Fot. Łukasz Plonus.
Na ratunek ginącym gatunkom, krajobrazom, siedliskom
W Polsce, w tym w województwie pomorskim, żyły kiedyś dziko takie ptaki, których samce głuchły na chwilę, śpiewając pieśń godową. Można powiedzieć, że traciły słuch z powodu miłości. I m.in. to je zgubiło. Chodzi zaś o wspaniałe ptaki: głuszce, których już w dzikim środowisku w naszym kraju prawie nie ma ale czynione są próby ich ponownego wprowadzania do lasów – z hodowli, znajdujących się m.in. na południu Polski.
Prawie wyginęły także żółwie błotne. Zbyt wolno uciekały?
Ratunek, dla niemal zgładzonych roślin czy zwierząt niosą rezerwaty przyrody. Olbrzymie zasługi w ich tworzeniu i pielęgnowaniu mają polscy leśnicy.
W czwartek, 21 marca przypada Międzynarodowy Dzień Lasów.
Tak się złożyło, że dwa dni przed tym świętem Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych (RDLP) w Gdańsku zaprosiła na briefing prasowy poświęcony utworzeniu 10 nowych rezerwatów przyrody w województwie pomorskim w ramach ogólnopolskiej inicjatywy „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”.
Podczas wydarzenia przedstawiono miejsca nowych rezerwatów, ich znaczenie dla ochrony przyrody oraz wpływ na różnorodność biologiczną regionu.
W konferencji uczestniczyli oraz informacji udzielali m.in.:
Fot. Kazimierz Netka.
Marek Kowalewski – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Gdańsku; Anna Tchórzewska – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (RDOŚ) w Gdańsku; Jarosław Czarnecki – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku; Mikołaj Ziemblicki – zastępca dyrektora ds. zrównoważonej gospodarki leśnej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu; Mariusz Lewczuk – naczelnik Wydziału Ochrony Lasu w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku; Łukasz Plonus – rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku.
– Dzisiaj ważne dla nas wydarzenie, dla Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku i dla trzech Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych: w Gdańsku, w Toruniu i w Szczecinku – podkreślił Łukasz Plonus – rzecznik prasowy RDLP w Gdańsku, prowadząc konferencję. Wyjaśnił też, skąd obecność reprezentantów dyrekcji innych RDLP na spotkaniu:
– Zasięgi dyrekcji lasów państwowych nie pokrywają się z granicami województw, dlatego dla części terenów tych trzech RDLP decyzje podejmuje RDOŚ w Gdańsku,
– Dzisiaj mamy do zakomunikowania fakt ustanowienia 10 nowych rezerwatów – kontynuował Łukasz Plonus. – Wodnych, torfowych, leśnych.
O szczegółach mówił Marek Kowalewski – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku:
Fot. Kazimierz Netka.
– Dla nas to jest dzisiaj bardzo ważny dzień, bo w województwie pomorskim powstanie dzisiaj 10 nowych rezerwatów, zarządzeniem pani dyrektor RDOŚ w Gdańsku. Powierzchnia dzisiaj podpisanych rezerwatów przyrody w województwie pomorskim zwiększy się o 1780 hektarów, czyli będziemy mieli prawie 1800 hektarów nowych rezerwatów przyrody w województwie pomorskim.
Chciałbym podkreślić, że są to rezerwaty przyrody, które powstały z inicjatywy Lasów Państwowych. Jak widzicie państwo, byliście już u nas na konferencji, wiecie więc, że powstała inicjatywa 100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych. Dzisiaj proszę państwa jesteśmy w procesie, który już powoli się zamyka. Z inicjatywy leśników Lasów Państwowych mamy nowych 10 rezerwatów przyrody. Ich będzie więcej, bo już część została podpisana przez panią dyrektor, a następne są w toku. Korzystając z okazji chciałem bardzo serdecznie podziękować pani dyrektor Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku, i szczególnie jej współpracownikom za gigantyczną pracę, wykonaną w bardzo krótkim czasie.
Fot. Łukasz Plonus.
Myśmy z tą inicjatywą wyszli na przełomie maja i czerwca ubiegłego roku i to jest niecałe 9 miesięcy gdy daliśmy swoją propozycję, wskazując obszary naprawdę bardzo cenne, które naszym zdaniem powinny być uznane za rezerwaty. Dzisiaj mija niecałe 9 miesięcy i mamy to. To jest bardzo ważne i bardzo serdecznie, bardzo dziękuję pracownikom Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku – powiedział Marek Kowalewski – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku.
– W województwie pomorskim 4 grudnia powstały pierwsze rezerwaty z inicjatywy Lasów Państwowych – zaakcentowała Anna Tchórzewska – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku:
Fot. Kazimierz Netka.
– Było ich 8. Po dwa rezerwaty z Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu i w Szczecinku i 4 z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku. Dzisiaj będzie kolejne 10 i tak naprawdę pozostaje jeszcze 6, które zostaną utworzone w najbliższym czasie i będą one tylko i wyłącznie na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych tutaj w Gdańsku.
Jeżeli państwo chcecie wiedzieć jak wyglądają zarządzenia, co zawierają, warto wejść na stronę internetową Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku w zakładkę: Co robimy. Tam jest każde zarządzenie z mapami, jakie ekosystemy chronimy, a chronimy głównie torfowiska, bory bagienne, bażyny i jeziora lobeliowe – powiedziała Anna Tchórzewska – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku.
– Najcenniejszy z rezerwatów to uważam, że ten który znam najlepiej, czyli Źródlisko Hamer koło Miastka – powiedział nam Jarosław Czarnecki – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku. – To jest cenny rezerwat, który chroni zarówno siedliska mokradłowe jak i starodrzewia. Uważam, że ma duże znaczenie dla ochrony przyrody ale również znaczenie estetyczne, ponieważ to jest dolina źródliskowa, a krajobrazy są podobne do górskich; dużo wody, stare lasy.
Hamernie to kuźnie. To jest dolina, w której funkcjonowały młyny i kuźnie, teraz są ruiny i zawładnęła tym terenem przyroda. Stąd taka nazwa: Hamer.
Tam są miejsca udostępnione dla turystów. Do tej pory była ścieżka turystyczna, teraz uzyskał status rezerwatu, a znajduje się w rejonie miejscowości Pasieka – powiedział Jarosław Czarnecki – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku.
Fot. Kazimierz Netka.
– Jak wiadomo, gospodarzem terenu jest leśnik on zna teren najlepiej, wie gdzie są fragmenty najcenniejsze, cechujące się wysoką bioróżnorodnością, dużą koncentracją gatunków chronionych, rzeczy unikatowych w przyrodzie, również jeśli chodzi o geomorfologię, źródliska, wywierzyska, układy hydrologiczne – mówił Mariusz Lewczuk – naczelnik Wydziału Ochrony Lasu w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku. – Najlepszym tropicielem jest gospodarz terenu czyli Nadleśnictwo. Potem Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych łącznie z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska jedzie te miejsca weryfikować.
Nie wszystkie przeszły weryfikacje, a te, które podpisujemy, to jest efekt pracy terenowej. 1800 hektarów, jeśli chodzi o ochronę rezerwatową to dużo. Nie mnie to oceniać, bo z punktu widzenia pracownika Lasów Państwowych ja nie mam takiego oglądu co do konieczności ochrony przyrody w tej formie, bo to jest najwyższa forma ochrony w naszym kraju: rezerwat ochrony przyrody, natomiast na pewno jest to krok do przodu, duży, w ochronie przyrody.
Każdy rezerwat jest interesujący. Jeziora Jelenie – unikatowy obiekt zarówno hydrologicznie jeśli chodzi o gatunki chronione, gatunki szponiaste ptaków, płazy, gady, roślinność chronioną. To jest cały ekosystem w Nadleśnictwie Lipusz.
Salińskie Margle – bardzo ciekawa rzecz, a chodzi o to, że wskutek ruchu wód zaczęły być wypłukiwane pewne warstwy geomorfologiczne. W związku z tym potworzyły się odkrywki geomorfologiczne mad i margli. To jest naprawdę unikatowe, to jest jedyne takie miejsce, które znam w województwie. Oprócz tego piękny drzewostan, storczyki w tym drzewostanie w związku z tym, że tam jest zasadowe podłoże, w związku z wypłukiwaniem, czyli dużo wapna i dlatego pojawiają się bardzo fajne gatunki roślin, które normalnie w lesie jest trudno znaleźć, między innymi storczyki. To jest w Nadleśnictwie Choczewo.
Torfowiska Dąbrze – to również układ bagienny siedlisk bagiennych, bardzo ważnych teraz w czasach gdy wiemy o deficycie wody w naszym kraju. Pokład torfowisk, które należy chronić ze względu na gatunki chronione, na podłoże torfowe, jak również ze względu na hydrologię, ponieważ wodę należy tam zachowywać bo bez niej następuje degradacja takich ekosystemów.
Powołanie rezerwatu oznacza podniesienie rangi terenu i jednocześnie objęcie go ochroną prawną. W momencie gdy obejmujemy go ochroną prawną, jedynym celem istnienia takiego obszaru jest ochrona tego, co stwierdzimy na tym gruncie – torfowisko, gatunki chronione, układ geomorfologiczny czy krajobraz. Są również rezerwaty krajobrazowe. W tym momencie koncentrujemy się na przedmiocie ochrony i staramy się o niego zadbać. Czasami jest to poprzez ochronę bierną, czasami poprzez ochronę czynną bo na przykład trzeba jakąś czynność wykonać, gdy wskutek odwodnienia torfowisko zarasta, a torfowisko jest siedliskiem przyrodniczym, które chcemy chronić.
Ochrona już jest, natomiast poprzez działania możemy efekt tej ochrony wzmóc, czyli poprawić stan siedliska.
W zasadzie nic nie powinno się robić w rezerwacie, natomiast jeżeli wchodzi plan ochrony – dopuszcza się pewne odstępstwa, udostępnia grunt, udostępnia ścieżki, miejsca widokowe, natomiast nie można tam niszczyć niczego, zbierać i często też nie można wchodzić poza miejsca wyznaczone. RDOŚ dostarcza nam tablice, a my zwyczajowo je stawiamy – oznakowujemy takie rezerwaty – wyjaśnił Mariusz Lewczuk – naczelnik Wydziału Ochrony Lasu w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku.
– Najcenniejszy rezerwat? Choćby ustanowione dzisiaj Łosiowe Bagno – piękny rezerwat na terenie Nadleśnictwa Jamy, ale również dzisiaj powołany Jezioro Długie w Nadleśnictwie Rytel – powiedział Mikołaj Ziemblicki – zastępca dyrektora ds. zrównoważonej gospodarki leśnej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu. – To są rezerwaty związane z ochroną zasobów wodnych, co jest bardzo ważne zwłaszcza w obecnej sytuacji. W zasadzie mierzymy się z klęską niedoborów wody w Polsce i po prostu podejmujemy szereg działań, Już od wielu lat próbujemy tę wodę retencjonować na różne sposoby. Dużo przedsięwzięć podjęliśmy także z wykorzystaniem zewnętrznych funduszy, natomiast tworzenie rezerwatów czyli ta bierna ochrona na takich obszarach właśnie jak dzisiaj powoływane dwa rezerwaty, związane chociażby z obszarami torfowiskowymi, bagiennymi, jest również bardzo ważna. Bardzo się cieszę, że kolejne około 70 hektarów objętych zostanie tą formą ochrony.
Natomiast chcę powiedzieć, że my od zeszłego roku jako Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu utworzyliśmy już, łącznie z tymi dwoma dzisiejszymi, 16 kolejnych rezerwatów. To wszystko jest z inicjatywy leśników. Również rozszerzamy rezerwaty istniejące, na przykład jest w okolicach Torunia, uznawany za najstarszy rezerwat: Las Piwnicki pod Toruniem, bardzo blisko Obserwatorium Astronomicznego UMK w Piwnicach; miejsce łączące walory turystyczne ale również przyrodnicze – powiedział Mikołaj Ziemblicki – zastępca dyrektora ds. zrównoważonej gospodarki leśnej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.
Oto szczegółowe wiadomości, które przekazał nam Łukasz Plonus – rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku:
Fot. Kazimierz Netka.
Dziesięć nowych rezerwatów przyrody w województwie pomorskim w ramach inicjatywy „100 Rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”
W ramach jubileuszowej inicjatywy Lasów Państwowych „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”, na terenie województwa pomorskiego powstało 10 nowych obszarów chronionych o wyjątkowych walorach przyrodniczych. Inicjatywa, zainaugurowana z okazji 100-lecia istnienia Lasów Państwowych, ma na celu ochronę najcenniejszych ekosystemów w Polsce, a nowe rezerwaty są dowodem zaangażowania leśników w zachowanie bioróżnorodności i unikatowych walorów przyrodniczych.
Łączna powierzchnia nowych rezerwatów wraz z otulinami wynosi 1778,88 hektarów, obejmując tereny zarządzane przez Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych (RDLP) w Gdańsku, Szczecinku i Toruniu.
Źródło: RDLP w Gdańsku.
Nowe Rezerwaty w RDLP Gdańsk
Na obszarze RDLP w Gdańsku powołano pięć nowych rezerwatów, które wyróżniają się bogactwem ekosystemów wodnych, leśnych i torfowiskowych. Są to:
– Jeziora Jelenie (Nadleśnictwo Lipusz, 58,26 ha + 115,95 ha otuliny) – chroni śródleśne ekosystemy wodne, w tym jeziora lobeliowe wraz z charakterystyczną roślinnością i cennymi gatunkami roślin.
– Lisewskie Moczary (Nadleśnictwo Wejherowo, 26,48 ha + 90,08 ha otuliny) – zachowuje ekosystemy doliny Czarnej Wody, w tym lasy łęgowe, olsy i buczyny.
– Bór Borowo (Nadleśnictwo Gdańsk, 20,39 ha + 33,25 ha otuliny) – chroni mozaikę borów, brzezin bagiennych i torfowisk wysokich wraz z ich bogactwem biocenotycznym.
– Torfowiska Dąbrze (Nadleśnictwo Choczewo, 83,91 ha + 185,16 ha otuliny) – zabezpiecza bory bagienne i ich unikalną faunę oraz florę.
– Salińskie Margle (Nadleśnictwo Choczewo, 17,22 ha + 184,94 ha otuliny) – chroni źródła, lasy łęgowe i procesy geologiczne związane z tym obszarem.
Jak podkreśla Marek Kowalewski, Dyrektor RDLP w Gdańsku,
– Powołanie nowych rezerwatów to nie tylko wyraz naszego szacunku dla przyrody, ale także zobowiązanie wobec przyszłych pokoleń. Te obszary są prawdziwymi skarbami bioróżnorodności, które zasługują na szczególną ochronę, a my, jako leśnicy, dokładamy wszelkich starań, by je zachować w nienaruszonym stanie.
Rezerwaty w RDLP Szczecinek
W regionie RDLP w Szczecinku utworzono trzy nowe rezerwaty, które wzbogacają sieć chronionych obszarów w województwie pomorskim:
– Białe Torfowisko (Nadleśnictwo Niedźwiady, 174,71 ha + 89,94 ha otuliny) – chroni mozaikę borów bagiennych i torfowisk z rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt.
– Źródlisko Hamer (Nadleśnictwo Miastko, 39,33 ha + 93,04 ha otuliny) – zabezpiecza ekosystemy wodne, leśne i źródła z chronioną florą i fauną.
– Dolina Brodka (Nadleśnictwo Leśny Dwór, 77,29 ha + 332,67 ha otuliny) – chroni ekosystemy wodne, leśne i źródła w dolinie cieku Brodek.
Rezerwaty w RDLP Toruń
Dwa nowe rezerwaty powstały na obszarze zarządzanym przez RDLP w Toruniu, wzmacniając ochronę przyrody w regionie:
– Łosiowe Bagno (Nadleśnictwo Jamy, 52,28 ha + 68,95 ha otuliny) – utrzymuje kompleks bagienny z torfowiskami wysokimi i przejściowymi oraz siedliskami rzadkich gatunków.
– Jezioro Długie (Nadleśnictwo Rytel, 12,79 ha + 22,24 ha otuliny) – chroni oligotroficzne jezioro wraz z charakterystyczną roślinnością i cennymi gatunkami.
Znaczenie Inicjatywy
Inicjatywa „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych” to wyraz dbałości o środowisko naturalne i odpowiedź na wyzwania związane z ochroną bioróżnorodności. Nowe rezerwaty nie tylko zabezpieczają unikalne ekosystemy, ale także wspierają edukację przyrodniczą i zrównoważony rozwój regionu. Proces ich tworzenia przeprowadziła Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku, wykonując olbrzymią pracę obejmującą szczegółowe analizy i konsultacje społeczne.
Leśnicy zapowiadają, że to dopiero początek – w najbliższych latach planowane jest dalsze powiększanie sieci rezerwatów, aby w pełni zrealizować cele jubileuszowej inicjatywy. Zachęcamy wszystkich miłośników przyrody do zapoznania się z tymi wyjątkowymi miejscami i wspierania działań na rzecz ich ochrony – poinformował Łukasz Plonus – rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl