Na zdjęciu: Uczestnicy spotkania, podczas którego podpisano umowy. Fot. Kazimierz Netka.

Zagrożenie z nieba jest jak wojna. Musimy się przygotowywać do odparcia tych ataków.

Zginęli ludzie. Ponadto, trwający kilka minut huragan, spowodował straty, które będziemy nadrabiać przez kilkanaście lat. W lasach szkody zostaną wyrównane dopiero za około sto lat. Tyle, a nawet więcej lat liczą bowiem drzewa, które zostały połamane – tydzień temu.

Taki kataklizm najprawdopodobniej jest efektem zmian klimatu na kuli ziemskiej. Już wiadomo, że tych zmian nie zdołamy zatrzymać na tyle, by się ustrzec przed klęskami powodowanymi przez naturalne zjawiska (trąby powietrzne lub wodne, powodzie, wezbrania morza, powodzie, susze, mrozy, upały, obfite gwałtowne opady). Możemy je, te zmiany klimatu, spowolnić, z nadzieją, że kiedyś temperatura na Ziemi przestanie się podwyższać. Teraz musimy przystosowywać się do zmian klimatu i bronić przed naturalnymi zagrożeniami. Na te działania musimy przeznaczać wiele pieniędzy, korzystając z pomocy finansowej Unii Europejskiej.

 

Fot. Kazimierz Netka

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego po raz kolejny przeznaczył na ten cel sporo pieniędzy z unijnych zasobów Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 20114 – 2020. Pomiędzy 18 gmin i powiatów oraz jeden międzygminny związek, ubiegających się o to unijne wsparcie, podzielił około 137 mln złotych, a koszt realizacji projektów, które zostaną zrealizowane dzięki temu wsparciu, wyniesie około 210 mln złotych. Różnicę czyli około 73 mln złotych, gminy muszą same znaleźć.

 

Źródło ilustracji: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Unijna dotacja w kwocie 137 mln złotych zostanie przeznaczona na wsparcie projektów związanych z poprawą zabezpieczenia przeciwpowodziowego i zakupem specjalistycznego sprzętu dla jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej. W piątek, 18 sierpnia 2017 roku, umowy dotyczące dotacji,podpisali z beneficjentami: Mieczysław Struk – marszałek województwa pomorskiego, oraz wicemarszałkowie: Wiesław Byczkowski i Ryszard Świlski . Umowy dotyczą rozbudowy infrastruktury koniecznej do wzmocnienia ochrony mieszkańców przed skutkami groźnych zmian klimatycznych, głównie powodzi, zakupu sprzętu dla służb ratowniczych oraz rozbudowy systemów monitorowania i ostrzegania.

 

Fot. Kazimierz Netka

Dzięki realizacji wszystkich inwestycji, blisko 973 tys. osób uzyska lepszą ochronę przeciwpowodziową, bo powstaną zbiorniki małej retencji (magazyny nadmiaru wody np. z opadów) o pojemności przekraczającej 271 tys. m3, zakupionych zostanie 1 631 sztuk nowego specjalistycznego sprzętu dla 81 jednostek służb ratowniczych, a także 7 systemów monitorowania zagrożeń i wczesnego ostrzegania. Umowy zawarto z następującymi jednostkami samorządu terytorialnego: gminą Brusy, gminą Bytów, gminą miejską Chojnice, gminą miasta Gdańska, gminą Gniewino, gminą Kartuzy, gminą Kobylnica, gminą miejską Kościerzyna, gminą miastem Lębork, miastem Malbork, gminą Potęgowo, gminą Pruszcz Gdański, gminą miasta Pruszcz Gdański, gminą Ryjewo, gminą Sierakowice, powiatem gdańskim, powiatem kartuskim, powiatem bytowskim, Związkiem Międzygminnym Zatoki Puckiej.

 

Fot. Kazimierz Netka

Podczas spotkania związanego z podpisaniem umów, podkreślano, że ostatnie wydarzenia, które miały miejsce na terenie powiatów bytowskiego, chojnickiego, kartuskiego i kościerskiego – silna wichura i obfite opady deszczu, których efektem były ofiary w ludziach, zniszczenie tysięcy hektarów lasów oraz straty majątkowe wśród mieszkańców – świadczą o pilnej konieczności inwestycji w infrastrukturę i sprzęt konieczną do zabezpieczenia mieszkańców Pomorza. Zagrożenia naturalne i klęski żywiołowe m.in. huragany i wichury, powodzie, mrozy, długotrwałe susze i pożary, gwałtowne opady i wyładowania atmosferyczne są nieuchronne. Władze gmin i służby ratownicze muszą być gotowe do szybkiego i sprawnego reagowania. Wyposażenie gmin w nowoczesną aparaturę alarmową pozwoli na szybkie i sprawne informowanie mieszkańców o zbliżającym się niebezpieczeństwie i akcjach planowanych przez jednostki służb ratowniczych. Inwestycje te znacząco wpłyną na wzrost bezpieczeństwa mieszkańców w sytuacji zagrożenia, przyczynią się do minimalizowania i łagodzenia skutków klęsk żywiołowych. Zwiększenie pojemności zbiorników retencyjnych i budowa nowych zapobiegnie skutkom ewentualnych powodzi.

Wskutek huraganu, jaki zdarzył się w nocy z 11 na 12 sierpnia, życie straciło 6 osób, kilkadziesiąt jest rannych. Ludzie w kilku województwach stracili dorobek całego swego życia. W Lasach Państwowych była to największa katastrofa od czasów powołania administracji lasów państwowych, czyli od 1924 roku. Największe szkody huragan poczynił w Borach Tucholskich; na terenach administrowanych przez Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych w Gdańsku i w Toruniu; ucierpiały także lasy prywatne i komunalne.

Od kilku miesięcy duże miasta ( ponad 100 000 mieszkańców), a także miasta średnie, realizują projekty przystosowywania się do zmian klimatu.

Spośród projektów, wspartych na podstawie podpisanych 18 sierpnia umów, największy będzie realizowany przez gminę miejska Chojnice – poinformował Jan Szymański – dyrektor Departamentu Programów Regionalnych Urzędu marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Chodzi o projekt pt. „Poprawa gospodarki wodami opadowymi i roztopowymi na terenie MOF Chojnice – Człuchów.” (MOF – Miejski Obszar Funkcjonalny). Koszt realizacji tego przedsięwzięcia oszacowano na blisko 69 milionów złotych. Unijna dotacja przekracza 46,3 mln złotych.

 

Fot. Kazimierz Netka

Projekt zostanie zrealizowany do końca listopada 2020 r. Obejmuje budowę i przebudowę systemów odbioru, odprowadzania i oczyszczania wód opadowych i roztopowych oraz zbiorników retencyjnych na terenie miast Chojnice i Człuchów. Celem jest wzmocnienie odporności Chojnicko-Człuchowskiego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego na powodzie i susze. Realizacja projektu wpłynie korzystnie na adaptację obszarów obu zlewni do zmian klimatu wywołujących ekstremalne zjawiska typu powodzie i susze, poprzez zwiększenie retencji powierzchniowej, wyrównanie przepływów w ciekach oraz usprawnienie systemów odprowadzania i oczyszczania wód opadowych i roztopowych. Efektem realizacji przedsięwzięcia będzie też znaczna redukcja zanieczyszczeń trafiających do odbiorników wraz z wodami opadowymi i roztopowymi, a tym samym nastąpi poprawa stanu ekologicznego wód powierzchniowych i podziemnych oraz licznych obszarów chronionych. Ponadto nastąpi poprawa jakości życia mieszkańców i zwiększenie atrakcyjności turystycznej, osiedleńczej i gospodarczej regionu.

Powstaną zbiorniki do małej retencji, a ich pojemność wyniesie 88 900 m3; długość wybudowanej sieci kanalizacji deszczowej sięgnie 14,2 km, co sprawi, że 4 400 mieszkańców skorzysta ze środków ochrony przeciwpowodziowej.

 

Źródło ilustracji: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Przeznaczono też pieniądze na poprawę ochrony ludności i mienia w delcie Wisły, a beneficjentem jest Powiat Gdański. Tytuł przedsięwzięcia brzmi: „Bezpieczne Żuławy – podniesienie poziomu bezpieczeństwa powodziowego Żuław poprzez rozbudowę systemu alarmowania i powiadamiania oraz dostawę specjalistycznego wyposażenia ratowniczego”. Koszt realizacji: ponad 3,7 mln zł, a unijne dofinansowanie sięgnie prawie 3,1 mln złotych.

Projekt zostanie zrealizowany do końca września 2018 r., a jego celem jest dostawa specjalistycznego sprzętu ratownictwa dla jednostek ratownictwa działających w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym oraz rozbudowa i unowocześnienie systemu powiadamiania i alarmowania na Żuławach Wiślanych, którym objętych zostanie 145 124 osób. Doposażenie jednostek ratownictwa, jak również rozbudowa systemu powiadamiania i alarmowania wpłynie na osiągnięcie celu nadrzędnego projektu jakim jest wzmocnienie odporności Żuław Wiślanych na zagrożenia naturalne, przede wszystkim powodzie, których wystąpienie na niemal całym obszarze realizacji projektu jest wysokie.

 

Fot. Kazimierz Netka

W ramach projektu liczba nowego specjalistycznego wyposażenia jednostek ratownictwa wyniesie 257 szt., zostanie wprowadzony do użycia 1 system monitorowania zagrożeń i wczesnego ostrzegania, co oznacza doposażenie 12 jednostek służb ratowniczych w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof.

 

Źródło ilustracji: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Po podpisaniu umów dotyczących ochrony przed naturalnymi zagrożeniami, wielkość wykorzystania pomorskiego RPO przekracza już 65 procent. Wartość inwestycji, na które przyznano realizatorom unijne dotacje z zasobów RPO, sięga 6 mld złotych, a unijna dotacja wynosi około 5 mld złotych – powiedział Wiesław Byczkowski – wicemarszałek województwa pomorskiego. Dofinansowanie przyznano na ponad 1000 projektów. Pomorskie jest na pierwszym miejscu w kraju, pod względem stopnia zaawansowania kontraktowania wydatków z RPO na lata 2014 – 2020.

 

Fot. Kazimierz Netka

Ciąg dalszy problematyki wspierania finansowego ochrony ludzi i mienia przed naturalnymi zagrożeniami, będzie omawiania podczas nadzwyczajnej sesji sejmiku województwa pomorskiego – powiedział marszałek Mieczysław Struk. Sesja ta odbędzie się we wtorek, 22 sierpnia 2017 roku.

Kazimierz Netka