Fot. Kazimierz Netka.
Powstanie centrum medycyny przyszłości – bank informacji o chorobach i cierpiących pacjentach
Im więcej wiadomości posiadamy o zagrożeniach chorobami, o ich rozprzestrzenianiu się, o tym, kto może być zaatakowany – tym lepiej. Właśnie w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym zaczęto tworzyć taki zasób wiadomości leczniczych, o historiach chorób, a cierpiących na różne schorzenia ludziach.. Nazwa tego zasobu brzmi: Interdyscyplinarne Pomorskie Centrum Medycyny Cyfrowej (IPCMC). Centrum to powstanie dzięki współpracy konsorcjantów: Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Politechniki Śląskiej i Uniwersytetu Gdańskiego.
O szczegółach mówiono 11 października 2023 roku w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym, podczas przekazania symbolicznego czeku na kwotę ponad 24 mln 115 tys. zł., z przeznaczeniem na realizację wspomnianego projektu. Spotkanie prowadziła dr n. hum. Joanna Śliwińska – rzecznik prasowy, kierownik Sekcji ds. Komunikacji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:
Fot. Kazimierz Netka.
Powitani zostali m.in.: prof. dr hab. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – lider konsorcjum; dr hab. Radosław Sierpiński – prezes Agencji Badań Medycznych, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw rozwoju sektora biotechnologii i niezależności Polski w zakresie produktów krwiopochodnych; prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz – prorektor ds. ogólnych Politechniki Śląskiej; prof. Marcin Marciniak – prodziekan ds. nauki Uniwersytetu Gdańskiego; prof. dr hab. Edyta Szurowska – prorektor ds. klinicznych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; prof. dr hab. Michał Markuszewski – prorektor ds. nauki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; prof. dr hab. Piotr Widłak – dyrektor Biura Centrum Wsparcia Badań Klinicznych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; dr Jerzy Karpiński – dyrektor Departamentu Zdrowia Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, lekarz wojewódzki; Jakub Kraszewski – dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku; dr Maciej Bobowicz – adiunkt II Zakładu Radiologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; Małgorzata Szydłowska-Czyżak – kierownik Działu Projektów Badawczych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; dr Elżbieta Stankiewicz – kierownik Centralnego Biobanku Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; mgr inż. Wojciech Kiedrowski – zastępca kanclerza ds. cyfryzacji i procesów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, który o projekcie IPCMC wie najwięcej.
Fot. Kazimierz Netka.
– Bardzo się cieszę, że dzisiaj zawitał do nas pan prezes Agencji Badań Medycznych z bardzo dobrą wiadomością, że nasze konsorcjum, które tworzymy razem z Politechniką Śląską – za co bardzo dziękuję obecnemu tutaj panu rektorowi – i z Uniwersytetem Gdańskim, który jest reprezentowany przez pana dziekana i naszym Szpitalem Klinicznym otrzyma wysokie wsparcie – powiedział prof. dr hab. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – lider konsorcjum:
Fot. Kazimierz Netka.
– Chciałbym bardzo podziękować konsorcjantom, ponieważ to jest projekt który wymaga od nas współpracy. Gdański Uniwersytet Medyczny razem ze Szpitalem Klinicznym nie byłby w stanie tego projektu zrealizować. Jest to projekt, który dotyczy pozyskania z danych szpitala danych pacjentów, w sposób bezpieczny, danych do analiz informatycznych, naukowych. Taki szpital jak nasz – Uniwersyteckie Centrum Kliniczne – ogromny szpital, produkuje codziennie ogromną ilość danych medycznych w bardzo różnej postaci: słów, zdjęć radiologicznych, w postaci wyników laboratoryjnych. To wszystko może służyć postępowi medycyny, badaniom naukowym, również może służyć zarządzaniu szpitalem, uniwersytetem. Natomiast wszyscy mamy świadomość, że są to dane bardzo wrażliwe, pochodzą od indywidualnych pacjentów. Dlatego trzeba w sposób szczególny zorganizować i przygotować, stworzyć narzędzia, które będą służyły transferowi tych danych na potrzeby naukowców, na potrzeby osób zarządzających, na potrzeby nawet studentów, by zachowując pełną poufność i bezpieczeństwo tych danych, mogły te dane służyć właśnie postępowi medycyny i dalszemu rozwojowi naszego uniwersytetu. Bardzo dziękuję Agencji Badań Medycznych, panu prezesowi, za to że już po raz kolejny obdarza nas takim zaufaniem, ponieważ to jest bardzo kosztowny projekt. Otrzymujemy ponad 24 miliony, to jest suma, która rzeczywiście ma szansę zmienić tutaj u nas bardzo, bardzo wiele. To Interdyscyplinarne Pomorskie Centrum Medycyny Cyfrowej, myślę, bardzo dużo zmieni i w naszym szpitalu, ale nie tylko bo również w całym naszym regionie. Jeszcze raz chciałbym bardzo podziękować twórcom tego projektu, bo to projekt oczywiście duży, interdyscyplinarny; tutaj przy przygotowaniu tego projektu konieczna była współpraca lekarzy, administracji szpitalnej, informatyków, tych którzy są po jakby tej stronie wykonawczej szpitala ale również bardzo wysokiej klasy specjalistów naukowców zarówno z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego ale też z Uniwersytetu Gdańskiego i Politechniki Śląskiej. Mam nadzieję że ten projekt uda nam się zrealizować, że realizujemy wszystkie cele i wszyscy będziemy korzystać z dobrodziejstw, owoców tego projektu. Bardzo dziękuję! – powiedział prof. dr hab. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
– Witam państwa bardzo serdecznie; panie rektorze, szanowni państwo. to wielka przyjemność być dzisiaj z wami – powiedział dr hab. Radosław Sierpiński – prezes Agencji Badań Medycznych, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw rozwoju sektora biotechnologii i niezależności Polski w zakresie produktów krwiopochodnych:
Fot. Kazimierz Netka.
– Ja chcę powiedzieć, że po raz kolejny Gdański Uniwersytet Medyczny pokazuje taki znak jakości, pokazuje że można osiągać nieprawdopodobne cele i po raz kolejny jest jednym z najskuteczniejszych realizatorów grantów z ABM. Tak że panie rektorze nie mam żadnej wątpliwości, że to się powiedzie i w tak znakomitym gremium z tym i partnerami, których pan rektor wskazał, to będzie naprawdę duża rzecz.
Centra Medycyny Cyfrowej – tak na roboczo można powiedzieć – to są centra medycyny przyszłości. Pan rektor mówił o danych, o ich znaczeniu w podejmowaniu decyzji klinicznej, o takiej medycynie szytej na miarę. Myślę, że właśnie w takich miejscach co się będzie dział. To tutaj dane pacjentów dobrze są przekładane na bezpośrednie decyzje diagnostyczne, terapeutyczne i bardzo często będą pozwalały na dobranie szczególnej terapii. Bardzo tutaj liczymy na to, że ta interdyscyplinarność okaże się kluczem do sukcesu. W ciągu najbliższych kilku lat w ogóle będziemy musieli zmierzyć się z tematem danych. Pan rektor mówił o bezpieczeństwie danych, o tym że są to dane wrażliwe, które muszą podlegać największym rygorom. Stąd ten projekt, co prawda podzielony jest na 18 centrów, ponad pół miliarda Agencja przekazuje na ten cel, ma w sobie tę komponentę rządową właśnie Agencji Badań Medycznych, która będzie czuwała nad tym, żeby te dane były maksymalnie bezpieczne i wykorzystywane w najwłaściwszych celach.
Ja myślę, że to dzisiejsze dofinansowanie to jest kolejny krok w rozwoju Uniwersytetu, kolejna cegiełka, którą tutaj dokładamy. Państwo realizujecie kilkanaście już badań klinicznych, niekomercyjnych, to jest kilkanaście milionów złotych, które rokrocznie wpływają do Uniwersytetu, które bezpośrednio przekładają się na dostęp do nowoczesnych terapii dla pacjentów hematologicznych, onkologicznych, a myślę, że to Centrum Medycyny Cyfrowej to tak naprawdę szansa dla pacjentów w regionie, szansa rozwoju dla naukowców – na to, żeby tworzyć naukę na najwyższym poziomie.
Mam nadzieję, że niedługo spotkamy się wspólnie z państwem na uruchomieniu tego Centrum, będziemy mogli pokazać co tam się dzieje, jak funkcjonuje, jak funkcjonuje prawdziwy biobank, bo to jest ważne, żeby ten standard danych w całej Polsce był taki sam. Tak że jak mogę tylko serdecznie gratulować, ciesząc się, że mamy tak wspaniałych naukowców, tak znakomite uniwersytety, które skutecznie korzystają z tych narzędzi, które my staramy się dla państwa stworzyć. Tak że panie rektorze, szanowni państwo, przyjmijcie jak najserdeczniejsze gratulacje, życzenia powodzenia – powiedział dr hab. Radosław Sierpiński – prezes Agencji Badań Medycznych, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw rozwoju sektora biotechnologii i niezależności Polski w zakresie produktów krwiopochodnych.
– Panie rektorze, państwo rektorzy, panie prezesie, szanowni państwo. W tym miejscu chciałbym po pierwsze podziękować Uniwersytetowi i wszystkim konsorcjantom za możliwość współpracy w tym projekcie ale też współpracy, która trwa już naście lat, która ma postać wielu zrealizowanych wspólnie projektów, która ma postać ramowej umowy o współpracę pomiędzy naszymi uczelniami – przypomniał prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz – prorektor ds. ogólnych Politechniki Śląskiej:
Fot. Kazimierz Netka.
– Obszar medycyny to jest obszar, w którym będziemy w najbliższych latach obserwować najszybszy przyrost liczby różnych danych. Te dane to jest wspaniała pożywka dla sztucznej inteligencji, dla zaawansowanych algorytmów uczenia maszynowego. I naszą rolą w projekcie jest to, aby te dane jak najlepiej spożytkować, wykorzystać, opracowując odpowiednie oprogramowanie do celów, które są potrzebne uniwersytetowi, konsorcjantom czyli w celu jak najlepszego leczenia pacjentów ,w celu odkrywania nowych możliwości, których jeszcze nie zauważono. Uczenie maszynowe, sztuczna inteligencja stwarza takie możliwości, które w wielu zakresach potrafią przekroczyć możliwości człowieka. Tak widzimy swoją rolę w tym projekcie. W tym miejscu też chciałbym podziękować wszystkim, którzy własne wysiłki włożyli w przygotowanie wniosku, a Agencji za to, że ten wniosek doceniła i tak wspaniale oceniła. Dla uczelni technicznej praca w tym obszarze bez współpracy nie byłaby możliwa, bo bez dostępu do odpowiednio przygotowanych zanonimizowanych danych po prostu byśmy się zajmowali czymś innym albo przykładami, które nie miałyby praktycznego zastosowania, a uczelnia badawcza w naszym wypadku ma za zadanie współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Jeśli możemy coś robić, co będzie miało użyteczność dla wszystkich, to z tego się bardzo cieszymy. Dziękuję raz jeszcze i mam nadzieję że będziemy mogli wnieść należycie dobry wkład do tego projektu – tak aby skończył się powodzeniem. Dziękuję – powiedział prof. dr hab. inż. Bogusław Łazarz – prorektor ds. ogólnych Politechniki Śląskiej.
– Panie rektorze, panie prezesie, szanowni państwo. Jako przedstawiciel Uniwersytetu Gdańskiego chciałbym wyrazić wielką radość z faktu, ze będziemy konsorcjantem w tym ważnym projekcie – rzekł prof. Marcin Marciniak – prodziekan ds. nauki Uniwersytetu Gdańskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
– W odróżnieniu od Politechniki Śląskiej, dla Uniwersytetu Gdańskiego to będzie początek wspólnej przygody z Uniwersytetem Medycznym, ale myślimy, że to jest taki początek bardzo długiej przygody. Tutaj jeśli chodzi o naszą rolę w tym projekcie no to pan rektor Politechniki właściwie opisał rolę konsorcjanta. My także chcemy wnieść wiedzę naszych informatyków, którzy specjalizują się w sztucznej inteligencji, uczeniu maszynowym, chcemy wnieść ich doświadczenie w tworzeniu różnych algorytmów, które przyczynią się do lepszej analityki danych, o których wcześniej była tutaj mowa. Chcemy popracować nad ulepszeniem czy stworzeniem być może jakiś nowych algorytmów do analizy obrazu, być może uda nam się stworzyć jakieś algorytmy usprawniające przepływ pacjentów. Tych planów mamy kilka, tak że bardzo się cieszymy, że nasi informatycy tutaj też będą się mogli przyczynić do tego bardzo pięknego projektu, który w ostatecznym rozrachunku ma służyć ludziom. Dziękuję bardzo – powiedział prof. Marcin Marciniak – prodziekan ds. nauki Uniwersytetu Gdańskiego.
– Szpital jest miejscem w którym leczymy bardzo wielu pacjentów – powiedział Jakub Kraszewski – dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku:
Fot. Kazimierz Netka.
– Rocznie to jest 600 000 hospitalizacji, jest 600 000 wizyt diagnostycznych czy ambulatoryjnych, jest pewnie ponad 100 000 badań diagnostycznych dla zewnętrznych pacjentów i pewnie tyle samo albo więcej badań laboratoryjnych. To powoduje, że każdego roku po tych wszystkich hospitalizacjach, zdarzeniach, zostaje dość dużo informacji. W skali kilku lat to są dane, które pozwalają grupować informacje czy śledzić przebiegi wieloletnie chorób pacjentów z różnymi schorzeniami i można na tej podstawie tych danych wyciągać różne wnioski. Nie mieliśmy takich narzędzi, żeby można było w bardzo prosty sposób i zwinny te dane pozyskać. W tej chwili to się zmieni, czyli nasze informacje zarchiwizowane, będą służyły również pacjentom, będziemy mogli robić pewną predykcję, będziemy mogli szukać rozwiązań dla pacjentów, którzy jeszcze nie zachorowali albo zachorują wkrótce na schorzenia, które dzisiaj leczymy i będziemy mogli poprawiać skuteczność naszego leczenia. I to jest pewna szansa dla szpitala ale przede wszystkim dla naszych pacjentów – powiedział Jakub Kraszewski – dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.
– Panie rektorze, panie prezesie, dostojni goście, wielce szanowni państwo, chciałbym w imieniu wojewody pomorskiego, pana Dariusza Drelicha, wyrazić ogromną wdzięczność – powiedział dr Jerzy Karpiński, dyrektor Departamentu Zdrowia Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Dziękuję za zaangażowanie i ciężką pracę naukowców, którzy dzięki swoim osiągnięciom zostali zauważeni przez pana prezesa i docenili tą wielką kwotą finansową, która – zwracam uwagę – będzie służyła przede wszystkim człowiekowi choremu, dla którego będzie realizowana jak najskuteczniejsza terapia i to będzie służyło mieszkańcom nie tylko naszego regionu ale także Polski, Europy i świata. Dziękuję bardzo! – powiedział dr Jerzy Karpiński – dyrektor Departamentu Zdrowia Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Fot. Kazimierz Netka.
Na zakończenie symboliczny czek przekazał konsorcjantom dr hab. Radosław Sierpiński – prezes Agencji Badań Medycznych, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw rozwoju sektora biotechnologii i niezależności Polski w zakresie produktów krwiopochodnych.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl