Na zdjęciu: Gmach Komisji Europejskiej w Brukseli. Fot. Kazimierz Netka.
Usługi pociągowe w polskich województwach są rywalem dla innych przewoźników na rynku europejskim, a zwłaszcza dla prywatnych w kraju. Konkurencja musi być uczciwa; bez nadmiernego wsparcia którejś z firm.
Bruksela sprawdza, czy firma kolejowa „Przewozy Regionalne” nie dostała za dużo pieniędzy od państwa.
Komisja Europejska rozpoczęła postępowanie wyjaśniające w sprawie pomocy na restrukturyzację dla spółki Przewozy Regionalne. Wątpliwości budzi to, że przewoźnik mógł już w przeszłości otrzymać pomoc państwa. Zgodnie z unijnymi przepisami przedsiębiorstwo może otrzymać takie wsparcie restrukturyzacyjne raz na 10 lat. Przewozy Regionalne dostały w sumie 770 mln zł – wynika z informacji, które przekazała nam Marta Angrocka-Krawczyk z Wydziału Prasy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce, podając też wypowiedzi:
Unijna komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji Margrethe Vestager stwierdziła:
– Spółka Przewozy Regionalne korzystała już w przeszłości z pomocy państwa. Musimy ocenić, czy przyznana pomoc jest zgodna z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy państwa i zadbać o to, by wsparcie publiczne nie prowadziło do zakłóceń konkurencji na rynku kolejowym.
We wrześniu 2015 r. Polska poinformowała Komisję, że spółka Przewozy Regionalne otrzymała pomoc na restrukturyzację o wartości 770 mln zł (ok. 181 mln euro).
Zgodnie z unijnymi zasadami przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej, takie jak Przewozy Regionalne, mogą otrzymać pomoc restrukturyzacyjną tylko raz na 10 lat (tzw. zasada „pierwszy i ostatni raz”). Chodzi o to, aby uniknąć sytuacji, w której podupadające firmy, zamiast poprawić wyniki i konkurować na rynku dzięki swoim atutom, będą wykorzystywać wsparcie publiczne do utrzymania się na rynku.
Po wstępnej ocenie Komisja stwierdziła, że Przewozy Regionalne otrzymały już wcześniej pomoc ze strony państwa. Tematem szczegółowego postępowania wyjaśniającego będą następujące kwestie:
czy udzieloną w przeszłości pomoc państwa należy uznać za pomoc na restrukturyzację, i co za tym idzie, czy pomoc przyznana w 2015 r. jest zgodna z zasadą „pierwszy i ostatni raz”
czy zgodnie z przepisami UE dotyczącymi pomocy państwa Polska zaproponowała odpowiednie środki w celu ograniczenia zakłóceń konkurencji wywołanych przez pomoc na restrukturyzację
czy Przewozy Regionalne w wystarczającym stopniu pokrywają część kosztów restrukturyzacji ze środków własnych.
Komisja rozumie, że polski sektor kolei pasażerskich różni się pod niektórymi względami od innych sektorów gospodarki. Przede wszystkim dlatego, że oferuje on usługi użytku publicznego o dużym znaczeniu, na rynku, który nie jest jeszcze w pełni otwarty na konkurencję w skali UE. Komisja zastanowi się, jak uwzględnić te różnice przy ocenie pomocy na restrukturyzację dla Przewozów Regionalnych.
Komisja przystąpi teraz do dalszego badania, aby ustalić, czy jej wstępne zastrzeżenia znajdą potwierdzenie w rzeczywistości, czy nie. W ramach dochodzenia zainteresowane strony trzecie mogą przedstawić swoje uwagi. Wynik dochodzenia nie jest jednak przesądzony.
Kontekst
Spółka Przewozy Regionalne jest największym operatorem kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich w Polsce i jedynym dostawcą usług publicznych kolejowego transportu pasażerskiego w siedmiu z 16 województw. Od pewnego czasu spółka jest w trudnej sytuacji finansowej. W 2015 r. państwowa Agencja Rozwoju Przemysłu dokapitalizowała spółkę kwotą 770 mln zł i stała się jej większościowym udziałowcem. Przewozy Regionalne wykorzystały te pieniądze na spłatę długów i sfinansowanie restrukturyzacji.
Zgodnie z wytycznymi UE w sprawie pomocy na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji finansowej mogą pod określonymi warunkami otrzymać pomoc państwa. Jednak zgodnie z wytycznymi pomoc na restrukturyzację może zostać przyznana tylko raz na 10 lat. Poza tym beneficjenci tego rodzaju pomocy muszą wprowadzić środki ograniczające zakłócenia konkurencji, jakie spowodowała udzielona pomoc. Środki te mogą przyjąć formę zobowiązania państwa członkowskiego do otwarcia rynku na konkurencję ze strony innych operatorów – wynika z informacji, przekazanych nam przez Martę Angrocką-Krawczyk z Wydziału Prasy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce.
Więcej informacji można znaleźć na stronie Komisji poświęconej konkurencji, w ogólnodostępnym rejestrze pomocy państwa, pod numerem sprawy SA.43127.
(K.N.)