Na zdjęciu: Uczestnicy uroczystych obchodów Narodowego Święta Niepodległości, 11 listopada 2025 roku, w Tczewie, na tle byłej siedziby państwowej Szkoły Morskiej – jednego z pierwszych dzieł Cywilizacji Mądrości i Wolności. Fot. Kazimierz Netka.
Cywilizację Mądrości i Wolności stworzyli przyjezdni z innych regionów Polski, a wspaniałe efekty kulturowe, naukowe, gospodarcze były niemal natychmiast. Wstępne podsumowanie, z okazji 107. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości
Dlaczego możemy swobodnie obchodzić Święto Niepodległości 11 Listopada? W zasadzie, nie byłoby to możliwe, gdyby nie Cywilizacja Mądrości i Wolności, która od 1920 roku rozwija się w województwie pomorskim dzięki osobom, które do tego województwa przybyły oraz ich potomkom.
Fot. Kazimierz Netka.
Jednym z pierwszych dokonań wspomnianej Cywilizacji było utworzenie w Tczewie w 1920 roku państwowej Szkoły Morskiej. Warto wspomnieć o tym w Święto Niepodległości, 11 listopada., które celebrowano właśnie niedaleko byłej siedziby wspomnianej Szkoły Morskiej. Jej kontynuatorem jest Uniwersytet Morski w Gdyni, a w gmachu po szkole kapitanów żeglugi wielkiej w Tczewie mieści się teraz 1. Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Oto jak przedstawiał się program Narodowego Święta Niepodległości, 11 listopada 2025 roku, w Tczewie. Do wspólnego uczczenia tego święta zaprosił prezydent Tczewa, Łukasz Brządkowski.
O godz. 10.45 rozpoczęła się uroczysta Msza Święta w intencji Ojczyzny w kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. W samo południe odśpiewano hymn państwowy na placu przed Centrum Kultury i Sztuki, ul. Wyszyńskiego. Potem odbyła się prezentacja muralu „Maszerują strzelcy, maszerują….” przy ul. Obrońców Westerplatte 23B.
Fot. Kazimierz Netka.
Dalszą część uroczystości zainaugurował przemarsz ulicami miasta z Harcerską Orkiestrą Dętą i złożenie kwiatów przez przedstawicieli Samorządów Miasta, Powiatu i Parlamentu RP pod obeliskiem marszałka Józefa Piłsudskiego. Ważne uroczystości patriotyczne odbyły się też przy pomniku Pamięci Poległych za Niepodległość na cmentarzu „Starym” przy ul. 30 Stycznia, niedaleko byłej siedziby pierwszej państwowej Szkoły Morskiej, a obecnie I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Przemówienia wygłosili m.in. Łukasz Brządkowski – prezydent Tczewa:
Fot. Kazimierz Netka.
Kazimierz Smoliński – poseł na Sejm RP:
Fot. Kazimierz Netka.
Ryszard Świlski – senator RP:
Fot. Kazimierz Netka.
Ksiądz Łukasz Kątny – proboszcz Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, który przewodniczył krótkiej modlitwie uczestników uroczystości:
Fot. Kazimierz Netka.
Delegacje różnych środowisk złożyły kwiaty pod pomnikiem:
Fot. Kazimierz Netka.
Oto nagranie wypowiedzi (do pobrania) uczestników uroczystości pod pomnikiem Pamięci Poległych za Niepodległość, niedaleko dawnej Szkoły Morskiej w Tczewie:
Przemówienia 11 listopada 2025 w Tczewie
W godzinach 13.00 – 15.00, czyli po oficjalnych uroczystościach, odbył się Piknik Niepodległościowy na dziedzińcu Fabryki Sztuk przy ul. 30 Stycznia 4.
Fot. Kazimierz Netka.
Po pikniku, o godz. 17:00 – koncert Made in Poland w wykonaniu Orkiestry Kameralnej Progress w Centrum Kultury i Sztuki.
Fot. Kazimierz Netka.
Wróćmy jednak do tych, którym zawdzięczamy ustanowienie 11 Listopada świętem państwowym:
Jak już wspomnieliśmy, Cywilizacja Mądrości i Niepodległości zaczęła rozwijać się w 1920 roku. Ona otwarła Polskę na świat, a dzisiaj kontynuują to dzieło potomkowie założycieli wspomnianej Cywilizacji.
Można powiedzieć, że twórcy Cywilizacji Mądrości i Wolności porwali się z motyką na słońce – oceniając dokonania tych, którzy przyjeżdżali nad polski Bałtyk zaraz po I wojnie światowej i przywracali swą ojczyznę, nowe miejsce do życia, a był to powrót i rozwój gospodarczy niemal błyskawiczny, mimo dużych trudności. Województwo pomorskie było przecież najdłużej pod zaborami, bo blisko 150 lat. W innych regionach Polski zabory trwały 123 lata.
Zaraz po 10 lutego 1920 roku – po zaślubinach Polski z morzem – przybysze rozpoczęli budowanie w województwie pomorskim II Rzeczypospolitej. Udało się. Dlaczego? Trzeba mieć trochę szczęścia, ale też… wiele talentu, wiedzy.
Zanim Cywilizacja Mądrości i Wolności zbudowała Gdynię, już miała w województwie pomorskim kilka innych ważnych osiągnięć.
Jak już wspomnieliśmy, była gospodarka błyskawiczna – biorąc pod uwagę tempo, rozmiar przedsięwzięć i jednoczesny brak pieniędzy. Wszak oprócz tego, co realizowano nad Bałtykiem w województwie pomorskim, rozwijano także „serce“ II Rzeczypospolitej, czego przykładem jest Centralny Okręg Przemysłowy. Ale opłaciło się; metoda błyskawicznego rozwoju gospodarczego kraju okazała się trafna, słuszna, przyniosła dobre wyniki.
Te nadzwyczajne wydarzenia, dokonania, osiągnięcia ówczesnych imigrantów w województwie pomorskim upoważniają do tego, aby osoby oraz to, czego one (oraz ich potomkowie) dokonały od 10 lutego 1920 roku do teraz, uznać za coś nadzwyczajnego nie tylko w historii Polski, Europy, ale też w dziejach świata. Żeby bowiem tego dokonać, trzeba być i mądrym, i kochać wolność. Dlatego ten czas w województwie pomorskim od 1920 toku oraz ludzi, którzy tu przybywali (a także ich potomków), śmiało możemy nazwać Cywilizacją Mądrości i Niepodległości.
Na zdjęciu: Harcerska Orkiestra Dęta w Tczewie na tle byłej siedziby państwowej Szkoły Morskiej – jednego z pierwszych dzieł Cywilizacji Mądrości i Wolności. Kontynuatorem tej Szkoły jest dzisiaj Uniwersytet Morski w Gdyni. Obecnie w gmachu Szkoły jest 1. LO im. Marii Skłodowskiej-Curie. Fot. Kazimierz Netka
Co takiego zrobiła Cywilizacja Mądrości i Wolności w województwie pomorskim zaraz po zaślubinach Polski z morzem, że warto się nią zajmować? Budowa Gdyni wcale nie jest jej pierwszym doniosłym dokonaniem. Najpierw powstała Marynarka Wojenna, powołana już w 1918 roku, chociaż nad Bałtykiem jeszcze wtedy nie było dla niej miejsca.
Drugi ważny sukces Cywilizacji Mądrości i Wolności to utworzenie w 1920 roku w Tczewie na Kociewiu, wspominanej już, pierwszej polskiej, państwowej Szkoły Morskiej.
Potem przybysze zbudowali szlak kolejowy ze Swarzewa do Helu. Nic więc dziwnego, że miasto Hel uznaje się dzisiaj za początek Polski. To było budowanie błyskawiczne, bo już w 1922 roku kolej ta, linia 213, została oddana do użytku, a za 7 lat do Helu zaczęły docierać dalekobieżne pociągi pasażerskie z bogatymi turystami, co dało ludziom z tego terenu dodatkowe źródła zatrudnienia i dochodu, a w efekcie znacząco poprawiło warunki życia mieszkańców Mierzei Helskiej, trudniących się wówczas głównie rybołówstwem.
Podobna rolę w poprawie warunków życia mieszkańców Kaszub odegrała linia kolejowa nr 201, tak zwana magistrala węglowa albo węglówka, z rejonu Bydgoszczy przez Kościerzynę do Gdyni, oddana do użytku pod koniec lat 20. ubiegłego wieku. Te linie kolejowe były „kołami ratunkowymi dla mieszkańców Kaszub; po prostu pozwoliły na przyłączenie tego regionu do świata i znacząco poprawiły zaopatrzenie, edukację, likwidację analfabetyzmu.
Ważnym dziełem wspomnianej Cywilizacji – przybyszy z różnych stron II Rzeczypospolitej – są m.in. Port Gdynia, Port Wojenny, Stocznia Gdynia, a zwłaszcza miasto Gdynia – które w przyszłym roku, 10 lutego, będzie obchodziło 100-lecie nadania praw miejskich.
Około ćwierci wieku po 1920 roku – zaślubinach Polski z morzem, w 1945 roku rozpoczął się napływ do województwa ówczesnego gdańskiego kolejnej fali twórców Cywilizacji Mądrości i Wolności. Te osoby zaczęły odbudowę Polski ze zniszczeń powstałych w czasach II wojny światowej. A w 1980 roku, wspaniali przybysze z różnych stron Polski, skupieni w organizacji o nazwie: Solidarność, postanowili zrewitalizować naszą wolność. A wtedy naprawdę wyglądało to jak porywanie się z motyką na słońce. Znowu udało się.
W 2025 roku świętujemy w całym kraju oraz za granicą wśród Polonii, 107. rocznicę odzyskania niepodległości Polski po I wojnie światowej.
Fot. Kazimierz Netka.
W lutym celebrowaliśmy 105 rocznicę powrotu Polski nad Bałtyk; w maju 80. rocznicę zakończenia II wojny światowej, w sierpniu – 45. rocznicę rozpoczęcia strajków w lecie 1980 roku.
Polska gospodarka jest uznawana za 20. gospodarkę świata. Duży wkład ma w to właśnie Cywilizacja Mądrości i Wolności, jaka rozwinęła się w województwie pomorskim.
Skąd pochodzili Polacy (oraz ich potomkowie) mający takie osiągnięcia ma swoim koncie? W przeważającej większości przybywali do województwa pomorskiego, nad Bałtyk, do Gdańska z terenów II Rzeczypospolitej znajdujących się na wschód, na południe i na południowy zachód od Gdańska – dzisiejszej stolicy województwa pomorskiego i stolicy Żuław Gdańskich.
Duży napływ takich osób kontynuujących realizację planów Cywilizacji Mądrości i Wolności z czasów 20-lecia międzywojennego, rozpoczął się – jak już wspomnieliśmy – także w 1945 roku, zaraz po II wojnie światowej. Najpierw dominowali wśród tych przybyszy Kresowianie wschodni – ekspatrianci, którzy musieli opuścić swe małe ojczyzny zajęte przez Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich. Potem wspierali województwo pomorskie swą obecnością i czynami przybysze również z innych obszarów Polski – od Gdańska po góry – i oni właśnie rozpoczęli rewitalizację naszej wolności – latem 1980 roku.
Fot. Kazimierz Netka.
Cywilizacja Mądrości i Wolności to unikatowa, trwająca już ponad wiek, kultura społeczno – naukowo – gospodarcza, wybitna nie tylko na skalę Europy. Jest ona jak koło ratunkowe dla wielu społeczności. Wydobyła z analfabetyzmu, z zacofania Kaszubów, Kociewiaków. Ta Cywilizacja stała się też kołem ratunkowym właściwie dla całej Polski, zaś niemal dosłownie – po II wojnie światowej – dla Żuław, zatopionych przez hitlerowców.
Jak wspomnieliśmy, Cywilizacja Mądrości i Wolności zaczęła się zaślubinami z Bałtykiem przez generała Józefa Hallera i Jego Żołnierzy w Pucku. Trwa do dzisiaj.
Skąd taka nazwa wspomnianej cywilizacji? Otóż, do województwa pomorskiego, zaraz po I wojnie światowej zaczęły napływać bardzo mądre osoby. Na przykład, Ignacy Jan Paderewski już w grudniu 1918 roku przybył do Gdańska, skąd udał się w dalszą podróż do centrum Polski. O interesy Polski w Wolnym Mieście Gdańsku dbał m.in. Mieczysław Jałowiecki – pochodzący z Ziemi Wileńskiej, a którego Imię nosi dzisiaj Dworzec PKP Gdańsk Główny.
Fot. Kazimierz Netka.
Drugi etap napływu mądrości do województwa gdańskiego to lata po II wojnie światowej. Już w 1945 roku zaczęli tutaj przybywać ekspatrianci – Kresowianie wschodni, m.in profesorowie uczelni z Wilna i z Lwowa. To oni zadbali o rozwój nauki w Gdańsku, założyli Akademię Lekarską – dzisiejszy Gdański Uniwersytet Medyczny, rozwinęli działania naukowe na Politechnice Gdańskiej. Potem przybywali następni, którzy stworzyli warunki do przekształcenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej i Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Uniwersytet Gdański; Wyższą Szkołę Morską w Akademię Morską, a potem w Uniwersytet Morski w Gdyni.
To dziełem twórców Cywilizacji Mądrości i Wolności jest reaktywowanie przemysłu stoczniowego, rozwój gospodarki morskiej, ocalenie Żuław, założenie: Siarkopolu, Rafinerii Gdańskiej, Portu Północnego. Klub Lechia Gdańsk też ma korzenie na Kresach, we Lwowie.
Teraz o rozwój województwa pomorskiego dbają potomkowie twórców Cywilizacji Mądrości i Wolności. Nadal też do województwa pomorskiego napływa kapitał oraz efekty intelektów pracowników różnych przedsiębiorstw, uczelni z innych regionów Polski.
Województwo pomorskie cały czas wspierane jest też olbrzymimi środkami finansowymi z budżetu Polski – dlatego że Cywilizacja Mądrości i Wolności, do której zaliczani są nowi mieszkańcy województwa pomorskiego, czyli przybysze, nowi obywatele (po 1920 oraz po 1945 roku), stworzyła tu warunki – i nadal je kreuje – do rozwoju różnych rodzajów biznesu, także na Bałtyku – w polskiej wyłącznej morskiej strefie ekonomicznej. Tego są w stanie dokonywać ludzie wybitni, w pełni zasługujący na określanie ich mianem: Cywilizacja Mądrości i Wolności.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu Pulsarowy.pl