Na zdjęciu: Gmach Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Fot. Kazimierz Netka.

Polscy studenci osiągają lepsze wyniki niż ich europejscy rówieśnicy, ale podstawowe umiejętności gwałtownie spadły od 2018 r.

Komisja Europejska opublikowała dzisiaj doroczny Monitor Kształcenia i Szkolenia. Raport ten oferuje dogłębną analizę stanu systemów edukacji i szkoleń w państwach członkowskich UE. Tegoroczna publikacja koncentruje się na nauce, technice, inżynierii i matematyce, a także podstawowych umiejętnościach młodzieży i dorosłych. Dostarcza konkretnych danych na temat trendów i reform edukacyjnych na poziomie UE i krajowym. Zawiera istotne informacje na temat jakości edukacji, prezentując sukcesy krajowe i regionalne, a także obszary wymagające poprawy – poinformowała Marta Angrocka-Krawczyk z Wydziału Prasy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce.

Monitor Kształcenia i Szkolenia (ETM) jest publikowany co roku przez Komisję Europejską, aby monitorować postępy poczynione przez państwa członkowskie w dziedzinie edukacji i szkoleń. Śledzi w szczególności postępy w realizacji siedmiu celów na szczeblu UE przyjętych w rezolucji Rady z 2021 r. w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz Europejskiego Obszaru Edukacji.

Głównym tematem tegorocznej edycji Monitora jest edukacja w zakresie STEM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka). W sprawozdaniu podkreślono, że pomimo postępów poczynionych przez państwa członkowskie w tej dziedzinie liczba osób zapisanych na studia w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki była w ostatnich latach niska. W 2023 r. zarejestrowano jedynie 36,3 % zapisów w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego na średnim poziomie i 26,9 % w przypadku studentów szkół wyższych. Studentki są nadal poważnie niedoreprezentowane.

Sprawozdanie porównawcze składa się z siedmiu rozdziałów obejmujących główne obszary kształcenia i szkolenia. Pierwszy z nich koncentruje się na naukach ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki, w tym na analizie popytu i podaży wśród specjalistów w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki. W rozdziale drugim omówiono podstawowe umiejętności młodych ludzi, analizując umiejętności cyfrowe, wiedzę obywatelską i wyniki w matematyce. Rozdziały od trzeciego do siódmego obejmują wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem, edukację szkolną, kształcenie i szkolenie zawodowe, szkolnictwo wyższe oraz uczenie się i umiejętności dorosłych. Sprawozdania krajowe obejmują te same obszary w każdym państwie członkowskim.

Z głównych ustaleń tegorocznego raportu wynika, że w 2023 r. tylko 42,5 % uczniów uzyskało wyniki poniżej minimalnego progu biegłości w zakresie umiejętności cyfrowych. Ponadto, mimo że 94,6 % dzieci w wieku od trzech lat uczestniczy we systemach opieki i edukacji wczesnoszkolnej, tylko 39,3 % dzieci poniżej trzeciego roku życia jest objętych formalną opieką lub edukacją. Jeśli chodzi o równość edukacyjną, głównymi czynnikami napędzającymi pozostają pochodzenie społeczno-ekonomiczne: w 2022 r. jedynie 16,3 % uczniów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji osiągnęło dobry poziom wykształcenia w zakresie czytania, matematyki lub nauk przyrodniczych. Pozytywnym wnioskiem jest to, że liczba osób decydujących się na uzyskanie wyższego wykształcenia w Europie wzrosła do 250 000 w 2023 r., co jest znacznie bliższe unijnemu celowi zakładającemu 350 000 osób do 2030 r.

Polska – raport krajowy

W raporcie dotyczącym Polski podkreślono, że polscy studenci osiągają lepsze wyniki niż ich europejscy rówieśnicy, ale podstawowe umiejętności gwałtownie spadły od 2018 r. Polska czyni postępy w przygotowywaniu reformy programu nauczania, która w większym stopniu koncentruje się na kompetencjach kluczowych. Przyjęto środki mające na celu poprawę warunków pracy nauczycieli. Utrzymują się jednak niedobory, które silnie dotykają zarówno szkoły, jak i przedszkola. Po stałym wzroście w ciągu ostatniej dekady, Polska osiągnęła cel dotyczący uczestnictwa dzieci powyżej trzeciego roku życia w opiece i edukacji wczesnoszkolnej (ECEC). Obecnie nacisk kładzie się na poprawę dostępu, przystępności cenowej i jakości opieki i wczesnej edukacji dla dzieci poniżej trzeciego roku życia. Polska osiągnęła również cel dotyczący odsetka osób z wykształceniem wyższym. Niemniej, ograniczona pula umiejętności w zakresie nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM), niewystarczająca skuteczność kształcenia i szkolenia zawodowego oraz niski poziom uczestnictwa w kształceniu dorosłych przyczyniają się do niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej. Polska podejmuje różne działania w celu promowania programów studiów w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki. Chociaż udział kobiet w naukach przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki na poziomie szkolnictwa wyższego przekracza średnią UE, ogólny udział w tych programach pozostaje poniżej średniej UE. Polska dąży do złagodzenia wysokiego odsetka uczniów przedwcześnie kończących naukę i wyzwań związanych z dobrostanem wśród środowisk akademickich. Wdrażane są również istotne środki mające na celu poprawę umiejętności cyfrowych. Wyzwaniem pozostaje zarządzanie polityką w zakresie umiejętności dorosłych.

Więcej informacji: https://op.europa.eu/webpub/eac/education-and-training-monitor/en/ – napisała Marta Angrocka-Krawczyk z Wydziału Prasy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce.

(K.N.)

Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl