Konfucjusz w Gdańsku

W Uniwersytecie Gdańskim otwarto instytut imienia jednego z najsłynniejszych Chińczyków, jednego z najbardziej zasłużonych w historii ludzkości, filozofów.

Niezwykły kraj, wspaniali ludzie, wynalazcy, wielka kultura, silna gospodarka; niebawem mogą stać się największą potęgą ekonomiczną świata – takie są Chiny, a dokładnie: Chińska Republika Ludowa. Kiedyś, przed tysiącami lat, odgradzali się od innych regionów świata, budując Wielki Mur, choć naprawdę to miał on chiński lud chronić przed wrogami. Państwo Środka – tak mówiono na to cesarstwo. Niełatwo było się doń wdostać.

Polacy mają niezwykłe zasługi dla Europejczyków w nawiązywaniu kontaktów z Chińczykami. Niektórzy twierdzą że Marco Polo, słynny podróżnik, odkrywca, kupiec, był Polakiem. Chińczycy, to ludzie bardzo otwarci na świat. Kulturowo, ekonomicznie sportowo, politycznie, naukowo. A pomaga im w tym nawiązywaniu kontaktów z innymi obywatelami ziemskiego globu niezwykły człowiek: Konfucjusz. Co prawda żył on przed naszą erą, ale nauki tego mędrca, filozofa, założyciela wielkiej religii, są aktualne do dzisiaj. Na całym świecie powstają Instytuty Konfucjusza. Także w Polsce.

Na zdjęciu: Taniec Smoka w Uniwersytecie Gdańskim. Fot. Kazimierz Netka.

W naszym kraju działa pięć Instytutów Konfucjusza. Najnowszy otwarto w Uniwersytecie Gdańskim, w poniedziałek, 21 września 2015 roku. O powołaniu takiej placówki w Gdańsku, mówiono od kilku lat. Teraz, marzenia i zamierzenia się urzeczywistniły, przy udziale znamienitych gości. Stronę chińską reprezentowali m.in. konsul generalna ChRL w Gdańsku Liu Yuanyuan oraz rektor China Youth University of Political Sciences (CYU) prof. Wang Xinging. Obecni też byli Bogdan Borusewicz – marszałek Senatu RP, prof. Małgorzata Omilanowska – minister kultury i dziedzictwa narodowego, przedstawiciele Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Pomorskiego Kuratorium Oświaty, wiceprezydenci Gdańska i Gdyni, prezydent Sopotu, rektorzy Rady Rektorów Województwa Pomorskiego, dyrektorzy współpracujących z Uniwersytetem Gdańskim IX Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku i 48. Gimnazjum im. Lecha Bądkowskiego w Gdańsku, władze rektorskie, dziekani wydziałów oraz senatorowie Uniwersytetu Gdańskiego. Uroczystość poprowadził prof. Józef Arno Włodarski prorektor ds. Studenckich Uniwersytetu Gdańskiego.

Uroczystości zostały zainaugurowane tańcem smoka, oraz odegraniem hymnów Rzeczypospolitej Polskiej i Chińskiej Republiki Ludowej. Potem odsłonięto oczy posagom lwów, ustawionych przed wejściem do Instytutu Konfucjusza (mającym siedzibę w byłym Rektoracie Uniwersytetu Gdańskiego, przy ul. Bażyńskiego w Gdańsku Oliwie).

Na zdjęciu: Przemawia prof. Małgorzata Omilanowska, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Fot. Kazimierz Netka.

– Otwarcie Instytutu Konfucjusza w Gdańsku to ogromne wyróżnienie dla Trójmiasta i całego regionu – podkreśliła Małgorzata Omilanowska, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Instytut Konfucjusza został powołany przy Uniwersytecie Gdańskim po kilku latach starań. Tym samym Gdańsk dołączył do grona czterech elitarnych miast w Polsce, w których działają takie Instytuty (Instytut Konfucjusza przy Uniwersytecie Gdańskim jest piąty).

Rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Bernard Lammek przypomniał o dewizie Uniwersytetu Gdańskiego – In Mari via tua (W morzu droga Twoja), która jest nie tylko wyrazem otwarcia Uniwersytetu Gdańskiego na morze, ale stanowi także o otwartości uczelni na inne kultury i społeczeństwa.

– Dzisiejsza uroczystość inauguracji działalności Instytutu Konfucjusza w Gdańsku jest właśnie wyrazem takiej otwartości. Nie jest to bynajmniej początek naszego poznawania nauki i kultury dalekich Chin, lecz kolejny etap rozwoju zainicjowanej przed laty współpracy. Bardzo sobie tę współpracę cenimy. Przez ostatnie kilka lat, dzięki wzajemnemu zainteresowaniu, ale także zaufaniu, zdołaliśmy podjąć i zrealizować wiele cennych inicjatyw – przypominał rektor prof. Bernard Lammek.

Na zdjęciu, w pierwszym rzędzie od lewej: Rektor China Youth University of Political Sciences – prof. Wang Xingin; Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Polski – prof. Małgorzata Omilanowska; Rektor Uniwersytetu Gdańskiego – prof. Bernard Lammek; Konsul Generalna ChRL w Gdańsku – Liu Yuanyuan. Fot. Kazimierz Netka

Chińscy goście, Konsul Generalna ChRL w Gdańsku Liu Yuanyuan oraz Rektor China Youth University of Political Sciences prof. Wang Xinging, zgodnie podkreślili, że powołanie Instytutu Konfucjusza przy Uniwersytecie Gdańskim jest nowym otwarciem współpracy pomiędzy chińskimi instytucjami a Uniwersytetem Gdańskim, a także wieloma innymi instytucjami pomorskiego regionu, w zakresie kulturalnym i naukowym.

Uroczystość uświetnił występ Akademickiego Chóru Uniwersytetu Gdańskiego pod dyrekcją prof. Marcina Tomczaka; chór zaśpiewał dla zaproszonych gości dwa polskie i dwa chińskie utwory.

Starania o powołanie Instytutu Konfucjusza na Uniwersytecie Gdańskim trwały od 2009 roku. Dzięki aktywnej współpracy UG z chińskimi uczelniami, instytucjami oraz przedsiębiorstwami w zakresie badań naukowych i kształcenia tę ideę udało się zrealizować. W kwietniu 2014 roku w Chinach została podpisana umowa, na mocy której Uniwersytet Gdański wspólnie z China Youth University of Political Studies prowadzi piąty Instytut Konfucjusza w Polsce. Powołanie Instytutu jest dopełnieniem dotychczasowej współpracy UG z Chinami – łącznie to 13 umów o współpracy, wymiana studencka, doktorantów, nauczycieli akademickich, powołanie sinologii, prowadzenie filologii polskiej dla studentów chińskich na chińskich uczelniach, a także kilkadziesiąt sympozjów, konferencji, spotkań i imprez promujących kulturę i język chiński – informuje dr Beata Czechowska-Derkacz – rzecznik prasowy Uniwersytetu Gdańskiego, członek Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich Prom.

Na zdjęciu: Przemawia Rektor China Youth University of Political Sciences prof. Wang Xinging. Fot. Kazimierz Netka.

Instytut Konfucjusza na UG będzie zajmował się szeroko rozumianą promocją języka i kultury chińskiej na Pomorzu, będzie to także wsparcie dla prowadzonej na Uniwersytecie Gdańskim sinologii. Będą to przede wszystkim: nauka języka chińskiego, certyfikowane kursy, zajęcia, spotkania i wystawy przybliżające kulturę i zwyczaje Chin, spotkania, wystawy. Najlepsi spośród uczniów będą mogli ubiegać się o wyjazd do Chin w ramach stypendiów konfucjańskich. Oferta Instytutu Konfucjusza na UG przeznaczona dla wszystkich zainteresowanych.

Instytuty Konfucjusza powoływane są przez Chińskie Państwowe Biuro Międzynarodowej Promocji Języka Chińskiego (Hanban). Pierwsza pilotażowa instytucja tego typu powstała w 2004 roku w Taszkiencie w Uzbekistanie, a pierwszy IK został utworzony w 2004 roku w Seulu. W Polsce pierwszy Instytut Konfucjusza powołano w 2006 roku przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Obecnie (łącznie z Instytutem Konfucjusza przy UG) jest ich pięć: działają w Opolu przy Politechnice Opolskiej, w Poznaniu przy Uniwersytecie Adama Mickiewicza, Wrocławiu na Uniwersytecie Wrocławskim oraz Gdańsku na Uniwersytecie Gdańskim. Idea powoływania instytutów Konfucjusza wzięła się z chęci przełamywania stereotypów dotyczących niemożliwości nauczenia się trudnego języka chińskiego, a ich działalność koncentruje się na szeroko rozumianej promocji języka i kultury chińskiej – dodaje dr Beata Czechowska-Derkacz – rzecznik prasowy Uniwersytetu Gdańskiego, członek Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich Prom.

Konfucjusz żył w VI – V wieku przed naszą erą. Na całym świecie jest około 500 instytutów Konfucjusza. Powołanie każdego jest wspierane przez stronę chińską kwotą około 150 tysięcy dolarów. Na utworzenie Instytutu Konfucjusza w Uniwersytecie Gdańskim Chińczycy przeznaczyli 300 tysięcy dolarów.

Na zdjęciu: Przemawia Rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Bernard Lammek. Fot. Kazimierz Netka.

O znaczeniu i historii współpracy polskich oraz chińskich naukowców, mówił podczas otwarcia Instytut Konfucjusza prof. Bernard Lammek – rektor Uniwersytetu Gdańskiego. Poniżej przytaczamy wypowiedź Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Gdańskiego.

Szanowni Państwo

Powstały 45 lat temu, w 1970 roku, Uniwersytet Gdański przyjął za swoją dewizę łacińską sentencję In Mari Via Tua („W morzu droga Twoja”). Dewiza ta w syntetyczny sposób określa ideę, wokół której stworzona została misja Uczelni. Nasze związanie się z morzem było w pewnym sensie oczywiste. Przede wszystkim z racji położenia Gdańska u wybrzeża Morza Bałtyckiego, a także z powodu wieloletniej, pięknej historii Wyższej Szkoły Handlu Morskiego (późniejszej Wyższej Szkoły Ekonomicznej), która wraz z Wyższą Szkoła Pedagogiczną stworzyły fundament przyszłego uniwersytetu. W dewizie In Mari Via Tua odczytujemy jednak głębsze treści i bardziej uniwersalne przesłanie.

Morze jest dla nas jednocześnie obiektem i drogą poznania. Dla biologów i oceanografów naszego Uniwersytetu stanowi ono pełen życia i stopniowo odkrywanych tajemnic naturalny element środowiska. Ekonomiści z kolei widzą w nim szansę pogłębienia związków gospodarczych z innymi krajami, krótszych szlaków transportowych, rozwoju przemysłu stoczniowego i usług portowych. Również dla wielu innych specjalności badawczych naszej uczelni morze było i jest cennym zasobem, stanowiącym przedmiot naukowych dociekań i pasji. Ale w tej dewizie „W morzu droga Twoja” zawiera się coś więcej. Mówi ona bowiem także o stworzonej przez morze drodze do poznania tego co dalej, poza horyzontem, tego co znajdziesz na drugim brzegu, albo i dalej na innych kontynentach. Dewizę tę trzeba rozumieć jako zachętę do otwarcia się na innych, na inne kultury, inne społeczeństwa, inne gospodarki.

Dzisiejsza uroczystość inauguracji działalności Instytutu Konfucjusza w Gdańsku jest właśnie wyrazem takiej otwartości.

 

Na zdjęciu: Przygotowania do odsłonięcia oczu posągom lwów. Posągi ufundowane zostały przez Uniwersytet Nauk Politycznych Młodzieży Chińskiej w Pekinie. Fot. Kazimierz Netka.

Nie jest to bynajmniej początek naszego poznawania nauki i kultury dalekich Chin, lecz kolejny etap rozwoju zainicjowanej przed laty współpracy. Bardzo sobie tę współpracę cenimy. Przez ostatnie kilka lat, dzięki wzajemnemu zainteresowaniu, ale także zaufaniu, zdołaliśmy podjąć i zrealizować wiele cennych inicjatyw. Uruchomiliśmy w Uniwersytecie Gdańskim kształcenie na kierunku Sinologia na studiach I i II stopnia. Na kilku kierunkach rozpoczęliśmy kształcenie w języku angielskim, co spotkało się z zainteresowaniem studentów z Chińskiej Republiki Ludowej. Podpisaliśmy porozumienia z 13 uczelniami chińskimi w zakresie wzajemnej wymiany studentów i kadry naukowo – dydaktycznej. W ramach jednej z tych umów kolejna grupa około 15 studentów polonistyki z Harbin Normal University odbędzie dwuletnie studia w naszej uczelni, poznając zarówno język polski, jak i polską kulturę oraz zasady funkcjonowania gospodarki. Druga polonistyka pod egidą Uniwersytetu Gdańskiego funkcjonuje na Uniwersytecie Kantońskim, trzecią zamierzamy uruchomić wespół z China Youth University of Political Sciences w Pekinie, prestiżową uczelnią, która prowadzi z nami Instytut Konfucjusza. Serdecznie witamy delegację tej uczelni. Od 2007 roku funkcjonuje w Uniwersytecie Gdańskim Centrum Azji Wschodniej – jednostka organizacyjna skupiająca osoby z wielu wydziałów, pragnące poznawać i upowszechniać dorobek nauki i kultury Chin oraz innych krajów tego regionu. Dynamicznie rozwija się współpraca dydaktyczna między uczelniami chińskimi i Uniwersytetem Gdańskim. Sądzimy, że otwarcie Instytutu Konfucjusza przyczyni się do jej pogłębienia, a także do intensywniejszych niż do tej pory wzajemnych kontaktów naukowo-badawczych i kulturowo – językowych. Widzimy bowiem wiele obszarów, w których wspólne badania i wspólnie realizowane projekty mogłyby przynieść wartościowe owoce nie tylko obu stronom, ale całej nauce światowej, w różnych jej dziedzinach.

Szanowni Państwo

Ostatnie kilkanaście lat to wyjątkowy okres w rozwoju zarówno Chińskiej Republiki Ludowej, jak i Polski. Postęp, jaki osiągnęła gospodarka chińska i towarzyszący temu wzrost poziomu życia społeczeństwa, ujawniły ogromny potencjał, jaki tkwi w narodzie chińskim. Osiągnięcia te, także w mierzalnym aspekcie udziału Chin w światowym Produkcie Krajowym Brutto, budzą powszechny respekt i uznanie. W tym czasie nasz kraj, po wstąpieniu w 2004 roku do Unii Europejskiej, dokonał istotnej modernizacji, osiągnął jeden z najlepszych w całej Wspólnocie wyników gospodarczych, także w trudnym okresie kryzysu lat 2008 i 2009. Polskę zalicza się obecnie do najszybciej rozwijających się krajów w UE. Nie może więc dziwić wzajemne zainteresowanie obu krajów. Wyrazem jego są m.in. rosnące z roku na rok obroty w wymianie handlowej pomiędzy ChRL a Polską, a także dobrze rozwijające się stosunki kulturalne. W sferze kształcenia językowo – kulturowego i współpracy badawczej Uniwersytet Gdański pragnie – na miarę swoich możliwości – włączyć się we współpracę z partnerami chińskimi, w przekonaniu, że tak jak dotychczas służyć będzie ona dobrze uczelniom i społeczeństwom obu państw.

Na zdjęciu: Reprezentanci władz pomorskich samorządów, instytucji kultury. Fot. Kazimierz Netka.

Powstanie Instytutu Konfucjusza w Gdańsku jest w znacznym stopniu naturalną konsekwencją zacieśniającej się współpracy z partnerami chińskimi. Powołanie kierunku „Sinologia” było w tych działaniach swego rodzaju kamieniem milowym. Zatrudnienie wykładowców chińskich, a także wzajemne dwustronne wizyty w uczelniach Chin i Polski doprowadziły do lepszego poznania innych, pozanaukowych sfer życia obu krajów. Jedną z nich stała się literatura, a szerzej kultura obu narodów. Z inicjatywy pracującej na naszym Uniwersytecie Profesor Wu Lan ukazują się tłumaczenia na język chiński prozy i poezji polskiej. W maju br. gościliśmy w naszej uczelni znakomitych poetów – z Chin – Huang’a Lihai’a i z Polski Adama Zagajewskiego. Uniwersytet nasz stał się swoistym patronem tłumaczenia i upowszechniania ich poezji w obu krajach. Jestem przekonany, że podobnych inicjatyw – dzięki funkcjonowaniu Instytutu Konfucjusza – będzie w Gdańsku coraz więcej.

Szanowni Państwo

Pragnę w imieniu całej społeczności akademickiej Uniwersytetu Gdańskiego podziękować wszystkim tym, którzy przyczynili się i dalej angażują się w to wyjątkowe dzieło zbliżenia nauki oraz kultury polskiej i chińskiej. Szczególnie dziękuję ze strony chińskiej pani Minister Xu Lin, Panu Rektorwi Wang Xinqing i delegacji China Youth University of Political Sciences. Równie serdeczne podziękowania składam Profesor Wu Lan, Profesorowi Józefowi Arno Włodarskiemu, prorektorom i dziekanom naszej uczelni, którzy wspierają tę inicjatywę i uczestniczą w dzisiejszej uroczystości. Istotną pomoc okazywała nam zawsze Pani Konsul Liu Yuanyuan.

Na zdjęciu: Wejście do gmachu byłego Rektoratu Uniwersytetu Gdańskiego. Tu znajduje się Instytut Konfucjusza. Fot. Kazimierz Netka.

Instytut Konfucjusza w Gdańsku stwarza nowe możliwości działań na rzecz poznania zarówno języka, jak i bogatej kultury Chin. Myślę, że ta nowa placówka zdoła zaprezentować bogactwo kultury chińskiej i potencjał nauki chińskiej szerszej niż do tej pory społeczności. Wierzę, że jej aktywność szybko dostrzegą i docenią mieszkańcy Trójmiasta i Pomorza. Mając swoją siedzibę na terenie kampusu Uniwersytetu Gdańskiego będzie też ona świadectwem otwartości świata akademickiego i woli współpracy – powiedział prof. Bernard Lammek, rektor Uniwersytetu Gdańskiego.

Warto wiedzieć, że już w 1245 roku, a więc 770 lat temu, nasz rodak pojechał do Chin. Był to zakonnik, Benedykt Polak, który wspólnie z innym franciszkaninem: Giovannim di Piano de Carpini, na zlecenie papieża Innocentego IV, udał się z misją ewangelizacyjną do Mongołów w Karakorum. Kolejny z Europejczyków, który nawiązał kontakty z Cesarstwem Chińskim, w średniowieczu, to słynny podróżnik Marco Polo. Wbrew nazwisku, nie był on Polakiem.

Trzeba też pamiętać, że Polak jest założycielem (w 1898 roku, podczas budowy kolei rosyjskiej) Harbinu – miasta, liczącego kilka milionów mieszkańców. Zaraz po II wojnie światowej, w 1951 roku, powstało Chińsko-Polskie Towarzystwo Okrętowe „Chipolbrok”, mające swe siedziby w Gdyni i w Szanghaju.

Dwa lata temu bardzo ważnym wydarzeniem było I Forum Regionalne Polska – Chiny – spotkanie władz i przedstawicieli regionów i miast Polski i Chin, w Gdańsku, w kwietniu 2013 roku. Do zorganizowania tego Forum w stolicy województwa pomorskiego, skłaniał fakt, że ściślejsza współpraca pomorskiego regionu z Szanghajem trwa od roku 1985. Została nawiązana, gdy jeszcze istniało województwo gdańskie, 30 lat temu. Ze Starogardu Gdańskiego kursują pociągi towarowe do Chin.

„Pracodawcy Pomorza” kontynuując działania w zakresie współpracy gospodarczej firm zrzeszonych w organizacji z partnerami chińskimi nawiązali współpracę z Centrum Współpracy Chińsko-Pomorskiej Sp. z o.o. (Chinese-Pomeranian Cooperation Centre Sp. z o.o.), którego misją jest pomoc i doradztwo pomorskim przedsiębiorcom w skutecznym wejściu na rynek chiński oraz wsparcie chińskich przedsiębiorców w wykorzystaniu potencjału inwestycyjnego regionu pomorskiego. W Pekinie istnieje Biuro Regionalne Województwa Pomorskiego w Chińskiej Republice Ludowej. Więcej wiadomości można znaleźć na stronie http://biuropomorskie.pl/ .

Kazimierz Netka