Źródła ilustracji: transmisja YouTube z przebiegu Forum.
W miastach jest potencjał do stawienia czoła kryzysowi klimatycznemu na Ziemi
Pomysł utworzenia Pomorskiego Forum Solidarności klimatycznej zrodził się ponad dwa alta temu, w Katowicach, podczas międzynarodowego szczytu klimatycznego. Wówczas, propozycję utworzenia takiej płaszczyzny dyskusji złożył ówczesnemu prezydentowi Gdańska, ś.p. Pawłowi Adamowiczowi, Prezes Rady UN Global Compact Network Poland – Kamil Wyszkowski. UN Global Compact od 20 lat jest agendą ONZ – Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Pomysł ten zmaterializował się dzisiaj, 4 listopada 2020 roku: powstało Pomorskie Forum Solidarności Klimatycznej im. nieżyjącego już prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza. Choć w nazwie jest „Pomorskie”, to owo pierwsze spotkanie miało rangę międzynarodową, nie tylko ze względu na udział w nim przedstawiciela ONZ.
Strefa nadmorska, zwłaszcza w województwie pomorskim, może najbardziej w Polsce ucierpieć z powodu zmian klimatycznych, czyli ocieplenia na Ziemi. Tak, jak prawie wszędzie dokuczają tutaj coraz bardziej upały i gwałtowne powodzie, ale też susze. Największym zagrożeniem jest jednak podnoszenie się poziomu Bałtyku. Oczywiście, wskutek wzrostu poziomu mórz i oceanów, może ucierpieć wiele nadmorskich miast na świecie, na przykład Dżakarta – mówiono o tym podczas debat w trakcie Forum. W Polsce Półwysep Helski może stać się archipelagiem wysp. Podobnie zagrożona jest Mierzeja Wiślana, a na Żuławach Bałtyk może sięgnąć aż pod Malbork.
Wprowadzenia do dyskusji dokonali Maciej Kautz – konferansjer i dziennikarz oraz dr Radomir Matczak – ekspert ds. rozwoju:
Pierwszą część Forum poświęcono debacie oraz warsztatom pt.: W kierunku zrównoważonej przyszłości. Moderatorem był dr Radomir Matczak:
Ze względu na bezprecedensową skalę wyzwań związanych ze następstwami kryzysu klimatycznego, konieczne jest skuteczne zaangażowanie w działania na rzecz rozwiązania problemów związanych z klimatem i środowiskiem naturalnym partnerów ze wszystkich sektorów: publicznego, prywatnego, pozarządowego, a także rozwój kapitału społecznego i wzrost świadomości mieszkańców – brzmiało wprowadzenie do dyskusji, w które wzięli ud dział przedstawiciele organizacji pozarządowych, przedsiębiorców oraz instytucji publicznych.
Oto uczestnicy debaty: Kamil Wyszkowski – Przedstawiciel i Prezes Rady UN Global Compact Network Poland; Mirosław Proppé – Prezes Fundacji WWF Polska; Sławomir Halbryt – Prezydent Rady Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza; Tomasz Limon – Prezes Zarządu, Dyrektor Zarządzający, Pracodawcy Pomorza; Piotr Stec – Prezes Fundacji M.A.P.A. Obywatelska, Prezes Pomorskiej Sieci Centrów Organizacji Pozarządowych, Członek Pomorskiej Rady Organizacji Pozarządowych, Członek Pomorskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego; Wojciech Falkowski – Loża Gdańska Business Centre Club.
Oto niektóre tezy z wypowiedzi uczestników debaty:
Okazuje się, że mamy możliwości łagodzenia wpływu człowieka na zmiany klimatycznej na Ziemi, czyli możemy zmniejszać produkcje gazów cieplarnianych. Jednym z takich sposobów jest produkcja „zielonego” wodoru, w czym Pomorskie się specjalizuje. Wodór jest używany w przemyśle, a może być szeroko wykorzystywany w przestrzeni publicznej – w komunikacji miejskiej; wyprze więc paliwa kopalne. Do produkcji wodoru musi być jednak woda dobrej jakości, a wodę marnujemy, mimo że coraz częściej nas zalewa. Wodór produkuje się właśnie z wody, przy użyciu prądu z odnawialnych źródeł energii, czyli np. z elektrowni wiatrowych, słonecznych. Tak wyprodukowany wodór zwany jest „zielonym”.
W trosce o klimat Polska jest 30 lat za krajami Europy zachodniej Dlatego edukacja biznesu i społeczeństwa jest niezwykle potrzebna. Troska o klimat to walka o ludzkość – mówił Tomasz Limon – prezes zarządu stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza.
Zdaniem Kamila Wyszkowskiego, Prezesa Rady UN Global Compact Network Poland, takie debaty powinny być stałe. Mamy bowiem do czynienia z kryzysem klimatycznym na świecie. Wydaje się nam, że żyjemy w okresie w dziejach Ziemi zwanym holocenem. Jednak, od 1830 roku istnieje antropocen – od tego czasu, gdy ludzkość zaczęła na przemysłowa skalę wykorzystywać paliwa kopalne, będące źródłem gazu cieplarnianego. Z powodu nieprzemyślanej działalności ludzi dochodzi do eutrofizacji, czyli przeżyźnienia Bałtyku, coraz częściej pojawiają się na kąpieliskach sinice. Poziom Bałtyku rośnie, więc nic dziwnego, że rozważna jest budowa wrót przeciwsztormowych w Gdańsku, by miasto obroniło się przed cofką z Morza Bałtyckiego.
Podczas debaty wysuwano też pomysły, jak zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych, powstrzymać zmiany klimatyczne na Ziemi. Oto niektóre: zamiana silników w autach dostawczych z napędu spalinowego na elektryczny: budowa urządzeń do tankowania autobusów miejskich wodorem, co zainicjował już prezydent Piły.
Również w Pomorskiem na wodór (wykorzystywany do produkcji prądu w ogniwach paliwowych, czyli na silniki elektryczne) mają być pociągi i statki. Szerzej można wykorzystywać dane zgromadzone przez różne placówki naukowe, instytuty, przedsiębiorstwa. Powinniśmy też częściej czerpać ze sprawdzonych w Europie zachodniej wzorców, np. wprowadzić kaucje za butelki plastikowe.
Polskie stocznie oraz inne nasze zakłady przemysłowe powinny wytwarzać turbiny wiatrowe, napędy wodorowe. Niektóre zagadnienia trzeba wyjąć poza nawias sporów politycznych. Na forach, takich jak to, trzeba budować harmonogramy realizacji konkretnych przedsięwzięć i je urzeczywistniać. Warto obserwować fora szczytów klimatycznych i to, co dzieje się na innych kontynentach. Programy typu Zielony Ład, który tworzy Unia Europejska, istnieją również w innych częściach świata.
Pomorskie Forum Klimatyczne powinno odbywać się co najmniej raz na pół roku. Trzeba skorzystać z ogromnej szansy i pomysły zgłaszać do krajowego planu odbudowy. Forum im. Pawła Adamowicza to polska agora na rzecz klimatu. Na Pomorzu już nieraz pokazano, że mieszkający tu ludzie potrafią być pionierami.
Równolegle z debatą odbywały się warsztaty. Oto obszary tematyczne tych dyskusji: Hamowanie awaryjne – organizowane we współpracy ze Stowarzyszeniem BoMiasto; Odwrót od hiper-konsumpcji – organizowane we współpracy z Fundacją EkoRozwoju; Tarcza ochronna – organizowane we współpracy z Fundacją Gdańską; Budowanie odporności – organizowane we współpracy z Gdańskie Wody sp. z o.o.; Konsensus społeczny – organizowane we współpracy z ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.
Odbył się też czat z ekspertami. Uczestniczyli w nim: Kamil Wyszkowski – Przedstawiciel i Prezes Rady UN Global Compact Network Poland oraz Maciej Kautz – konferansjer i dziennikarz, a także Marcin Popkiewicz – klimatolog, analityk megatrendów i Dobrawa Morzyńska z Fundacji Gdańskiej.
W przerwie odbyła się konferencja prasowa. Prowadził ją Maciej Kautz – dziennikarz.
Źródła ilustracji: Facebook
Podczas konferencji prasowej przedstawiono cele partnerstwa na rzecz powołania Pomorskiego Forum Solidarności Klimatycznej im. Pawła Adamowicza oraz planowane działania. Mówili o tym Aleksandra Dulkiewicz – Prezydent Miasta Gdańska; Mieczysław Struk – Marszałek Województwa Pomorskiego; Kamil Wyszkowski – Przedstawiciel i Prezes Rady UN Global Compact Network Poland.
Deklarację w środę, 4 listopada podpisali marszałek Mieczysław Struk, prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i prezes rady Global Compact Network Poland (ONZ) Kamil Wyszkowski. O wszystkich rozwiązaniach, jakie w regionach chcą wprowadzić sygnatariusze deklaracji, oraz o tym, co trzeba zrobić w pierwszej kolejności można przeczytać w Deklaracji solidarności klimatycznej (pdf) – zachęca dyrektor Michał Piotrowski – Rzecznik Prasowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
W drugiej części forum odbył się panel strategiczny – debata na temat: „Solidarność klimatyczna – nowe podejście do rozwoju miast”.
Wprowadzenia do dyskusji dokonała dr Magdalena Adamowicz – Posłanka do Parlamentu Europejskiego wdowa po prezydencie Pawle Adamowiczu. Wystąpili też
Aleksandra Dulkiewicz – Prezydent Miasta Gdańska;
Kamil Wyszkowski – Przedstawiciel i Prezes Rady UN Global Compact Network Poland;
Mieczysław Struk – Marszałek Województwa Pomorskiego.
Panel strategiczny: Solidarność klimatyczna – nowe podejście do rozwoju miast
Moderatorem panelu był: dr Radomir Matczak. Jak napisano we wprowadzeniu do tej debaty, celem Europejskiego Zielonego Ładu jest przekształcenie UE w sprawiedliwe i prosperujące społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, która w 2050 r. osiągnie zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych netto, w której wzrost gospodarczy będzie oddzielony od wykorzystania zasobów naturalnych. Proces adaptacji do zmian klimatycznych wymagać będzie zmiany podejścia do prowadzonych polityk w wielu obszarach jak: planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, gospodarka wodno-ściekowa, budownictwo mieszkaniowe i miejskie, rozwój gospodarczy, zdrowie, zarządzanie kryzysowe, transport, ochrona środowiska. Z procesem tym wiążą się nowe wyzwania ale również nowe szanse rozwojowe.
Dyskusja w ramach panelu koncentrowała się na politykach miejskich.
Uczestnikami debaty byli: Javier Cortez – międzynarodowy ekspert ONZ; Aleksandra Dulkiewicz – Prezydent Miasta Gdańska; Allain Simonnet – Dyrektor Zarządzający 3M Regionu Europy Wschodniej, Członek Rady Programowej UN Global Compact Poland; Marcin Popkiewicz – klimatolog, analityk megatrendów; dr Jan Rączka – ekonomista, analityk, ekspert Fundacji Climate Strategies Poland; Magdalena Milert – architektka, autorka bloga o architekturze, urbanistyce i gospodarce przestrzennej; Małgorzata Andruszkiewicz – Młodzieżowy Strajk Klimatyczny.
W miastach jest potencjał do stawiania czoła kryzysowi klimatycznemu – podsumował dr Radomir Matczak. Pytanie: czy po stronie decydentów jest wystarczająca siła, by realizować zmiany w zachowaniach indywidualnych?
Na zakończenie Forum prezes Kamil Wyszkowski zaprosił na film Ewy Ewart „Klątwa obfitości”. Film opowiada o odkryciu złóż ropy i gazu, które zakończyło się katastrofa dla ekwadorskiego środowiska naturalnego.
Źródła ilustracji: transmisja YouTube z przebiegu Forum.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl