Fot. Kazimierz Netka.

Zrobimy to na pewno najlepiej jak potrafimy – zapewnia Mieczysław Grzegorz Gołuński – burmistrz Kartuz

Polska ma dobry program troszczenia się o jakość tego, czym oddychamy. To rządowy, priorytetowy program „Czyste Powietrze”. Są krajowe fundusze na jego realizację. Chodzi jednak o to, by skutecznie urzeczywistniać to, co zaplanowano. Rząd postanowił zaktywizować w tym celu jednostki samorządu terytorialnego. Pierwsze efekty już są.

 

Fot. Kazimierz Netka

W Gdańsku, w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska (Wojewódzkie Fundusze wspólnie z Narodowym dysponują pieniędzmi na te przedsięwzięcia) dokonano wstępnych uzgodnień dotyczących wdrażania programu „Czyste Powietrze”. Chodzi o inwestycje w domach jednorodzinnych, u osób fizycznych (m.in. montaż nowoczesnych pieców, ocieplanie budynków, instalowanie urządzeń do wykorzystywania odnawialnych, czystych źródeł energii).

 

Fot. Kazimierz Netka

Listy intencyjne i porozumienia w tej sprawie podpisali reprezentanci (wójtowie, burmistrzowie, prezydenci) około 30 gmin. Oto owe samorządy: Brusy, Cedry Wielkie, Chmielno, Czersk, Człuchów, Dzierzgoń, Kartuzy, Krokowa, Kwidzyn (miasto), Lębork (miasto), Malbork (miasto), Pruszcz Gdański (miasto), Przodkowo, Pszczółki, Przywidz, Reda, Rzeczenica, Skórcz (miasto), Słupsk, Starogard Gdański (miasto), Trąbki Wielkie, Wejherowo, Kościerzyna (miasto), Luzino, Borzytuchom, Smołdzino, Nowa Karczma. Nie wszystkie gminy przysłały swych przedstawicieli by złożyć podpis; nastąpi to w innych terminach. Ze strony Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dokumenty podpisywał Maciej Kazienko – prezes zarządu WFOŚiGW w Gdańsku.

 

Fot. Kazimierz Netka

Zaangażowanie się gmin w proces wdrażania programu Czyste Powietrze, to efekt apelu, jaki do samorządów w tej sprawie wystosował Henryk Kowalczyk – minister środowiska.

Prezes Maciej Kazienko, informując o liście ministra środowiska powiedział podczas spotkania w Gdańsku, powiedział, że pismo od ministra środowiska wpłynęło do gmin na początku czerwca br. Minister zwraca się w nim z prośba do wszystkich gmino włączenie się w realizacje programu Czyste Powietrze. W tym piśmie jest te z mowa o stopniu zaangażowania i charakterystyce tego zaangażowania.

 

Fot. Kazimierz Netka

Program jest finansowany na razie tylko ze środków krajowych. W odróżnieniu od programów finansowanych przy wsparciu środkami Unii Europejskiej, nie ma w nim pomocy technicznej, czyli nie ma zwrotu środków na wdrożenie programu. Dlatego, w piśmie od ministra, jest prośba do gmin o zaangażowanie się i pomoc w składaniu i ocenie wniosków, bez wsparcia finansowego z budżetów Ministerstwa oraz Narodowego i Wojewódzkiego funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. To znaczy, ze gminy muszą we własnym zakresie, na własny koszt, zatrudnić osoby do prowadzenia tego programu, albo zlecić tę obsługę pracownikowi gminy.

 

Fot. Kazimierz Netka

– To, co teraz się dzieje, traktujemy jako pewnego rodzaju pilotaż – mówił prezes Maciej Kazienko. Wdrażając ten program we wrześniu 2018 roku, w rozmowach z ministerstwem tłumaczyliśmy, że nam chodzi o to, by program trafił do gmin, by gminy były zainteresowane wdrażaniem tego programu na podobnej zasadzie jak program azbestowy, że gminy zbierają wnioski od swoich mieszkańców i później wysyłają jeden wniosek do Wojewódzkiego Funduszu.

W programie są też szkolenia dla gmin. Najbliższe zaplanowano na 16 lipca w Kościerzynie. Gdy będzie potrzeba, zostaną przeprowadzone następne szkolenia.

 

Fot. Kazimierz Netka

Jak wypełniać wnioski, jak je oceniać, w zarysie przedstawiła to w Gdańsku Justyna Sikora – koordynator programu „Czyste Powietrze” w województwie pomorskim.

 

Fot. Kazimierz Netka

Wnioskodawcami o wsparcie finansowe w ramach programu „Czyste Powietrze” mogą być osoby fizyczne – poinformował Marcin Gregorowicz – doradca energetyczny w WFOŚiGW w Gdańsku. Dofinansowanie może mieć formę pożyczki lub dotacji, ale można te z łączyć te instrumenty finansowe. Oprocentowanie pożyczki wynosi około 2,5 procent i nie ma dodatkowych opłat. Zachęcamy do kompleksowego realizowania projektów energetycznych w ramach programu Czyste powietrze. Zmieniając źródło ciepła, czyli piec, na nowocześniejsze, warto też ocieplić dom, wymienić okna, żeby końcowym efektem było nie tylko czystsze powietrze, ale również sensowny rachunek ekonomiczny – zachęcał Marcin Gregorowicz. Nowoczesne źródło ciepła jest podstawa tego programu; musi był odpowiedniej klasy, jeśli chodzi o efektywność energetyczna i emisyjność spalin.

 

Fot. Kazimierz Netka

To nie jest pierwszy program tego rodzaju. Wcześniej był realizowany, przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, regionalny program „Czyste Powietrze Pomorza”. Przypomniał to Mieczysław Grzegorz Gołuński – burmistrz Kartuz. Pan burmistrz powiedział, że wówczas chodziło o wymian,e pieców, a koszty po połowie pokrywał skarb państwa i samorządy. To spotkało się z dużym zainteresowaniem mieszkańców – wymiana pieców, szczególnie węglowych. To naprawdę zaprocentowało bardzo mocno i bardzo się cieszymy z projektu, który już był – powiedział burmistrz Kartuz, Mieczysław Grzegorz Gołuński.

 

Fot. Kazimierz Netka

Teraz, ten projekt pokazuje, że nam samorządom zależy na tym, aby środowisko było czyste, żeby mieszkańcy naszych gmin się włączali. Oczywiście, pewnej reorganizacji urzędu musimy dokonać.

Chcę bardzo pogratulować, podziękować, że ten program wrócił – mówił Mieczysław Grzegorz Gołuński – burmistrz Kartuz. Ciszę się, że ten projekt jest w taki sposób realizowany. Zrobimy to na pewno najlepiej jak potrafimy.

 

Fot. Kazimierz Netka

– Jesteśmy bardzo wdzięczni że państwo podjęliście ofertę ministra i jednocześnie naszą – powiedziała Teresa Jakubowska – wiceprezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. I zadeklarowali współprace w ramach programu „Czyste Powietrze”, które służy nam wszystkim. Wiadomo, że jako mieszkańcy różnych gmin korzystać będziemy z tego, ze nie będzie tak zwanych kopciuchów, że powietrze w naszych środowiskach będzie dużo czystsze, a jednocześnie mieszkańcy zyskają, bo w ramach dotacji mogą poprawić jakość swego budynku i w ostatecznym rozrachunku, także finanse.

Zarys programu na szczeblu gmin

Rządowy program „Czyste Powietrze” ruszył we wrześniu 2018 roku. Na terenie województwa pomorskiego wdrażany jest przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Od lipca 2019 są do niego angażowane także gminy. Ma to poprawić efektywność programu, a także wpłynąć na przyśpieszenie i polepszenie jego realizacji. Zainteresowanie programem jest bowiem bardzo duże – informuje Urszula Pakulska – starszy inspektor ds. promocji i informacji w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

 

Fot. Kazimierz Netka

Gminy zostaną włączone w proces weryfikacji i przyjmowania wniosków. Gminni urzędnicy będą pomagali wnioskodawcom w wypełnianiu wniosków oraz skompletowaniu wymaganych załączników. Będą doradzać i informować. Przejmą bieżący kontakt z beneficjentami.

Fot. Kazimierz Netka

Eksperci WFOŚiGW w Gdańsku przeprowadzą specjalistyczne szkolenia pracowników gmin w zakresie realizacji powierzonych im zadań.

 

Fot. Kazimierz Netka

Dotychczas do WFOŚiGW w Gdańsku wpłynęło około 4 500 wniosków o dofinansowanie. Najwięcej z gmin: Gdańsk (258), Kartuzy (231), Starogard Gdański (207). Podpisanych zostało ponad 1 600 umów z wnioskodawcami programu. Na konta beneficjentów trafiły już pierwsze wypłaty dotacji. Na 2019 rok ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej udostępnionych zostało 50 mln zł (dotacje) i 12 mln zł (pożyczki).

O programie

„Czyste Powietrze” to rządowy program priorytetowy, którego celem jest poprawa efektywności energetycznej oraz zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do powietrza z jednorodzinnych domów mieszkalnych.

 

Fot. Kazimierz Netka

W ramach programu istnieje możliwość uzyskania dofinansowania w formie dotacji i pożyczki na wymianę starych, nieefektywnych źródeł ciepła na nowoczesne, o najwyższych normach tj.: węzeł cieplny, pompa ciepła, kocioł gazowy kondensacyjny, kocioł olejowy, ogrzewanie elektryczne, kocioł na paliwo stałe spełniający określone wymagania. Dofinansowanie można pozyskać również na przeprowadzenie niezbędnych prac termomodernizacyjnych budynku (dotacja i pożyczka) oraz montaż odnawialnych źródeł energii OZE (wyłącznie pożyczka). Wysokość dofinansowania zależy od dochodu na osobę w gospodarstwie domowym.

 

Fot. Kazimierz Netka

Inwestycje realizowane w ramach „Czystego Powietrza” na terenie województwa pomorskiego w 74% dotyczą budynków istniejących, 26% – nowo budowanych. Większość wnioskodawców decyduje się na zakup nowego źródła ciepła i termomodernizację. Przedsięwzięcie polegające na zamontowaniu w domu tylko nowego kotła zrealizowało 25% osób, samą termomodernizację przeprowadziło 5 %. Wnioskodawcy, którzy instalują nowe źródła ciepła najczęściej wybierają gazowy kocioł kondensacyjny, kocioł na paliwa stałe, pompę ciepła.

„Czyste Powietrze” w walce ze smogiem

Fot. Kazimierz Netka

Warto skorzystać z programu „Czyste Powietrze”. W wielu polskich domach używane są przestarzałe piece i kotły, w których spalane są złej jakości paliwa lub odpady. Emitują one do atmosfery niebezpieczne dla zdrowia i życia substancje w wysokich stężeniach. Piece i kotły starej generacji, które nie spełniają norm dotyczących emisji pyłu i innych szkodliwych substancji to tzw. „kopciuchy” i „truciciele”. Warto wymienić źródła ciepła na przyjazne środowisku! Niska emisja w 70% pochodzi z ogrzewania domów jednorodzinnych.

 

Fot. Kazimierz Netka

Dla zdrowia i życia ludzi szczególnie niebezpieczne są pyły zawieszone, dwutlenek azotu, benzo(a)piren. W Polsce z powodu chorób wywołanych zanieczyszczonym powietrzem rocznie umiera około 45 000 osób. Smog i niska emisja mają szkodliwy wpływ na układ nerwowy (bóle głowy, zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego), układ oddechowy (rak płuc, astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc), układ krążenia (choroba niedokrwienna serca, zawał serca), układ pokarmowy (zaburzenia pracy wątroby), układ rozrodczy (zaburzenia pracy narządów wewnętrznych), układ immunologiczny (alergie) – wynika z informacji, które przekazała nam Urszula Pakulska – starszy inspektor ds. promocji i informacji w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl