Fot. Kazimierz Netka.
Pamięć o krzywdach, urazach, tragicznych dramatycznych przeżyciach, doznaniach przechodzi nawet z dziadków na wnuki albo jeszcze dalej. Trauma transgeneracyjna, transpokoleniowa
Fot. Kazimierz Netka.
Czy tragiczne przeżycia dziadków, ojców mogą odzwierciedlić się w osobowości, w cierpieniach, odczuciach ich potomków? Jak daleko może sięgać takie oddziaływanie? Nad tym dyskutowano w czwartek, 16 października 2025 roku w Muzeum Stutthof – Niemieckim Nazistowskim Obozie Koncentracyjnym i Zagłady (1939 – 1945). Tytuł tej międzynarodowej konferencji brzmiał: „Dziecko w kryzysie – między przeszłością a teraźniejszością“ i dotyczył, jak można się domyślić, dzieci, które zostały skazane na pobyt w obozie Stutthof – w tym niemieckim, hitlerowskim, nazistowskim miejscu odbierania ludziom życia.
Fot. Kazimierz Netka.
Konferencja wpisuje się też w obecne czasy, gdy umacniane są neonazistowskie, nacjonalistyczne ugrupowania, a przejawy tego umacniania możemy dojrzeć również w województwie pomorskim – takie są nasze spostrzeżenia.
A oto jak widzą tę konferencję oraz powody jej zorganizowania, pomysłodawcy:
Spotkanie prowadził Łukasz Kępski – rzecznik prasowy Muzeum Stutthof:
Fot. Kazimierz Netka.
– Pragnę powitać na pierwszym dniu konferencji Dziecko w kryzysie – między przeszłością a teraźniejszością. Spotykamy się w miejscu niezwykłym naznaczonym tragiczną historią, w którym przez 2077 dni więzionych było 110 000 ludzi osób z 28 krajów. 65 000 z nich poniosło śmierć. Kilka tysięcy stanowili więźniowie poniżej 18. roku życia. To miejsce, które domaga się ważności, wielkich słów i szacunku dla doświadczeń ofiar.
Dzisiejszy program konferencji łączy historię z teraźniejszością Od głosu dzieci – ofiar II wojny światowej poprzez badania nad losem najmłodszych w realiach obozowych obozu koncentracyjnego Stutthof po współczesne wyzwania uchodźstwa i zadania edukacji na rzecz pokoju.
Otwarcia sympozjum dokonali: prof. Mariola Pałka-Pilecka – Uniwersytet WSB Merito w Gdańsku; Radosław Nowak – zastępca dyrektora Gdańskiego Ośrodka Promocji Zdrowia i Profilaktyki Uzależnień; Piotr Tarnowski – dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Fot. Kazimierz Netka.
– Szanowni państwo, bardzo serdecznie państwa witam gości konferencji. To jest dla mnie ogromny zaszczyt powitać państwa w miejscu pamięci, jakim jest Muzeum Stutthof – mówiła prof. Mariola Pałka-Pilecka – Uniwersytet WSB Merito w Gdańsku. Dodała, że w dzisiejszym dniu przynosi nam to wydarzenie przestrzeń trudnej ale również koniecznej refleksji nad losem dziecka w czasie wojny, przemocy, wielkiego okrucieństwa
Temat dziecka w kryzysie wydaje się, że nabiera tutaj bardzo wyjątkowego znaczenia. W obliczu historii, której świadectwem jest to miejsce, przypominamy sobie, jak wielką wartością jest życie, bezpieczeństwo, rozwój dziecka absolutnie niezależnie od epoki w jakiej jesteśmy.
Jako przedstawiciel WSB MERITO w Gdańsku bardzo serdecznie chciałabym tutaj podziękować Gdańskiemu Ośrodkowi Promocji Zdrowia i Profilaktyki Uzależnień za współorganizację tego wydarzenia, a wszystkim państwu za to, że chcieliście je zaszczycić swoja obecnością. Mam nadzieję, że ta przestrzeń pozwoli nam być takimi gotowymi otwartymi do rozmowy o tym, co wciąż wymaga naszej uwagi, troski. A więc życzę nam aby ten dzień przyniósł nie tylko wiedzę – konferencja jest naukowa – ale także głęboką refleksją nad tym, jak przeszłość może nas inspirować do tego, żebyśmy budowali przyszłość tak po prostu bardziej empatycznie – powiedziała pani profesor.
– Bardzo dzień dobry. Dziękuję wam za to, że jesteście. Tak terapeutycznie teraz powiem, że przeszłość jest ważna, trzeba ją szanować, żyć teraz z przeszłością i dbać o to, co jest w przyszłości – mówił Radosław Nowak – zastępca dyrektora Gdańskiego Ośrodka Promocji Zdrowia i Profilaktyki Uzależnień. – O tym będzie ta konferencja; dzisiaj będziemy rozmawiali o przeszłości, jutro o teraźniejszości, a na koniec spróbujemy zastanowić się, co z przyszłością.
Tylko tak króciutko chciałem powiedzieć, skąd się wzięła ta konferencja. Ta konferencja w ogóle powstała, dzięki współpracy tych trzech jednostek: Uniwersytet WSB Merito w Gdańsku; Muzeum Stutthof w Sztutowie; Gdański Ośrodek Promocji Zdrowia i Profilaktyki Uzależnień ale ona jest przede wszystkim przez tego człowieka: Mirka Piskorskiego, który na spotkaniu rok półtora roku temu rzucił taką tezę, że warto by było sprawdzić, czy dzieci lepiej sobie radzą w sytuacjach takich kryzysowych, wojennych, trudnych niż dorośli; że szybciej się adaptują niz dorośli do tych różnych trudności.
– Pierwsze Muzeum, miejsce pamięci w Polsce, powstało de facto w roku 1944 czyli jeszcze w czasie trwania II wojny światowej – przypomniał w swym powitaniu gospodarz miejsca, Piotr Tarnowski – dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie. A zostało udostępnione zwiedzającym miejsce po obozie na Majdanku. Formalnie zostało powołane do życia w 1947 roku Muzeum Auschwitz ustawą sejmową. To wyjątkowe sytuacje, kiedy muzea są powoływane przez parlament.
Od tamtej pory, wszystkie te miejsca, te wymienione i to, w którym odbywa się konferencja jak i szereg innych w Polsce ale i za granicą odwiedziły miliony osób. Odwiedziły dziesiątki tysięcy osób też takich, które mają wpływ na funkcjonowanie swoich państw, które odpowiadają za ich politykę, za stosunki wewnętrzne i za stosunki z sąsiadami.
Muzea są do tego, by historię przekazywać jako fakty ale jako też pewien proces zrozumiały, jako mechanizmy, które doprowadziły do wybuchu II wojny światowej ale również współczesnych konfliktów – tak by osoby, na które mamy okazję mieć wpływ, rozumiały je i kiedy tylko te złe kwestie zaczynają się pokazywać – żeby podnosili alarm i ostrzegali przed nimi świat zanim to wszystko wybuchnie.
– Cieszę się, że taka liczna reprezentacja z różnych środowisk bierze udział w tym wydarzeniu – podkreślił Piotr Tarnowski – dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie. Bo każdy z państwa jest razy ileś osób, które te historie traktują jako naukę. Naukę rozumieją, nie tylko znają.
Nagranie wypowiedzi z inauguracji konferencji:
Dalszy ciąg sympozjum obejmował wykłady, zwiedzanie Muzeum Stutthof, dyskusję:
Fot. Kazimierz Netka.
Czas zakończyć tę wojnę. Dzieci polskich ofar II wojny światowej mają głos – prof. dr hab. Piotr Kostyło, Uniwersytet WSB Merito w Toruniu.
Nagranie wypowiedzi:
Fot. Kazimierz Netka.
Dziecko w obozie koncentracyjnym, przypadek KL Stutthof – Agnieszka Kłys, Dział Naukowy Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Nagranie wypowiedzi:
Fot. Kazimierz Netka.
Uchodźstwo rodzinne z Ukrainy jako sytuacja kryzysowa – dr hab. Tomasz Biernat, prof. UWSB Uniwersytet WSB Merito w Gdańsku.
Nagranie wypowiedzi:
Fot. Kazimierz Netka.
Dziecko z traumą w sytuacji edukacyjnej – dr Katarzyna Rukojć, UWSB Uniwersytet WSB Merito w Gdańsku.
Nagranie wypowiedzi:
Dr Katarzyna Rukojć i dyskusja
Plan na piątek, 17.10.2025.
Prowadzący konferencję: Andrzej Stawicki. Program przewiduje, że w otwarciu drugiego dnia konferencji będą uczestniczyć: Aleksandra Dulkiewicz – prezydent Gdańska; dr hab. Jan Wiśniewski – prof. UWSB Merito – rektor Uniwersytetu WSB Merito w Gdańsku; Piotr Tarnowski, dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Tematy i wykładowcy:
Kochane dzieci nie biorą narkotyków – Jolanta Łazuga-Koczurowska – Ośrodek Leczenia, Terapii i Rehabilitacji Uzależnień dla Dzieci i Młodzieży MONAR w Gdańsku.
Dziecko wobec uzależnień behawioralnych – jak rozpoznać kryzys i skutecznie wspierać – dr Joanna Flis, Madame Monday.
O kryzysie rozwojowym dzieci – Agnieszka Wierzbicka, Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 6 w Gdyni.
Kryzys dzieci w kontekście dojrzewania i zdrowia psychicznego – dr n. med. Anita Sumiła, Fundacja Wspierania Dzieci i Rodzin.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl