Na zdjęciu: slajd z prezentacji, przedstawionej podczas konferencji Fahrenheit in Space. Fot. Kazimierz Netka.

Nie wystarczy dobra rakieta i najlepsze paliwo

Z Kosmosu spadają na nas różne rzeczy: meteoryty ale też kosmiczne śmieci, pozostawione tam przez nas. A jakie jest życie ludzi przebywających w przestrzeni międzyplanetarnej? Na stacjach kosmicznych? Na takie pytania powinniśmy szukać odpowiedzi, bowiem już coraz bardziej zdecydowanie mówimy o załogowych lotach kosmicznych, na inne ciała niebieskie.

Fot. Kazimierz Netka.

Pierwsze doświadczenia jako Ziemianie już mamy: z pobytów na Księżycu, a także na ISS – Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, w tym naszego pierwszego kosmonauty, gen. Mirosława Hermaszewskiego. Teraz drugi nasz astronauta, dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, wkrótce będzie uczestniczył w misji kosmicznej Ax-4 – poleci na ISS jako członek międzynarodowej załogi ESA – Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Niezwykłą inicjatywę, poświęconą badaniom kosmicznym, podjął Związek Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita (FarU).

Fot. Kazimierz Netka.

Związek Uczelni Fahrenheita – sojusz trzech wiodących uniwersytetów w mieście (Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Gdańskiego) – rozpoczyna nową inicjatywę poświęconą badaniom kosmicznym – poinformowali reprezentanci FarU. Pierwszym przejawem urzeczywistniania tego zamierzenia jest zorganizowana 14 marca 2025 roku międzynarodowa konferencja pt. „Fahrenheit in Space“.

Wydarzenie to odbyło się w Audytorium im. prof. Zdzisława Kieturakisa, w Centrum Medycyny Inwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medcyznego. Mieliśmy przyjemność uczestniczyć w pierwszej części tego unikatowego sympozjum. Unikatowego, bo dotychczas wiedza na temat zdrowia człowieka przebywającego w przestrzeni kosmicznej i po powrocie stamtąd, nie była tak powszechnie dostępna.

Fot. Kazimierz Netka.

W sympozjum „Fahrenheit in Space“ uczestniczyli m.in. prof. Michał Żmijewski – prorektor ds. nauki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, który otworzył sympozjum „Fahrenheit in Space“, prof. Marek Moszyński – reprezentujący m.in. Politechnikę Gdańską oraz Polską Agencję Kosmiczną (POLSA). Konferencję prowadził prof. Jakub Mieczkowski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Bardzo interesujące wykłady, bogato ilustrowane filmami i slajdami, wygłosiły panie – wybitne naukowczynie z Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA): dr Anna Fogtman oraz dr Maybritt Kuypers, które przedstawiły bieżące wyzwania, potrzeby badawcze i możliwości eksploracji kosmosu.

Poniżej zamieszczamy nagranie wypowiedzi z pierwszej części konferencji „Fahrenheit in Space“:

Wypowiedzi podczas konferencji Fahrenheit in Space

Źródło nagrania: Kazimierz Netka.

Zapytaliśmy przedstawicieli organizatorów o okoliczności nowej inicjatywy FarU – Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheira. Opowiedzieli nam o tym prof. Michał Żmijewski – prorektor ds nauki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz prof. Marek Moszyński – reprezentujący Politechnikę Gdańską oraz Polską Agencję Kosmiczną.

– Musimy zacząć rozmawiać o tym, w jaki sposób nasze trzy uczelnie mogą kooperować i szukamy właśnie takich tematów, które będą nas łączyć i nasze kompetencje będą się tutaj nie nakładać, a raczej uzupełniać. To jest ten moment, w którym medycyna kosmiczna czy w ogóle nauka w Kosmosie staje się czymś, czego wszyscy chcemy, ale każdy ma do tego inne możliwości i też zasoby. Tak że to jest to, co chcielibyśmy rozwijać – mówił prof. Michał Żmijewski – prorektor ds. nauki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Fot. Kazimierz Netka.

• To, że Polak poleci w tym roku w Kosmos, otworzyło już wcześniej takie nowe kierunki badan, które nie były tak rozpoznawalne w naszym kraju z punktu widzenia pracy w zakresie rozwoju technologii kosmicznych. Teraz dopiero można zobaczyć, jak interdyscyplinarny albo ja mówię multidyscyplinarny jest Kosmos, ile kompetencji jest potrzeba na to, żeby zdobywać Kosmos – powiedział prof. Marek Moszyński – reprezentujący Politechnikę Gdańską oraz Polską Agencję Kosmiczną.

Czy zainteresowanie Kosmosem wzrosło w społeczeństwie po tym, gdy kawałki rakiety spadły na Ziemię także w Polsce?

– Trudno powiedzieć, bo wcześniej nie mieliśmy w mediach takich informacji choć one się pojawiały w kontekście innych krajów – powiedział prof. Michał Żmijewski. – Jest taki moment szczególny, w którym informacja zostaje zwielokrotniona, a czy to sprawi, że się będziemy więcej tym interesować, to zobaczymy.

– Ja myślę, że sprawą Kosmosu naukowcy zajmują się od zawsze. Stąd też cała historia się zaczęła. Natomiast wydaje mi się, że przechodzimy od tego momentu, w którym myślimy o tym tak bardzo mocno technicznie czy w ogóle naukowo, a bardziej zaczynamy myśleć biologicznie, stąd też nasz udział tutaj – poinformował prof. Marek Moszyński. Nie myślimy tylko o tym, żeby polecieć, tylko myślimy też co dalej. Co dalej z ludźmi, co dalej z rozwojem Kosmosu. Te pierwsze kroki zostały zrobione już wiele, wiele lat temu.

– Ja w pewnym sensie widzę, że tutaj zainteresowania takie są, żeby ludzkość przeniosła się kiedyś na inną planetę – dodał rektor, prof. Michał Żmijewski. – Tylko czy ludzkość będzie chciała, tego my nie wiemy.

Wyprawa w Kosmos to nie jest przechadzka. Około 100 kilometrów nad Ziemią (umowna granica między Kosmosem a atmosferą, warunki życia są zupełnie inne od tych panujących na powierzchni naszego globu. O tym, co nas tam może czekać i jak będziemy się czuli, jeśli cało powrócimy na Ziemię, mówiono właśnie podczas konferencji „Fahrenheit in Space“.

Fot. Kazimierz Netka.

Wykład, pt. „Ryzyka fizjologiczne związane z lotami kosmicznymi“, wygłosiła dr Maybritt Kuypers – lekarz lotniczy w Europejskiej Agencji Kosmicznej. Pani doktor przedstawiła najważniejsze wyzwania fizjologiczne, z jakimi borykają się astronauci. Omówiła też zagadnienia związane z przyszłymi misjami badawczymi na Księżyc i poza nim. Loty na Księżyc mają zostać wznowione już niebawem.

Fot. Kazimierz Netka.

Wykład drugi, pt. „Ryzyko promieniowania i operacje lotów kosmicznych“, wygłosiła dr Anna Fogtman. Temat tego wykładu obejmował różnorodne zagrożenia promieniowaniem na orbicie i poza nią, a także strategie operacyjne mające na celu ochronę astronautów i sprzętu.

„Program badawczy Europejskiej Agencji Kosmicznej“ to kolejny wykład autorstwa dr Anny Fogtman. Naukowczyni zaprezentowała obiekty badawcze ESA oraz omówiła obecne i przyszłe możliwości badawcze w placówkach ESA i w innych tego rodzaju instytucjach badawczych na świecie.

Fot. Kazimierz Netka.

Zwieńczeniem konferencji „Fahrenheit in Space“ był panel dyskusyjny, w którym według planu mieli uczestniczyć m.in. panie prelegentki, przedstawiciele Polskiej Agencji Kosmicznej, władz miasta Gdańska. Poruszano zagadnienia dotyczące możliwości współpracy, mapy drogowej badań oraz regionalnych i ekonomicznych skutków eksploracji kosmosu, a także roli studentów w rozwoju badań kosmicznych.

Więcej wiadomości na temat Polskiej Agencji Kosmicznej można znaleźć na stronie https://polsa.gov.pl/ . Informacje na temat ESA – Europejskiej Agencji Kosmicznej są na stronie: https://www.esa.int/. O FarU – Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita można poczytać pod adresem: https://faru.edu.pl/ .

Kazimierz Netka

Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl