Źródło ilustracji: NFZ.

Badania cytologiczne są niezwykle ważne

Rak szyjki macicy jest jednym z najbardziej „podatnych na profilaktykę” nowotworów złośliwych. Dlatego tak ważna jest cytologia. Regularne badania profilaktyczne to inwestycja w przyszłość – przekonuje Monika Kierat – Rzecznik Prasowy Narodowego Funduszu Zdrowia, Pomorski Oddział Wojewódzki w Gdańsku:

– W 2024 roku ponad 28 tysięcy Pomorzanek wykonało przesiewową cytologię finansowaną przez NFZ. U ponad 780 z nich wykryto różnego rodzaju zmiany, a kolejne 250 skierowano na pogłębioną diagnostykę.

– Szacuje się, że na ten rodzaj nowotworu leczyć się będzie w 2025 roku prawie 2,7 tysiąca mieszkanek Pomorza.

– Kluczem do walki z rakiem szyjki macicy jest profilaktyka.

W ubiegłym roku w województwie pomorskim ponad 28 tysięcy kobiet wykonało cytologię w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy finansowanego przez NFZ. U ponad 780 z nich wykryto różnego rodzaju zmiany, a kolejne 250 skierowano na pogłębioną diagnostykę. Do skorzystania z profilaktycznej cytologii uprawnionych jest na Pomorzu ponad 240 tysięcy kobiet.

Z przesiewowej cytologii najchętniej korzystały mieszkanki powiatu człuchowskiego i kwidzyńskiego, a najmniej chętnych było w powiatach lęborskim, puckim i wejherowskim.

Szacuje się, że na ten rodzaj nowotworu leczyć się będzie w 2025 roku prawie 2,7 tysiąca mieszkanek Pomorza, a według wieloletnich prognoz Polskiego Towarzystwa Ginekologii na raka szyjki macicy zachoruje w tym roku ponad 100 Pomorzanek. W latach 2013 -2022 największy odsetek nowych przypadków raka szyjki na Pomorzu zanotowano u kobiet z przedziału wiekowego 65-69 lat, nieco mniej u pań z przedziałów 50-64 oraz 70-74 lat.

Rak szyjki macicy – groźny nowotwór

Rak szyjki macicy to jeden z najczęściej występujących nowotworów u kobiet. Jest szóstym co do częstości występowania nowotworem u kobiet w Polsce – stanowi ponad 10 procent nowotworów u kobiet. Rocznie jest wykrywany u około 3 tysięcy kobiet, a co roku na całym świecie diagnozuje się go u ponad pół miliona pań. Wcześnie wykryty może być całkowicie uleczalny. Dlatego badania cytologiczne są niezwykle ważne.

Rak szyjki macicy atakuje cicho i powoli. Rozwija się bezobjawowo i początkowo nie daje żadnych dolegliwości. Jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących u kobiet. Rozwija się w komórkach szyjki macicy. Jego główną przyczyną jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), zwłaszcza niektórymi jego szczepami.

Nowotwór szyjki macicy może się rozwinąć w każdym wieku. W początkowej fazie rozwoju raka szyjki macicy mogą wystąpić niewielkie zmiany w komórkach szyjki. Pojawienie się wyraźnych objawów wskazuje zazwyczaj na zaawansowane stadium, trudne lub niemożliwe do wyleczenia.

Według danych NFZ spośród kobiet, które nie wykonywały cytologii, jedynie 75 procent przeżywało rok od diagnozy, a niespełna 50 proc. – 5 lat.

To właśnie brak objawów przez długi czas jest główną przyczyną zbyt późnego wykrycia raka szyjki macicy, a tym samym złego rokowania. Niewykryty i nieleczony może prowadzić nawet do śmierci. Rak szyjki macicy wykryty we wczesnym stadium jest uleczalny z bardzo wysoką skutecznością. Regularne badania cytologiczne pozwalają na wykrycie choroby we wczesnym i w pełni uleczalnym stadium.

Na czym polega cytologia?

Cytologia jest bezbolesną i szybką metodą diagnostyczną. Polega na pobraniu materiału z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki. Tak pobrany wymaz umieszcza się na szkiełku, a następnie odsyła do laboratorium, gdzie jest badany. Dzięki temu można wykryć nawet najmniejsze nieprawidłowości.

Do kogo skierowany jest program profilaktyki raka szyjki macicy?

NFZ finansuje bezpłatną cytologię w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Nie jest potrzebne skierowanie. Program przeznaczony jest dla kobiet w wieku od 25 do 64 lat, które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat oraz pań obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV — typem wysokiego ryzyka), które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Kobiety, które były leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne), ponownie zostają objęte programem NFZ. Program realizuje każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ (ich listę można sprawdzić na stronie NFZ) – poinformowała Monika Kierat – Rzecznik Prasowy Narodowego Funduszu Zdrowia, Pomorski Oddział Wojewódzki w Gdańsku.

(K.N.)

Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl