzeża Obrońców Poczty Polskiej i Nabrzeża Mew; rozbudowa Nabrzeża Oliwskiego; rozbudowa Nabrzeża Zbożowego oraz Nabrzeża Wisłoujście; rozbudowa Nabrzeża Dworzec Drzewny.
foto_zmpg_sa_5985Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Pierwsze z nich obejmować będzie przede wszystkim roboty czerpalne, w efekcie których nastąpi regulacja toru wodnego. W rezultacie przedsięwzięcie ma poprawić parametry techniczne toru, zwiększyć jego szerokość do 90 metrów i głębokość do 12 metrów na odcinku od główek falochronów wejściowych do Nabrzeża Chemików oraz szerokość do 75 metrów i głębokość do 10,8 metrów przy Nabrzeżu Przemysłowym. Szacowana łączna kubatura dla prac regulacyjnych toru wodnego wyniesie około 1,5 mln metrów sześciennych. Prace obejmować będą: wybranie urobku tworzącego spłycenia względem przyjętego profilu dna toru wodnego, wykształcenie skarp tworzących przejście z głębokości planowanych w zmodernizowanym torze wodnym do głębokości występujących przy nabrzeżach, które nie będą podlegały rozbudowie w ramach projektu. Poprawione zostaną także parametry istniejących obecnie w porcie wewnętrznym obrotnic (części akwenów, gdzie statki mogą być zawracane; zmieniać kierunek płynięcia), w tym obrotnicy tuż u wejścia do kanału portowego zlokalizowanej nieopodal wolnego obszaru celnego. W tym przypadku zostanie ona powiększona ze 170 metrów do 180 metrów średnicy. Parametry drugiej z obrotnic, w rejonie Basenu Górniczego powiększone zostaną ze 180 metrów do 200 metrów. Poprawione zostaną także parametry największej z obrotnic w tej części portu – obrotnicy w okolicach Wyspy Ostrów: z 300 metrów do 315 metrów.
W ramach tego zadania zmianie ulegnie także wyprofilowanie toru. Tam, gdzie będzie to możliwe, nastąpi złagodzenie zakrętów, co sprzyjać ma polepszeniu warunków nawigacyjnych dla statków poruszających się po torze.

Dalsza część prac związana będzie już bezpośrednio z poprawą stanu nabrzeży wzdłuż toru wodnego; z osiągnięciem większej głębokości bezpośrednio przy ściance nabrzeży wraz ze zmianą charakteru niektórych z nich, w tym nabrzeży skarpowych w postojowe czy przeładunkowe.
foto_zmpg_sa_5986Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Planowane prace poprzedzone zostaną wykonaniem stosownych robót rozbiórkowych. Rozbudowa nabrzeży polegać będzie na wbiciu nowej stalowej przedniej ścianki szczelnej przed istniejącą konstrukcją i posadowieniu na niej żelbetowego oczepu. Nabrzeża wyposażone zostaną w nowe urządzenia umożliwiające bezpieczny postój i obsługę jednostek pływających (linia odbojowa, cumownicza, instalacje elektroenergetyczne i wodno – kanalizacyjne, sprzęt ratunkowy). Przy nabrzeżach, na całej długości rozbudowywanych odcinków wykonany zostanie także niezbędny z punktu widzenia ich przyszłego funkcjonowania zakres prac pogłębiarskich.
foto_zmpg_sa_5987Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Tego typu prace inwestycyjne poczynione zostaną m.in. w zakresie rozbudowy Nabrzeża Obrońców Poczty Polskiej, obecnie wykorzystywanego głównie do obsługi kruszyw, oleju opałowego i bazowego oraz siarki granulowanej. Nowa konstrukcja nabrzeża pozwoli na poprawę jego parametrów technicznych. Wydłużona zostanie jego długość z obecnych 345 metrów do 391 metrów. Zwiększy się nieznacznie także głębokość techniczna przy nabrzeżu do 11,2 metrów, co docelowo pozwoli na obsługę statków o zanurzeniu do 10,6 metrów (obecnie dopuszcza się tam jednostki o zanurzeniu do 10,2 m). Co istotne, w tym przypadku znacznie zwiększy się dopuszczalne obciążenie użytkowe nawierzchni – do 30 kN/m2 na odcinku przeładunkowym.
Nabrzeże Obrońców Poczty Polskiej po zakończeniu modernizacji ma mieć charakter uniwersalny i umożliwiać obsługę największych statków mogących wpłynąć do portu wewnętrznego lub równoczesną obsługę dwóch mniejszych jednostek. Podobnie jak dziś, obiekt służyć będzie głównie przeładunkom towarów masowych, płynnych i sypkich.
Przebudowie poddane zostanie także zlokalizowane nieopodal Nabrzeże Mew, którego stan obecny uniemożliwia cumowanie jednostek. Po zakończeniu inwestycji i zmianie konstrukcji nabrzeża pełnić ono będzie funkcję m.in. postojową dla małych jednostek pływających o zanurzeniu do 5,3 m.
foto_zmpg_sa_5988Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Kolejne zadanie przewidziane w ramach projektu obejmować będzie kompleksową rozbudowę Nabrzeża Oliwskiego i sąsiadującego z nim Nabrzeża Ziółkowskiego na odcinku, przy którym do ubiegłego roku funkcjonowała Baza Promowa Polskiej Żeglugi Bałtyckiej. W obu przypadkach zmieniona zostanie konstrukcja nabrzeża. Z uwagi na usytuowanie obu nabrzeży na łuku toru wodnego, zmieniony zostanie układ linii brzegowych w wyniku czego powstaną prostoliniowe stanowiska statkowe. Tym samym poszerzone zostanie światło toru wodnego na tym odcinku. Poprawione zostaną zarazem parametry techniczne obu obiektów dając możliwość obsługi statków o zanurzeniu do 10,6 metrów z obecnych 9,7 m przy Nabrzeżu Oliwskim oraz z obecnych 6,6 do 9,4 m przy Nabrzeżu Ziółkowskiego. Przebudowa przyczyni się również do zwiększenia użytkowego obciążenia nawierzchni nabrzeży do 10-30 kN/m2 w przypadku Oliwskiego oraz do 10-20 kN/m2 na Nabrzeżu Ziółkowskiego.
foto_zmpg_sa_5992Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Na dalszym etapie prac uwzględniono również rozbudowę Nabrzeża Zbożowego, które na chwilę obecną ma charakter obudowy brzegu kanału portowego (nabrzeże skarpowe). Inwestycja w tym przypadku jest konieczna, by docelowo móc osiągnąć większą głębokość bezpośrednio przy ściance nabrzeża, bowiem na tym odcinku z racji poszerzanego i pogłębianego toru wodnego nastąpi duże zbliżenie krawędzi rozbudowywanego toru do nabrzeża.
W docelowym kształcie nabrzeże to będzie miało konstrukcję skarpową, natomiast na odcinku przystani niskiej – konstrukcję pionowościenną umożliwiającą postój i obsługę małych jednostek pływających. Po rozbudowie nabrzeże ma pełnić funkcję obudowy brzegu kanału portowego z możliwością cumowania i obsługi małych jednostek przy wydzielonej przystani niskiej.
foto_zmpg_sa_5990Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Podobny zakres prac dotyczyć będzie Nabrzeża Wisłoujście znajdującego się po przeciwległej stronie toru wodnego. Na chwilę obecną nabrzeże ma wyłącznie charakter obudowy brzegu kanału portowego, natomiast docelowo, podobnie jak w przypadku Nabrzeża Zbożowego, zapewni także możliwość cumowania i obsługi przy nim małych jednostek pływających.
foto_zmpg_sa_5991Fot. Kacper Kowalski / www.portgdansk.pl

Największe zmiany dotkną natomiast Nabrzeża Dworzec Drzewny, które w tej chwili pełni funkcję obudowy brzegu kanału portowego, natomiast docelowo ma być przywrócone do eksploatacji i stanowić nabrzeże przeładunkowe.
Linia odwodna nowego nabrzeża o całkowitej długości około 1221 m przebiegać będzie w odległości wahającej się od 15m do 40 metrów od krawędzi projektowanego toru. Lokalnie w rejonie części nabrzeża przy obrotnicy prowadzącej do Basenu Górniczego odległość od krawędzi toru wodnego do nabrzeża wyniesie 5,5 m. Finalnie, po przeprowadzonych pracach inwestycyjnych nabrzeże przystosowane będzie do obsługi statków o zanurzeniu do 10,3 dla statków 30 000 DWT i 10,6 dla niepełnoładownych statków 100 000 DWT, choć utrzymanie takich parametrów na całej długości nabrzeża nie będzie możliwe. Na tym odcinku kanału w części południowej nabrzeża pod dnem przebiega bowiem tunel drogowy pod Martwą Wisłą, który wymusza konieczność nadania nabrzeżu na zadanym odcinku charakteru nabrzeża lekkiego. Pomimo tego, część Dworca Drzewnego sąsiadująca z Basenem Górniczym dopuszczać będzie obciążenie nawierzchni do poziomu nawet 30 kN/m2.
Docelowo Dworzec Drzewny zostanie przywrócony po latach do eksploatacji i dedykowany obsłudze tzw. uniwersalnej tj. przeładunkom wszelkiego rodzaju towarów obsługiwanych w Porcie Wewnętrznym.
Ta warta blisko pół miliarda inwestycja to jedno z największych przedsięwzięć infrastrukturalnych realizowanych dotąd przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. To inwestycja, która na tyle, na ile pozwolą panujące warunki techniczne, ma przyczynić się do zrównania parametrów większości nabrzeży zlokalizowanych w porcie wewnętrznym, zwiększyć ich dostępność dla większych jednostek pływających niż obecnie, polepszyć jakość obsługi w porcie i zapewnić bezpieczeństwo żeglugi na kanale portowym. To przedsięwzięcie kompleksowe, wieloetapowe, skomplikowane technicznie i bardzo kosztochłonne, jednak jego efekty pozostaną nie do przecenienia – informuje Zarząd Morskiego Portu Gdańsk.
Bez wsparcia nie pozostają też inne porty – dzięki PKP Polskim Liniom Kolejowym, ktore dostały z CEF pieniądze na poprawę infrastruktury kolejowego dostępu: do portu Gdańsk – 116 mln euro; do portu w Gdyni – 162 mln euro; do portów w Szczecinie i Świnoujściu – 122 mln euro.

Instrument „Łącząc Europę”
Instrument „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility – CEF) to nowy instrument finansowy, który zastąpił dotychczasowy program TEN-T – czytamy na stronie http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/ . Wspiera rozwój trzech obszarów – sieci transportowej, energetycznej oraz telekomunikacyjnej. Unia Europejska przeznaczyła w swoim budżecie na ten cel odrębną pulę środków finansowych. Fundusze te będzie można wykorzystać w latach 2014-2020 na inwestycje dotyczące budowy i modernizacji infrastruktury w dziedzinie transportu, energetyki i telekomunikacji.
Kazimierz Netka

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *