Źródła ilustracji: transmisja z konferencji na Portalu Miasta Gdańska.

Młodzi mają być twórcami nowego świata po pandemii. Szkoły powinny ich do tego przygotować

Stolica województwa pomorskiego szuka sposobów na łatwe przejście edukacji z pandemii do nowego okresu. W tym celu przeprowadza badania, analizy, ale też pragnie korzystać z wiedzy różnych specjalistów, nauczycieli. Rodziców, uczniów. Temu poznawaniu oczekiwań środowiska szkolnego, a także nowego systemu edukacji, ma służyć rozpoczęta 28 kwietnia 2021 roku, międzynarodowa, trzydniowa konferencja pt. „Szkoła po pandemii”.

Pytanie: jakie będą następstwa pandemii? Z tego kryzysu możemy wyjść inni, ale nie lepsi – mówiła Aleksandra Dulkiewicz – prezydent Gdańska, inaugurując konferencję i witając uczestników. Chodzi o to, byśmy wyszli lepsi, a pandemię wykorzystali do rozwoju, do poprawy sytuacji, do unowocześnienia szkół, do lepszej edukacji. Duży nacisk w gdańskim popandemicznym szkolnictwie ma być położony na współpracę: rodzice, uczniowie, nauczyciele. Pani prezydent Aleksandra Dulkiewicz powiedziała, że dla niej, jako matki i osoby odpowiedzialnej za edukację w mieście, bardzo kluczowym jest to, byśmy wyszli z tego kryzysu zmienieni, wzmocnieni, by nikt nie został pozostawiony samemu sobie; byśmy nie zgubili konkretnego człowieka: ucznia, nauczyciela, rodzica. To jest solidarność, która przyświeca naszej codziennej pracy – powiedziała prezydent Aleksandra Dulkiewicz.

Pandemia to okres, który zbliżył nas do siebie globalnie – powiedziała Monika Chabior – zastępczyni prezydenta Gdańska, mówiąc o kierunkach rozwoju gdańskich szkół. Nawiązując do różnicy w poglądach, pani wiceprezydent powiedziała, że ze sporów mona się wiele nauczyć. Uczenie się z różnicy zdań może nam wiele dać. Uczenie się z doświadczenia pandemii stało się trudnym, bolesnym doświadczeniem, smutkiem, ale też przybliża nas do cyfryzacji. W Gdańsku udało się zapewnić dostęp do komputerów wszystkim, którzy tego potrzebowali wyposażono sale komputerowe w nowoczesny sprzęt i dzisiaj nastawiamy się na to, co będzie w przyszłości – mówiła Monika Chabior. Ważna jest dalekosiężna perspektywa, nasza moc wyobraźni, naszego twórczego działania. Analiza powinna pozwolić znaleźć odpowiedź na kilka pytań, na przykład czym w przyszłości ma być edukacja, do czego jest potrzebna, czy przygotowuje do dorosłego życia; przeżywania życia.

Pani wiceprezydent Monika Chabior powitała uczestników konferencji, przybyłych internetowo z różnych stron kraju, a także z zagranicy. Przedstawiła program obrad, rozpisany na trzy dni. Konferencja powinna przynieść listę propozycji, rozwiązań, ważnych dla gdańskiej edukacji – mówiła pani wiceprezydent.

Pierwszego dnia konferencja składała się z dwóch części:

PANEL I

GŁOSY EKSPERTÓW: Diagnozy i wizje

1. Jarosław Marek Spychała (Uniwersytet w Konstancji i Collegium Civitas) – stanowisko filozofa:

2. Jan Modrzyński (stypendysta PMG) – głos młodych:

3. Magdalena Dziewguć (Google Cloud Poland),

4. Marc Sanz Lopez (Head of Google for Education – South Europe) – praca i edukacja przyszłości:

5. Aleksandra Gołdys (Instytut Spraw Społecznych UW) – stanowisko z pozycji wyzwań społecznych i klimatycznych:

6. Krzysztof Biliński (Systems Innovation Design Manager, EIT Climate KIC Central and Eastern Europe) – Future Literacy:

7. Filip Uniłowski, Rzecznik Praw Ucznia (Lublin) – prawa ucznia

PANEL II

Szkoła po pandemii – gdańskie wnioski i wyzwania – dyskusja moderowana, w której uczestniczyli:

Marek Jankowski – dyrektor Gdańskiego Ośrodka Promocji Zdrowia i Profilaktyki Uzależnień

Wojciech Wilk – Centrum Wyzwań Społecznych UW

Agnieszka Tomasik – dyrektorka Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 8 w Gdańsku

Grzegorz Kryger – zastępca dyrektora Wydziału Rozwoju Społecznego Urzędu Miejskiego w Gdańsku:

Jakub Hamanowicz – p.o. przewodniczącego Młodzieżowej Rady Miasta Gdańska

Anna Kołodziejczak – przedstawicielka rodziców

Po południu, wydarzenia towarzyszące:

O czym się mówi w naszych miastach partnerskich, gdy się mówi o szkole po pandemii – (przedstawiciele miast partnerskich Gdańska);

Spotkanie Komisji Edukacji Unii Metropolii Polskich: polska szkoła po pandemii – wyzwania samorządów.

Poniżej przedstawiamy niektóre zagadnienia, poruszane podczas wypowiedzi uczestników.

Szkołę trzeba zdefiniować na nowo, gdyż nie pasuje ona do współczesnych uczniów. Nowa szkoła to nie tylko budynek, to przestrzeń wirtualna łącząca bardzo różne obszary z zainteresowań uczniów, obowiązku szkolnego, interakcji. Przypomniano ideę Platona, który twierdził, że edukacja powinna opierać się na naturalnej ciekawości człowieka. Młodzi mają być twórcami nowego świata po pandemii, świata hybrydowego, z horyzontami w przestrzeni cyfrowej, a nie geograficznej. Trzeba szybko identyfikować talenty i pasje u uczniów. Ważne jest jak kto talenty wykorzysta, a nie ile ich ma – to już zostało opisane w Biblii. Liczy się to, co człowiek zrobi z technologią. Musimy mocno wrócić do humanizmu.

Osoby dorosłe, z poprzedniej edukacji, dzisiaj pracujące, mają dużą wiedzę, potrafią wiele. Ale brak im odwagi, kreatywności, podejmowania ryzyka mówienia o czymś o czym nikt wcześniej im nie powiedział. Królową jest matematyka. Potrzebne są rady oświatowe składające się z uczniów, nauczycieli, rodziców, mimo że istnieją komisje do spraw edukacji w radach miast i gmin. Rada oświatowa byłaby korzystniejsza dla edukacji. Trzeba zacząć pracę u podstaw, wtedy osiągniemy naprawdę wiele – proponował jeden z ekspertów. Pojawiła się propozycja, by zlikwidować kuratoria i przenieść ich kompetencje do samorządów.

Mówiono też o czasach najbliższych, czyli o powrotach dzieci i młodzieży do szkół. Będą one bardzo trudne, stresujące. Wiele osób będzie nadrabiać materiał, młodzi są przerażeni – mówił reprezentant tego środowiska. Jeśli nie zapewnimy spokojnego powrotu do szkół na przykład dopiero od września, może być nieciekawie.

(Już wiadomo, że rząd zadecydował, że najmłodsze dzieci z klas 1 – 3 wróciły w ławy szkolne, a starszych czeka to od początku czerwca).

Dorosła osoba zaproponowała, by nie myśleć o nadrabianiu zaległości. Spadła bomba, zniszczyła murawę. Nie płaczmy po trawce, która rosła jakiś czas i niekoniecznie była piękna, pachnąca i nie chcemy do niej wracać. Pomyślmy o szkole, do której dzieci chcą pójść o szkole równych szans, spróbujmy wcielać w życie gdańskie marzenia o szkole współpracy. Dlaczego szkoła ciągle ma boleć? Gdy od początku zaczniemy uczyć współpracy, demokratyzować, słuchać młodzieży – taka szkoła zmieni społeczeństwo i ono będzie jak szkoła, a nie szkoła jak społeczeństwo. Szkołą, w której dzieci mają nauczyć się przedsiębiorczości, humanizmu, szacunku, pomagania innym. Niech każde 45 minut, każda lekcja, będą naszym sukcesem, a nie porażką.

Kompetencje, których najbardziej brak polskiej szkole, to m.in. brak umiejętności komunikacji interpersonalnej. Najlepszym sposobem przewidywania przyszłości jest jej tworzenie – powiedział jedne z ekspertów, powołując się na Petera Druckera, amerykańskiego specjalisty z zakresu zarządzania.

Wirtualny świat ma mnóstwo zalet – mówił przedstawiciel młodego pokolenia, Dodał, że bardzo martwi go to, że relacje międzyludzkie przechodzą do historii. Jeśli ludzie nie potrafią ze sobą rozmawiać, to czy potrafią stworzyć nowy świat, pełnić funkcje liderów?

Trzeba się skupić na reintegracji klas. Teraz, w pandemii, połowa uczniów utrzymuje kontakty maksymalnie z 1 – 2 osobami ze swej klasy. Trzeba odbudowywać znajomości. To duża rola szkoły.

Podczas pandemii zwrócono też uwagę na trudną sytuację nauczycieli pracujących tak ciężko jak lekarze podczas pandemii. Składali komputery, byli pomocą dla rodziców. Po pandemii wcale nie będzie im lekko. Trzeba bowiem stworzyć nowe metody nauczania, by wyszukać wszystkich uczniów, by nikt się nie zgubił.

W każdym razie, szkoła nie może się odizolować od swego otoczenia. Szkoła po pandemii, to jak miasto po pandemii. Trzeba pamiętać o prawach ucznia. Te prawa ucznia nie są tymi samymi, co prawa dziecka. Edukacja trwa obecnie do 19. roku życia.

Padło też pytanie – propozycja: Czy w Gdańsku może powstać nowa koncepcja szkoły, która stanie się szkołą przyszłości? Niewykluczone, że konferencja wskaże kierunek budowy takiej szkoły. Organizatorzy o to zadbali, gromadząc doświadczenia z kraju i z zagranicy.

Oto program konferencji „Szkoła po pandemii” i wydarzeń jej towarzyszących na czwartek i piątek:

29 kwietnia

Spektakl młodzieży o doświadczeniach ostatnich miesięcy (finał pracy na warsztatach z Teatrem Forum – Rebeliński/Bielska);

Gdańskie Forum Edukacyjne/Młodzieżowa Rada Miasta: Narady obywatelskie o edukacji (warsztaty dla uczniów gdańskich szkół)

30 kwietnia

godz.10.00 – Monika Chabior: Wprowadzenie do pracy w grupach

Wojciech Wilk: prezentacja badań w obszarach roboczych

Praca w następujących grupach roboczych:

1. Dbanie o siebie – psyche (Aleksandra Mońko, Marta Sadowska): psychika – relacje, przełamywanie izolacji społecznej, przeciwdziałanie depresji i negatywnym zjawiskom między jednostkami oraz grupami w szkole, jak dbać o dobrostan psychiczny?

2. Dbanie o siebie – ciało (Aleksandra Musielak): aktywność fizyczna, sport, self-care, ciałopozytywność, edukacja seksualna.

3. Aktywizm młodzieżowy (Grzegorz Szczuka, Ranko Hoffmann): postawy obywatelskie, współdziałanie na rzecz dobra wspólnego, ekologia, organizacje, aktywność w nowych mediach.

4. Demokratyzacja szkoły (Grzegorz Kryger, Igor Dorawa): prowadzenie partnerskiego dialogu w szkole między różnymi grupami (nauczyciele, uczniowie, rodzice), działalność samorządu, rada rodziców, rada szkoły. Zwiększenie roli rodziców w realizacji kształcenia i rozwoju dzieci.

5. Szkoła mocnych stron (Marta Jankowska, Agnieszka Tomasik): współpraca szkół z instytucjami oraz z różnymi środowiskami w Gdańsku: jak to robić? w jakich obszarach? na jakiej podstawie prawnej? jak z tej współpracy wynosić pożytek dla interesariuszy?

6. Cyfryzacja (Maciej Dębski): prowadzenie lekcji z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, podnoszenie kompetencji cyfrowych. Higiena cyfrowa. Cyberprzemoc.

7. Równe szanse (Anna Strzałkowska, Jakub Hamanowicz): czym jest dobra integracja? Kto potrzebuje szczególnego wsparcia w szkołach? W jaki sposób? Dobre praktyki i modele wsparcia. Ograniczenia i możliwości.

8. Szkoła – Rodzina – Sąsiedztwo (Damian Kuźmiński): szkoła jako miejsce spotkań. Jak możliwa jest współpraca lokalna w obrębie dzielnic? Co możemy zrobić razem dla dobra mieszkańców, uczniów i ich rodzin?

9. Dobrostan uczniów (Kamil Maciaszek): swobodna zabawa dzieci, ogrody szkolne i przedszkolne.

Odbędzie się też podsumowanie konferencji.

Szczegółowy program konferencji znajduje się  na stronie Gdańskiej Platformy Edukacyjnej: Strona główna – Gdańska Platforma Edukacyjna oraz w zakładce „edukacja” Portalu Miasta Gdańska: Gdańsk – oficjalny portal miasta (www.gdansk.pl) .

Źródła ilustracji: transmisja z konferencji na Portalu Miasta Gdańska.

Kazimierz Netka

Czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl