Fot. Kazimierz Netka.
„Hello, nice to SEA-EU! Witaj na Uniwersytecie Gdańskim, Europejskim Uniwersytecie Nadmorskim”
Na oceanicznym i morskim poligonie nie tylko naukowym.
Uniwersytet Gdański stał się 21 lutego 2025 roku po raz kolejny centrum europejskiej nauki morskiej.
Naukowcy mają odkrycia, wynalazki jednak brak dobrej możliwości wykorzystywania tych naukowych osiągnięć w praktyce.
Około 10 lat temu Polska w znaczący sposób zaczęła umacniać się gospodarczo na Bałtyku. Pod kierownictwem Urzędu Morskiego w Gdyni powstał Plan zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej w skali 1:200 000. Plan ten został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 935). Rozporządzenie zaczęło obowiązywać w dniu 22 maja 2021 r. (źródło: https://www.umgdy.gov.pl/plan_morski/opublikowany-plan-zagospodarowania-przestrzennego-polskich-obszarow-morskich/ ).
Wspomniany Plan to dość szczegółowe wskazanie gdzie i co możemy robić na swym morzu wewnętrznym, na polskich wodach terytorialnych, a także w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej na Bałtyku. Jednak, zainteresowania polskiej nauki i gospodarki sięgają o wiele dalej, bo nie tylko na inne morza ale również na oceany świata. Początek tej drogi miał miejsce około 105 lat temu, gdy zakładano pierwszą polską Szkołę Morską w Tczewie na Kociewiu (jej kontynuatorem jest Uniwersytet Morski w Gdyni), kształcącą m.in. kapitanów żeglugi wielkiej.
Fot. Kazimierz Netka.
Możliwości, jakie powstały w ciągu ponad wieku, wykorzystują teraz naukowcy i biznesmeni. W piątek, 21 lutego 2025 roku, w Uniwersytecie Gdańskim celebrowano niezwykłe międzynarodowe wydarzenia: 5 urodziny sojuszu SEA-EU, połączone z inauguracją działalności Welcome Centre na Uniwersytecie Gdańskim. Było to sfinalizowanie m.in. projektu pt. „Hello, nice to SEA-EU! Witaj na Uniwersytecie Gdańskim, Europejskim Uniwersytecie Nadmorskim”, którego głównym celem jest podniesienie standardu obsługi cudzoziemców w Uniwersytecie Gdańskim przez zwiększenie kompetencji językowych kadry administracji, stworzenie Welcome Centre oraz Welcome Point – miejsc kompleksowej obsługi zagranicznej części społeczności akademickiej, a także poprzez przybliżenie cudzoziemcom polskiej kultury (źródło: https://ug.edu.pl/news/pl/3208/na-ug-powstanie-welcome-centre-miejsce-kompleksowej-obslugi-studentow-zagranicznych ).
Fot. Kazimierz Netka.
Na tę uroczystość, będącą też podsumowaniem osiągnięć w ramach programu Komisji Europejskiej Erasmus+, przybyło wielu znamienitych gości. Obecni byli naukowcy, biznesmeni, samorządowcy, a wśród nich m.in. Piotr Borawski – zastępca prezydenta Gdańska ds. mobilności i bezpieczeństwa; prof. Marek Grzybowski – przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego (Klaster jest partnerem biznesowym sojuszu europejskich uczelni morskich: SEA-EU); Paweł Braun – prezes zarządu Inkubatora STARTER.
Mieliśmy przyjemność uczestniczyć w tej uroczystości, 21 lutego 2025 roku. Oto, co zanotowaliśmy:
– Chciałem powiedzieć: witam was serdecznie, ale powiem: Welcome! – tymi słowami zainaugurował uroczystość prof. Piotr Stepnowski – rektor Uniwersytetu Gdańskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Słuchajcie, to jest absolutnie niesamowita chwila i dzień dla nas wszystkich, ponieważ oto właśnie uruchamiamy nasze wspaniałe, cudowne, Welcome Centre i to nie tylko dzięki hojności Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, której oczywiście bardzo serdecznie dziękujemy za wsparcie. Finansowanie tego projektu, ale również olbrzymiemu zainteresowaniu pani rektor Anny Jurkowskiej-Zeidler, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, która włożyła w ten projekt dużo serca, emocji, również nerwów, dyskusji z rektorem. A ja się na wszystko zgadzałem.
Fot. Kazimierz Netka.
Jest z nami pan inżynier Tomasz, który z części Biblioteki Uniwersytetu Gdańskiego zrobił to cudo. Dziękujemy za nieustanne wsparcie. Pracownia pana inżyniera, jest również autorem naszego sklepu z gadżetami, tak że w Bibliotece tu na parterze mamy pewną spójność kompozycyjno – estetyczną. Bardzo cieszymy się z obecności pana prezydenta Piotra Borawskiego, naszego wypróbowanego przyjaciela – miasta, które zawsze nas wspierało i jak słyszymy będzie nas wspierać również w zakresie umiędzynarodowienia i ściągania talentów tutaj do miasta, bo wiemy, że uczelnie mają olbrzymią rolę do spełnienia. Prowadzimy wiele wspólnych inicjatyw, żeby wspomnieć chociażby o stypendiach Fahrenheita czy ściąganiu utalentowanych osób, dzięki uprzejmości i finansowaniu miasta, które nie tylko finansuje stypendia ale również mieszkania dla naszych stypendystów. Tych inicjatyw jest dużo, dużo więcej. Widzę bardzo wielu dziekanów, dyrektorów, profesorów. Pozwólcie, że nie będę was witał indywidualnie ale in gremio. Cieszę się bardzo, że jesteśmy tutaj dzisiaj razem.
Na zdjęciu: „Oceanograf” – statek badawczy Uniwersytetu Gdańskiego, przed wyprawą za Koło Podbiegunowe Północne w 2024 roku. Fot. Kazimierz Netka.
A okazja jest podwójna, nie tylko dlatego, że inaugurujemy Welcome Centre ale również świętujemy urodziny SEA-EU i z tej okazji za około godzinę połączymy się online z pozostałymi rektorami naszych partnerskich uczelni, a za moment pokroimy tort. Tak sobie myślę, że takim cichym patronem naszego Welcome Centre jest nasza rodzina SEA-EU, od początku której bardzo wiele zmieniło się w naszej uczelni jeżeli chodzi o mentalność umiędzynarodowienia, bo wiecie doskonale, że to nie tylko studenci zagraniczni, nie tylko profesorowie wizytujący, nie tylko my, którzy jeździmy gdzieś tam ale również koncept takiego wymiaru europejskiego naszego Uniwersytetu. Panie prezydencie, chcę zagwarantować, że Uniwersytet Gdański jest uniwersytetem na wskroś europejskim, pod każdym względem i jest powodem do dumy dla miasta – powiedział prof. Piotr Stepnowski – rektor Uniwersytetu Gdańskiego.
– Po pierwsze bardzo dziękuję panu rektorowi, pani rektor i wszystkim państwu za zaproszenie – odpowiedział Piotr Borawski – zastępca prezydenta Gdańska ds. mobilności i bezpieczeństwa:
Fot. Kazimierz Netka.
– Ale nie tylko za zaproszenie dzisiaj na otwarcie tego fantastycznego miejsca, ale również za zaproszenie do tego, żebyśmy wspólnie też to SEA-EU tworzyli. Miasto stara się wspierać nie tylko uczestnictwo dobrym słowem ale też poprzez instytucje miasta jesteśmy wspólnie w różnych konferencjach i projektach. Także za to bardzo dziękuje i tylko zakończę może w ten sposób: dwa lata temu mieliśmy w tym miejscu dużą konferencję SEA-EU. Ta sala wyglądała zupełnie inaczej. A dzisiaj jest piękna przestrzeń. Gratuluję pomysłu, gratuluję zaangażowania i jestem przekonany, że będzie to kolejna fantastyczna przestrzeń naszego uniwersytetu. Panie rektorze, pani rektor bardzo dziękuję i gratuluję tego pomysłu, trzymam kciuki za powodzenie i tego miejsca i rozwoju kampusu, ale przede wszystkim też rozwoju i z jednej strony naszej Federacji Fahrenheita tutaj w Gdańsku i na Pomorzu, a z drugiej strony w sieci Europejskiego Uniwersytetu SEA-EU – powiedział Piotr Borawski – zastępca prezydenta Gdańska ds. mobilności i bezpieczeństwa.
– Dzisiaj tutaj bije serce Uniwersytetu, bardzo się z tego cieszę – mówiła prof. Anna Jurkowska-Zeidler – prorektor ds. współpracy i umiędzynarodowienia Uniwersytetu Gdańskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Bardzo zależało nam na zobaczeniu takich uśmiechniętych, zaangażowanych osób. Każdy z was ma jakąś międzynarodową historię. To jest ważne. Bardzo się cieszę, że ta narracja uniwersytetu już dzisiaj jest międzynarodowa i nie ma nikt żadnej wątpliwości, że tworzymy przepiękny, cudowny, nadmorski sojusz uniwersytetów zaprzyjaźnionych z nami; że to z Gdańska płynie impuls do zmiany także naszych kampusów w europejskie i że czujemy się po prostu sojuszem u siebie. I to jest bardzo duża zmiana, bo to co było projektem lat temu na papierze, stało się wspólnotą ludzi, przyjaciół i rzeczywiście zmieniamy szkolnictwo i to jest chyba najfajniejsze. Jak powiedział pan premier Tusk, gdy rozpoczynał polską prezydencję to co jest najważniejsze i co jest najfajniejsze to być częścią tej prezydencji ale być też częścią takiej warstwy społecznej, która ma wpływ na zmianę rzeczywistości, to jest entuzjazm, który mamy, którego nie można nam odmówić i moc sprawcza. I my to mamy, tak że dziękuję bardzo – powiedziała Uniwersytetu Gdańskiego. I dodała: A teraz tą mocą sprawczą:
Uroczyście, symbolicznie otwarto, odsłonięto Welcome Centre.
A teraz zapraszamy do tortu:
To świetna inicjatywa, czysto badawcza
– 5 lat to wydaje się, że tak szybko zleciało. Od samego początku byłam zaangażowana w tworzenie tego projektu, tego konsorcjum. Wszystkie osiągnięcia, które mamy do tej pory są bardzo budujące – powiedziała Marlena Rutkowska-Myzyk – kierownik projektu SEA-EU:
Fot. Kazimierz Netka.
– Nie byłoby to możliwe, gdyby nie zaangażowanie całej społeczności akademickiej, począwszy od władz rektorskich, poprzez wszystkich pracowników, naszych studentów, ale też interesariuszy zewnętrznych, z którymi współpracujemy, czyli z portem, z miastem. Jest to dzisiaj ogromne święto. Fajnie, że celebrujemy ten sukces. Oczywiście, mamy apetyt na więcej i mamy też bardzo ambitne plany, które, mam nadzieję, uda nam się zrealizować.
Ten ostatni rejs to był w sumie drugą edycją, bo pierwszy był kilka nat temu. Teraz nasza rodzina SEA-EU się powiększyła. Postanowiliśmy eksplorować wody północne, więc stąd pomysł. Świetna w ogóle inicjatywa, czysto badawcza. Uważam, że mało jest takich stricte naukowych rzeczy. To była taka cudowna inicjatywa, połączyła naszych naukowców, studentów ale też pracowników administracyjnych i bardzo się cieszymy, że to nam się udało.
Myślę, że powstaną bardzo interesujące publikacje. Zrodzą się nowe pomysły na nowe projekty czysto naukowe, badawcze. Teraz opracowujemy dane, które opracowaliśmy i zostawiamy pole do popisu naszym naukowcom.
Na zdjęciu: „Oceanograf” – statek badawczy Uniwersytetu Gdańskiego, wyrusza z Gdyni w rejs za Koło Podbiegunowe Północne w 2024 roku. Fot. Kazimierz Netka.
Dwie edycje rejsów pokazały, że jest to świetny pomysł i taka inicjatywa, która jest pionierska, bo nawet w raporcie Komisji Europejskiej o europejskich uniwersytetach, została ona dostrzeżona i tak bardzo wysoko oceniona – powiedziała Marlena Rutkowska-Myzyk – kierownik projektu SEA-EU w Uniwersytecie Gdańskim.
W Polsce i w Europie środkowej współpraca uniwersytetów z biznesem wygląda jeszcze słabo
– Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny jest wśród uniwersytetów Europy Środkowej i Centralnej, które uczestniczą w projekcie SEA-EU od pierwszego projektu – partnerem biznesowym i wspierał Uniwersytet w trakcie wydarzeń organizowanych w Kilonii, a także promuje przedsięwzięcia, które Uniwersytet realizuje – powiedział prof. Marek Grzybowski – przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Mamy z czego czerpać, ponieważ słabo wygląda jeszcze w Polsce i w Europie środkowej współpraca uniwersytetów z biznesem. Wdrażanie pomysłów, które są w uniwersytetach w biznesie i odwrotnie: poszukiwanie pomysłów z obszaru biznesu i szeroko rozumianej aktywności związanej z przemysłami morskimi wśród biznesu i tego co się dzieje na oceanach, nie jest najlepsze. Mamy projekty, które wspierają ochronę środowiska na oceanach. Mamy projekty związane z transportem morskim i portami morskimi, ale te pomysły i projekty nie są komercjalizowane. Biznes morski podpisuje umowy z uniwersytetem, a nie zleca konkretnych działań naukowych i rozwiązań. Mamy tutaj wiele do zrobienia. Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny organizując konferencje naukowe, w których uczestniczą przedstawiciele biznesu i nauki, także w ramach SEA-EU, wspiera działania związane z komercjalizacją potencjału naukowego Uniwersytetu Gdańskiego i innych uniwersytetów uczestniczących w projekcie SEA-EU – powiedział prof. Marek Grzybowski – przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego.
– Zakończyliśmy wspaniały projekt z naszymi przyjaciółmi z Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie i z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk – poinformowała prof. Anna Jurkowska-Zeidler – prorektor ds. współpracy i umiędzynarodowienia Uniwersytetu Gdańskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Ten projekt nazywał się Morska Planeta. On jest po części kontynuowany z panią dziekan, „Kobiecy Obraz Morza“. Jak wiecie w naszym ostatnim rejsie do wód Arktyki płynęliśmy razem z „Oceanią” czyli można powiedzieć, że tych przyjaciół oceanicznych i morskich trochę zbieramy i dzisiaj chcieliśmy podziękować osobom szczególnie zaangażowanym w ten projekt naukowczyniom i naukowcom, którzy swoim zaangażowaniem zarazili mieszkańców Trójmiasta, głównie Sopotu oczywiście, opowiadając o tajemnicach morza w zupełnie innym wymiarze, na przykład o feminiźmie morskim, na przykład o podwodnych historiach wraków bałtyckich.
Fot. Kazimierz Netka.
– Zapraszamy do Państwowej Galerii Sztuki – dodał prof. Piotr Stepnowski – rektor Uniwersytetu Gdańskiego. – Wydaje mi się, że w listopadzie – grudniu wystawa „Morska Planeta“ będzie miała swój dalszy ciąg. Tak że piękna przygoda ma ciąg dalszy. Pracujemy na tym, by jakaś część tej wystawy przemieściła się w kolejnym roku do Wenecji.
Ważną częścią uroczystości w Uniwersytecie Gdańskim były transmisje z innych uniwersytetów zaangażowanych w projekt SEA-EU:
Fot. Kazimierz Netka.
Na zakończenie spotkania władze Uniwersytetu Gdańskiego odebrały Podziękowanie odprof. Wiaczesława Truby – rektora Odeskiego Uniwersytetu Narodowego im. Ilji Miecznikowa w Ukrainie za współpracę Podziękowanie wręczył reprezentant tej Uczelni, Kirył, będący na stażu w Uniwersytecie Gdańskim:
Fot. Kazimierz Netka.
Jak już napisaliśmy wyżej, sojusz morskich uniwersytetów europejskich mógł powstać dzięki Komisji Europejskiej, realizującej program Erasmus +.
Czym jest Erasmus+?
Fot. Kazimierz Netka.Program wspiera realizację priorytetów i działań określonych w europejskim obszarze edukacji, Planie działania w dziedzinie edukacji cyfrowej oraz europejskim programie na rzecz umiejętności.
Program ten również: wspiera Europejski filar praw socjalnych; służy wdrożeniu strategii UE na rzecz młodzieży na lata 2019–2027; pozwala rozwijać europejski wymiar sportu (źródło: https://erasmus-plus.ec.europa.eu/pl/about-erasmus/what-is-erasmus ).
Oto więcej informacji na temat udziału Uniwersytetu Gdańskiego w SEA-EU:
Uniwersytet Gdański znalazł się w elitarnym gronie nagrodzonym w konkursie Komisji Europejskiej „European Universities” finansowanym ze środków Programu Erasmus+. Inicjatywa ma na celu zbudowanie ponad narodowych sojuszy instytucji szkolnictwa wyższego z całej UE ze wspólną długoterminową strategią oraz europejskimi wartościami.
W ramach tej działalności tworzymy konsorcjum Europejskiego Uniwersytetu Nadmorskiego (European University of the Seas – SEA-EU). Naszymi partnerami są Uniwersytet w Kadyksie (Hiszpania), Uniwersytet Zachodniej Bretanii (Francja), Uniwersytet Christiana-Albrechta w Kilonii (Niemcy), Uniwersytet w Splicie (Chorwacja) i Uniwersytet Maltański w Valletcie (Malta). Od stycznia 2023 roku do sojuszu zostały przyjęte nowe uczelnie: Uniwersytet w Algarve (Portugalia), Uniwersytet Parthenope w Neapolu (Włochy) i Uniwersytet Nord (Norwegia). W SEA-EU 2.0 będzie zaangażowanych 9 uniwersytetów kształcących ponad 150 000 studentów i zatrudniających 18 000 pracowników.
Fot. Kazimierz Netka.
Naszą wizją jest stworzenie międzynarodowego, wieloetnicznego, wielojęzycznego i interdyscyplinarnego Uniwersytetu Europejskiego, który będzie wzmacniał współpracę naukową i dydaktyczną, a także wspierał innowacje oraz transfer wiedzy. Łączy nas kulturowa i gospodarcza tradycja związana z morzem. Swoim zasięgiem obejmujemy prawie wszystkie morza i oceany, które tworzą północne, zachodnie i południowe fasady kontynentu europejskiego: Morze Bałtyckie, Ocean Atlantycki, Morze Północne, Morze Śródziemne i Morze Adriatyckie. Co najważniejsze, sektor morski ma strategiczne znaczenie dla gospodarek naszych dziewięciu regionów i stanowi on główne cele naszej edukacji i badań naukowych (źródło: https://sea-eu.ug.edu.pl/o-nas/ )
SEA-EU jako Uniwersytet Europejski stanie się między uniwersyteckim kampusem, po którym studenci, doktoranci, pracownicy oraz badacze będą mogli swobodnie się przemieszczać. Społeczność naukowa będzie dzielić się wiedzą, platformami oraz zasobami w celu realizacji wspólnych programów nauczania lub modułów obejmujących różne dyscypliny. Dla wszystkich członków oznacza to także ścisłą współpracę z przedsiębiorstwami, lokalnymi władzami, pracownikami naukowymi oraz badaczami w celu znalezienia rozwiązań wyzwań zrównoważonego rozwoju gospodarczego.
Jako SEA-EU dążymy do zrównoważonego rozwoju poprzez zapewnienie najwyższej jakości kształcenia i badań naukowych na studiach wyższych. Zależy nam na rozwijaniu nowych form współpracy, mających na celu konsolidację oraz rozszerzenie działalności uczelni wchodzących w skład konsorcjum. Dzięki czemu staną się one międzynarodowymi punktami kontaktowymi ds. studiów i badań naukowych związanych z morzem. Zachęcamy do zapoznania się z dossier projektu. (źródło: https://sea-eu.ug.edu.pl/misja/ )
Fot. Kazimierz Netka.
European University of the Seas SEA-EU to sojusz 9 europejskich i nadmorskich uczelni z Gdańska, Kadyksu, Brestu, Kilonii, Splitu, Malty, Portugalii, Włoch i Norwegii. Razem pracujemy nad nowym modelem kształcenia i wymiany akademickiej, który zwiększy konkurencyjność europejskiego szkolnictwa wyższego, zapewni mobilności studentów i pracowników, zadba o najwyższą jakości kształcenia oraz prowadzenie badań naukowych.
Fot. Kazimierz Netka.
SEA-EU to nie tylko międzynarodowy sojusz europejskich uczelni, to także współpraca ze środowiskiem biznesu, agencjami badawczymi, organami władz, fundacjami czy instytucjami edukacyjnymi. Partnerami stowarzyszonymi Uniwersytetu Gdańskiego są Instytut Oceanologii PAN w Sopocie, Instytut Morski w Gdańsku i Stowarzyszenie Erasmus Student Network UG. Wspólnie angażujemy się w badania i działalność gospodarczą związaną z morzami i oceanami. Badamy, nauczamy, wprowadzamy innowacyjne technologie i dbamy o transfer wiedzy. Łączy nas kulturowa oraz gospodarcza tradycja związana z morzem.
Sami zobaczcie, jakie możliwości daje SEA-EU studentom, naukowcom i partnerom! (źródło: https://sea-eu.ug.edu.pl/wspolpraca/ )
Więcej wiadomości na temat sojuszy uczelni w UE znajduje się pod adresem: https://education.ec.europa.eu/education-levels/higher-education/european-universities-initiative .
Droga do większego pożytku z badań naukowców
Dzięki SEA-EU naukowcy dokonują unikatowych badań, odkryć, wynalazków. Niestety, brakuje dobrych możliwości wdrażania osiągnięć badawczych w praktyce. Dlatego, naszym zdaniem, potrzebne jest Ministerstwo Komercjalizacji, które ułatwiałoby wykorzystywanie sukcesów świata nauki w przemyśle, w życiu codziennym.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl