Fot. Kazimierz Netka.
Bezpieczeństwo zdrowotne – wspólna odpowiedzialność
Pandemia covidowa wiele pozmieniała w naszym życiu. Staliśmy się bardziej wrażliwi na zagrożenia, być może ostrożniejsi. Nie świadczy to jednak, że skutecznie unikamy zakażeń. Okazją do podsumowań jest Światowy Dzień Zdrowia, przypadający 7 kwietnia. Z tej okazji organizowane są Dni Otwarte w placówkach Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Mieliśmy przyjemność uczestniczyć w takim wydarzeniu, 8 kwietnia 2025 roku, w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku.
Fot. Kazimierz Netka.
Każdy mógł przyjść do specjalnie przygotowanego stoiska przy ul. Dębinki 4 w Gdańsku, w którym mają swą siedzibę Państwowy Pomorski Wojewódzki Inspektor Sanitarny i Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku. Tam zorganizowano też briefing prasowy, który prowadził Zbigniew Zawadzki – rzecznik prasowy Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (WSSE) w Gdańsku, kierownik Oddziału Promocji Zdrowia z Higieną Dzieci i Młodzieży WSSE w Gdańsku.
Briefing został zorganizowany z okazji Dni Otwartych Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS), odbywających się w całym kraju przez tydzień – powiedział, otwierając spotkanie, kierownik Zbigniew Zawadzki. W naszym województwie 8 kwietnia wszystkie Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne są tego dnia otwarte.
Fot. Kazimierz Netka.
W Trójmieście zdecydowano się na wspólne przedstawienie problemów przez troje powiatowych inspektorów sanitarnych z Gdańska, z Gdyni i z Sopotu. W briefingu na terenie WSSE uczestniczyli i wypowiadali się m.in.: Alina Hamerska – zastępca Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, zastępca dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku; Ewa Maziarka – Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Sopocie, Dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Sopocie; lek. med. Tomasz Kiliński – Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gdyni, dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
Fot. Kazimierz Netka.
Podczas briefingu przedstawiono podstawowe, bieżące zagadnienia, najważniejsze wyzwania, związane z pracą inspekcji sanitarnej; najważniejsze zadania, które stoją przed szeroko rozumianym zdrowiem publicznym, na straży którego stoi pomorski państwowy inspektor sanitarny.
Dni otwarte związane są obchodami Światowego Dnia Zdrowia, który odbywa się corocznie 7 kwietnia pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia – wyjaśnił kierownik Zbigniew Zawadzki, W tym roku Światowy Dzień Zdrowia poświęcony jest tematowi dbania o zdrowie od najmłodszych lat życia ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia matki i dziecka.
O bardzo aktualnym zagadnieniu – o szczepieniach przeciwko krztuścowi, dedykowanemu matkom, kobietom w ciąży, o szczepieniach które są bezpłatne mówiła Alina Hamerska – zastępca Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, zastępca dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku.
– Dni Otwarte Inspekcji Sanitarnej jak i obchody Światowego Dnia Zdrowia są doskonałą okazją aby zwrócić uwagę na istotne zagadnienie: Profilaktyka zdrowia matek i dzieci i na temat szczególnie ważny czyli szczepienia kobiet w ciąży przeciwko krztuścowi – mówiła dyrektor Alina Hamerska:
Fot. Kazimierz Netka.
Od 2024 roku, od początku rejestrujemy zwiększoną liczbę zakażeń krztuścem. W całym kraju jest ponad 30-krotnie więcej niż w latach ubiegłych. Jeśli chodzi o miasto Gdańsk w zeszłym roku zarejestrowaliśmy ponad 900 przypadków, natomiast dla porównania w 2023 roku to było zaledwie 19 zgłoszeń, tak że widać skalę rozwoju tej choroby, Również dane za I kwartał pokazują, że cały czas mamy do czynienia z dużą liczbą zakażeń.
Krztusiec to ostra choroba zakaźna układu oddechowego, przenosi się drogą powietrzno – kropelkową. Charakterystyczne objawy to ciężki i uporczywy kaszel, lepka wydzielina. Szczególnie narażone są niemowlęta, małe dzieci – narażone są na ciężki przebieg choroby, często związany z hospitalizacją, a właśnie najlepszym sposobem zapobiegania, uniknięcia zakażenia krztuścem są szczepienia. Tutaj szczepienia dedykowane dla kobiet w ciąży w III semestrze gwarantują ochronę zarówno matce jak i dziecku, gdyż po przyjęciu szczepienia organizm matki wytwarza przeciwciała, które transportowane do organizmu dziecka, dają mu ochronę już od pierwszych dni życia.
Te szczepienia są bezpłatne. W tej chwili każda kobieta w ciąży, która chce skorzystać z takiego szczepienia może udać się do lekarza pierwszego kontaktu i w poradni, w swojej przychodni zdrowia z takiego szczepienia skorzystać – powiedziała Alina Hamerska – zastępca Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, zastępca dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Gdańsku.
Dyrektor Tomasz Tomasz Kiliński – Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gdyni podsumował sezon grypowy:
Fot. Kazimierz Netka.
– Od razu chciałbym odczarować pewne hasło, pewien temat, bo to jest skrót myślowy, gdy mówimy o sezonie grypowym. Powinniśmy mówić raczej o sezonie infekcji chorób zakaźnych układu oddechowego, Może to być nieco mylące, jeżeli używamy sformułowania: sezon grypowy. Mało tego, może wprowadzać w błąd i nawet zniechęcać niektóre osoby do szczepień przeciwko grypie.
Mówiąc o tych ostrych infekcjach układu oddechowego mamy na myśli etiologicznie całe gamy rozmaitych, głównie wirusów, choć nie tylko, bo oprócz tych, które dominowały, głównie grypa w tym okresie jesienno – zimowo – wiosennym, no to mamy cały zakres dodatkowych patogenów: Wirus paragrypy, wirusy SARS nie tylko covid, nie tylko tych, które powodują covid ale cała gama innych koronawirusów, tak że ten panel patogenów jest bardzo szeroki. I czemu jest to niebezpieczne i niedobre mówienie, że jest to sezon grypowy? A dlatego, że pewnie państwo słyszeliście nie raz, że ktoś mówi: a ja się zaszczepiłem przeciwko grypie i chorowałem. No tak, chorował, bo miał do czynienia jeszcze z całym szeregiem rozmaitych innych patogenów.
I jak już mówię o szczepieniach przeciwko grypie to musze tutaj zawrzeć informację, która jest dość przykra, bo w naszej populacji polskiej, w ubiegłym sezonie zaszczepiło się około 5 procent osób z tych, które mogły się zaszczepić przeciwko grypie. Wśród seniorów ten odsetek był nieco wyższy bo wynosił około 11 procent ale to i tak jest przepaść w porównaniu z krajami choćby skandynawskimi, gdzie to wyszczepienie seniorów sięga 80 – 90 procent. Tak że mamy bardzo dużo do nadrobienia i między innymi również takie sformułowania: sezon grypowy trzeba odczarowywać, trzeba tłumaczyć na czym to polega.
Fot. Kazimierz Netka.
Jak wyglądał sezon zakażeń układu oddechowego?
W naszym rejonie geograficznym – w krajach o umiarkowanym klimacie – sezon takich zakażeń trwa od września do maja, ze szczytem grudniowo – marcowym. I ten nasz sezon rozpoczął się w ubiegłym roku od fali zakażeń covidowych. Ona rozpoczęła się na przełomie sierpnia i września – wówczas, kiedy dzieciaki wróciły do szkoły, były więc doskonałe warunki – pamiętacie państwo z pandemii – żeby ten wirus się rozwijał, i wówczas mieliśmy falę zakażeń, która, jak wspomniałem, rozpoczęła się w sierpniu, a skończyła się mniej więcej w październiku. Z tym, że ona była niewielka, była mniej więcej w naszym województwie 3- krotnie niższa w porównaniu do roku poprzedniego.
Później mieliśmy okres troszkę wyciszenia, w którym do czynienia mieliśmy – jeśli chodzi o zakażenia układu oddechowego – z krztuścem, o czym mówiła tutaj koleżanka. To nie jest choroba wirusowa – jak wspomniała też; to jest choroba bakteryjna – może jeszcze parę słów na koniec na ten temat powiem.
Później następna fala, która rozpoczęła się w grudniu i skończyła się w marcu, a związana była z zakażeniami grypy oraz wirusa RSV, czyli wirusa oddechowego. Zarówno jeden i drugi wirus, który się wówczas pojawił, liczba zakażeń była mniej więcej 3-krotnie wyższa w naszym województwie w porównaniu do sezonu poprzedniego.
Jeśli wrócimy ogólnie do wszystkich chorób ostrych infekcji układu oddechowego, to żeby zobrazować skalę tego wszystkiego, to w kraju szacuje się, że w sezonie od września do końca marca zachorowało od 2 – do 2,5 milionów osób. Tak że jest to ogromna liczba. W naszym województwie to jest, kiedy była największa fala zakażeń związanych z wirusem grypy i RSV, to w szczytowym momencie, czyli na przełomie stycznia i lutego mieliśmy do czynienia z ponad 60 000 wizyt ambulatoryjnych tygodniowo.
Fot. Kazimierz Netka.
Oczywiście mówimy tutaj o chorobach, którym można zapobiegać szczepieniami, tak jak państwo wiecie – covid, grypa, wirus RSV – to jest dość specyficzne szczepienie, bo do 1 kwietnia zostało wprowadzone refundowane szczepienie dla matek w ciąży, które zabezpiecza dziecko przez około pierwsze 6 miesięcy jego życia i w zeszłym roku został też wprowadzony taki program, który polega na podawaniu przeciwciała, które nie jest szczepionką bo to jest gotowe przeciwciało, które się podaje dzieciom wcześniakom czy dzieciom z ciężkimi chorobami układu oddechowego typu mukowiscydoza, w celu zapobiegania zakażeniu RSV, które właśnie u tych dzieci przebiega najciężej i dotyczy nie tylko dzieci, dotyczy również całej populacji. Ta szczepionka również jest refundowana dla osób 65+, ale jeżeli spojrzeć w statystykę jaka populacja choruje najczęściej, to jeśli w ogólnej populacji mamy do czynienia w tym sezonie zakaźnym pomiędzy 100 – 200 zakażeń na 100 000 ludzi, to wśród dzieci poniżej 2. roku życia to jest 3500 do 5000 zakażeń na 100 000 tej populacji, Tak że znaczenie tego jest ogromne i tak jak powiedziałem, od 1 kwietnia ta szczepionka jest dla kobiet w ciąży refundowana.
Jeśli jeszcze można powiedzieć o krztuścu, to nie zaliczamy go wprost do tych ostrych infekcji układu oddechowego, sezonowych, natomiast rzeczywiście od mniej więcej – patrzę na tabelę – to są tygodniowe meldunki do PZH, to mniej więcej od marca rozpoczął się wzrost tych zakażeń. Tak jak w naszym województwie to tło – czyli takie zwykłe występowanie tego patogenu zakażeń to było około 10 miesięcznie, a w szczytowym okresie, czyli od 16 do 31 października mieliśmy 387 takich zakażeń. Wzrost był przeogromny – podsumował lek. med. Tomasz Kiliński – Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gdyni.
– Drobnymi krokami zbliżamy się do sezonu letniego, robi się coraz cieplej, dzisiaj nawet to trochę widać – mówił kierownik Zbigniew Zawadzki. – Państwowa Inspekcja Sanitarna także w sezonie letnim ma dużo dodatkowych zajęć związanych z nadzorem, Pani inspektor z Sopotu, pani Ewa Maziarka krótko opowie państwu o przygotowaniach do sezonu letniego.
– Szanowni państwo, w czasie sezonu turystycznego pracownicy inspekcji sanitarnej mają szczególnie dużo pracy. Na przykładzie Sopotu: liczba ludności – w tym czasie, od maja, kiedy najczęściej ten sezon trwa do końca wakacji – zwiększa się. W Sopocie wygląda to tak, że z 30 000 mieszkańców, przez 4 miesiące do około 1 miliona osób odwiedza kurort.
Pracownicy inspekcji sanitarnej dbają o to, żeby czas wypoczynku upłynął bezpiecznie. Przez te 4 miesiące kontrolujemy głównie miejsca noclegowe: obiekty hotelarskie, najem krótkoterminowy – w Sopocie szczególnie dużo jest takich miejsc; miejsca wypoczynku dzieci i młodzieży oraz wszystko, co z tym wypoczynkiem jest związane czyli pływalnie, kąpieliska – to są codzienne kontrole kąpielisk od czerwca do sierpnia, a szczególnie w okresie zagrożenia zakwitem sinicowym – mówiła dyrektor Ewa Maziarka:
Fot. Kazimierz Netka.
To są również codzienne kontrole sezonowych punktów żywieniowych. Takich punktów w Sopocie, które działają tylko w sezonie jest około 80, a pracownicy inspekcji w tym czasie wykonują średnio 180 kontroli w czasie 4 miesięcy i to są punkty małej gastronomii sezonowe, miejsca sprzedaży lodów, punkty ruchome,
Sezon turystyczny to również kontrole masowych widowiskowych wydarzeń artystycznych ale też okres takich wzmożonych interwencji. Tych interwencji jest szczególnie dużo w sezonie. Żadna z takich interwencji, która nie jest anonimowa, nie pozostaje bez odpowiedni – odpowiadamy na wszystkie.
We wszystkich naszych działaniach nie jest najważniejsze to, żeby nakładać na przedsiębiorców mandaty, ale to, żeby wszystkie nieprawidłowości były usuwane i nie stanowiły zagrożenia dla wypoczywających.
W czasie sezonu turystycznego prowadzimy również wiele akcji edukacyjnych i promujących zdrowy styl życia. Przez cały czas funkcjonują nasze telefony alarmowe, na które zawsze można zgłaszać wszelkie nieprawidłowości i tutaj też żadne zgłoszenie nie pozostaje bez odpowiedzi. Na stronach internetowych i w mediach społecznościowych, na bieżąco zamieszczane są informacje dotyczące działań, które podejmujemy. Zachęcam do zaglądania na te strony – powiedziała Ewa Maziarka – Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Sopocie, Dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Sopocie.
Fot. Kazimierz Netka.
Duże zainteresowanie wywołała ekspozycja, przygotowana przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Gdańsku. Było to stoisko informacyjno – profilaktyczne, obejmujące m.in.: poradnictwo w zakresie zdrowego odżywiania; analizę składu masy ciała; profilaktykę antynikotynową, higienę jamy ustnej.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl