Fot. Kazimierz Netka.

Proces kompostowania wyniesie 6 tygodni, zamiast 3 do 6 miesięcy – ile trwa przy stosowaniu tradycyjnej technologii.

Co zrobić z tym, co pozostaje po ściekach w oczyszczalni? Od dawna zastanawia się wiele osób, zajmujących się ochroną środowiska. W Pomorskiem próbowano osady pościekowe mieszać z popiołami z elektrociepłowni i wywozić na pola, jako użyźniacz. Sprzeciwili się temu specjaliści. Potem, zbudowano spalarnię tych osadów, a energie cieplna wykorzystuje się do ogrzewania pomieszczeń – tak jest w Gdańsku.

Oczyszczalni ścieków istnieje w kraju wiele a każda z odpadami stałymi , czyli z tym, co pozostaje po odsączeniu ścieków, ma problem.

Bardzo ważne wydarzenie związane z tym zagadnieniem, miało miejsce 10 kwietnia 2018 roku w Tczewie – w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji, znajdującym się tuż nad Wisłą. Komunikat brzmiał: uroczystość podpisania Aktu Erekcyjnego pod budowę kompostowni osadów ściekowych oraz przekazanie placu budowy – w ZWiK.

Kompostowania osadów pościekowych to nic nowego. Jednak w Tczewie ma być kompostownia membranowa – co jest nowością w Polsce.

 

Fot. Kazimierz Netka

Według Marcjusza Fornalika – prezesa zarządu Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Tczewie, to druga największa – po budowie oczyszczalni ścieków – inwestycja realizowana przez ten Zakład. Sposób, w jaki będą utylizowane osady pościekowe, jest dość nowatorski – potwierdza pan prezes. Wykorzystana zostanie kompostownia membranowa, dotychczas wykorzystywana przy kompostowaniu stałych śmieci. Nie była jeszcze sprawdzana w oczyszczalniach ścieków. Pierwszy taki zakład dopiero powstaje, a ten w Tczewie też będzie jednym z pierwszych w kraju. Zdaniem prezesa Marcjusza Fornalika, metoda kompostowni membranowej jest bardzo skuteczna. Jej zastosowanie w Tczewie będzie wyróżnikiem dla miasta. Żeby dorównać temu wysokiemu poziomowi technologicznemu, modernizowana jest też oczyszczalnia ścieków w Tczewie, oddana do użytku około 20 lat temu i była już na skraju wytrzymałości.

Otrzymywany z zastosowaniem membrany kompost, najpierw zostanie poddany certyfikacji. Potem – sprzedawany, prawdopodobnie po złotówce za tonę, by zachęcić nabywców i pokazać, jaki jest ten kompost dobry – powiedział prezes Marcjusz Fornalik. Następnie zostaną ustalone wyższe ceny, rynkowe.

Realizacja inwestycji stanie się możliwa, dzięki uzyskaniu dofinansowania z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Wysokość tego wsparcia wynosi prawie 13 milionów złotych i stanowi 85 procent kosztów kwalifikowanych. Dotacja, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2020, pochodzi z Funduszu Spójności.

 

Fot. Kazimierz Netka

Teraz utylizacją osadów pościekowych w Tczewie zajmuje się niemiecka firma. Też odpady te przerabia na kompost, ale stosowana przez nich metoda powoduje, że powstają nieprzyjemne zapachy.

 

Fot. Kazimierz Netka

Zanim Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Tczewie wybrał metodę kompostowania membranowego do utylizacji osadów pościekowych, prowadził szerokie rozpoznanie w kraju i za granicą, badając, jak inni radzą sobie z tym problemem.

To inwestycja w nowe technologie, a jej tytuł brzmi: „Kompleksowe rozwiązanie gospodarki osadowej wraz z modernizacją części technologicznej i przebudową systemu doprowadzenia ścieków do oczyszczalni w Tczewie”. Zadanie jest współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

 

Fot. Kazimierz Netka

Przedsięwzięcie obejmuje kilka zadań. 1. budowa awaryjnej nitki kanału sanitarnego – obejście przepompowni ścieków „Czatkowy”. Przetarg został rozstrzygnięty. Zadanie w trakcie realizacji; wartość 2.140.200 zł. Brutto. 2. Modernizacja ciągu technologicznego oczyszczalni ścieków. 3. Budowa kompostowni i zakup sprzętu do jej obsługi. Pierwsze zdanie realizowane jest na podstawie projektu inwestora, pozostałe trybem „Zaprojektuj i wybuduj”.

Przetarg na zakup sprzętu do obsługi kompostowni, tj. ładowarki, rozdrabniarki, sita bębnowego i samochodu o ładowności 30 ton, ze względu zapewnienie efektywnego okresu gwarancji zostanie ogłoszony w terminie późniejszym (tuż przed zakończeniem robót budowlanych na kompostowni)

Całkowity koszt inwestycji to 25 mln zł brutto, w tym wydatki kwalifikowane zamkną się kwotą powyżej 15 mln zł, dofinansowanie unijne nie przekroczy 85 % wydatków kwalifikowanych – 12,9 mln zł, reszta to środki własne ZWiK. Jest to największe przedsięwzięcie inwestycyjne ZWiK-u i największe dofinansowanie unijne.

W latach poprzednich pozyskano środki unijne w wysokości 6,3 mln zł na budowę kanalizacji sanitarnej i magistrali wodociągowej w południowej części miasta.

Oto wykonawcy: Sweco Consulting Spółka z o.o. z Poznania – pełnieni funkcję Inżyniera Kontraktu. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „WOD-KAN-GRZENKOWICZ” Spółka z o. o. z Kartuz – zajmuje się budową awaryjnej nitki kanału sanitarnego – obejścia przepompowni „Czatkowy”. Konsorcjum firm: Lider-EQUIPO Sp. z o. o. z Łodzi i Partner – INSTAL Warszawa S.A. z Warszawy – modernizują budynkek przepompowni ścieków „Czatkowy” wraz z wymianą krat i pomp ścieków.

Nad urzeczywistnieniem zamierzenia czuwa Jednostka Realizująca Projekt (JRG), której kierownikiem jest Agnieszka Walter – kierownik Działu Inwestycji i Zamówień Publicznych ZWiK.

 

Fot. Kazimierz Netka

Projekt realizowany jest w ramach umowy o dofinansowanie, zawartej w dniu 20 kwietnia 2017 roku z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie – mówiła Agnieszka Walter – kierownik Działu Inwestycji i Zamówień Publicznych ZWiK. – Dofinansowanie przyznano w ramach działania 2.3 Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach, oś priorytetowa II Ochrona Środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Planowany całkowity koszt projektu powinien wynieść: 25 156 481,38 zł (brutto), z czego : 12 849 450,00 zł to dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności; 12 307 031,38 zł to środki własne Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Tczewie, w tym podatek VAT w kwocie: 4 575 548,95 zł. Okres kwalifikowania wydatków rozpoczął się w dniu 01 stycznia 2014 roku i kończy w dniu 31 grudnia 2019 roku.

Budowa awaryjnej nitki kanału sanitarnego – obejście przepompowni Czatkowy. Zadanie już realizowane w ramach Kontraktu nr 1. Wybór Wykonawcy robót nastąpił w trybie przetargu nieograniczonego opartego na zasadach ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Zadanie realizowane na podstawie dokumentacji projektowej wykonanej przez Zamawiającego, w systemie „Wybuduj”. Umowę zawarto w dniu 20 grudnia 2017 roku z Przedsiębiorstwem Wielobranżowym „WOD-KAN-GRZENKOWICZ” Sp. z o.o. z siedzibą w Kartuzach. Wartość kontraktu : 1 740 000,00 zł (netto) 2 140 200,00 zł (brutto). Wysokość środków przeznaczonych na realizację zadania wynosiła: 1 500 000,00 zł (netto). Termin zakończenia robót : 20 sierpień 2018 roku

Zakup urządzeń mechanicznych do obsługi kompostowni – ten kontrakt, nr 3, będzie realizowany w 2019 roku po wykonaniu dokumentacji projektowej dla budowy kompostowni, w celu określenia parametrów urządzeń kompatybilnych z wykonywaną kompostownią. Wybór dostawcy nastąpi w trybie przetargu nieograniczonego opartego na zasadach ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Kupione zostaną: ładowarka kołowa; ciągnik siodłowy z naczepą o ładowności 30 ton; rozdrabniarka; sito bębnowe.

Celem Projektu jest: stworzenie trwałego, efektywnego i zgodnego z wymogami ochrony środowiska sposobu zagospodarowania osadów ściekowych; uporządkowanie gospodarki ściekowej w celu usprawnienia systemu doprowadzenia ścieków do oczyszczalni; wymiana wyeksploatowanych urządzeń przeznaczonych do oczyszczania ścieków.

W celu sprawnej realizacji projektu oraz zapewniania nadzoru technicznego wybrano Zespół Inżyniera Kontraktu w procedurze przetargu nieograniczonego. Umowę zawarto w dniu 03 sierpnia 2017r. z firmą SWECO Consulting sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu. Wartość umowy: 399 000,00 zł (netto) 490 770,00 zł (brutto). Wysokość środków przeznaczonych na realizację zadania wynosiła: 600 000,00 zł (netto). Wszystkie informacja o projekcie oraz o etapach jego realizacji zamieszczane są na bieżąco na stronie internetowej naszego zakładu: www.zwik.tczew.pl – mówiła Agnieszka Walter – kierownik Działu Inwestycji i Zamówień Publicznych ZWiK.

 

Fot. Kazimierz Netka

W grupie JRG – Jednostki Realizującej Projekt jest też Ryszard Lidzbarski – kierownik Oczyszczalni Ścieków w Tczewie, od której wszystko się zaczęło. Jak przypomniał kierownik Ryszard Lidzbarski, tradycje utylizacji płynnych nieczystości w Tczewie, liczą już ponad wiek. Pierwsza oczyszczalnia ścieków w Tczewie została uruchomiona przy ul. Sambora, 19 kwietnia 1909 roku i była jedną z pierwszych w Europie. Po 88 latach zastąpiła ją, obecnie funkcjonująca, mechaniczno – biologiczna z podwyższonym usuwaniem azotu i fosforu, zbudowana przy ul. Czatkowskiej 8. W 2017 roku ze ścieków wydobyto: 7754 ton osadu (wydzielonego przy pomocy wirówek); 190 ton skratek (odpadu zatrzymanego na kratach); 34 ton piasku (odpadu wydzielonego w separatorze piasku).

Oczyszczalnia spełnia zaostrzone krajowe i unijne standardy oczyszczania ścieków, wymagane dla największych takich zakładów. W okresie dotychczasowej eksploatacji do końca 2017 roku oczyszczono 67,8 mln metrów sześciennych ścieków. To dla porównania tyle, ile szacunkowo wody znajduje się w rzece o szerokości 20 m i głębokości 5 m oraz długości ok. 680 km. W tym samym okresie ze ścieków usunięto odpady w łącznej ilości 147 tys. ton (ok. 147 tys. m3). Zmieściłyby się one w rowie o szerokości 20 m i głębokości 5 m oraz długości ok. 1,5 km – mówił Ryszard Lidzbarski – dyrektor Oczyszczalni Ścieków w Tczewie.

Oto zakres budowy membranowej kompostowni osadów ściekowych: 6 boksów żelbetowych (30 x 8 x 1,5 m) przykrywanych specjalną, trójwarstwową membraną (nie przepuszczającą odorów); Napowietrzanie przy pomocy komputerowo sterowanych wentylatorów w zależności od stężenia tlenu w pryzmie z osadem i pozostałymi odpadami z oczyszczalni, zmieszanymi z materiałem strukturalnym (trociny, zrębki drzewne, słoma); Skrócenie cyklu procesu kompostowania poprzez wymuszone, regulowane dostarczanie tlenu do pryzm; Ograniczenie mieszania mechanicznego składników kompostu; Ograniczenie do minimum emisji odorów do otoczenia; Produkt końcowy – pełnowartościowy kompost do stosowania w rolnictwie.

Membrana składa się z 3 warstw: zewnętrznej, odpornej na uszkodzenia mechaniczne i promieniowanie słoneczne; środkowej, pozwalającej przepuszczać powietrze, pozbawione odorów i parę wodną tylko w kierunku na zewnątrz, będącej jednocześnie wodoodporną na wody opadowe; wewnętrznej, ochraniającej całe przykrycie. Półprzepuszczalna membrana uwalnia na zewnątrz większość wilgoci i CO2, odory, bakterie, kurz pozostają rozpuszczone w warstwie wodnej, powstającej pod powierzchnią membrany. Odory rozpuszczają się w wytworzonej wodzie i wracają do procesu. Redukuje emisje odorowe na poziomie od 90 % do 97 %. Zatrzymuje wewnątrz ciepło i bakterie tlenowe odpowiadające za proces kompostowania. Znacznie skraca proces kompostowania do 6 tygodni, zamiast 3 do 6 miesięcy przy tradycyjnej technologii.

 

Fot. Kazimierz Netka

Planowany jest zakup sprzętu i urządzeń. Kompostownia zostanie wyposażona w niezbędne urządzenia i sprzęt wymagany do samodzielnego prowadzenia procesu technologicznego: ładowarkę; rozdrabniarkę materiału strukturalnego; sito bębnowe; pojazd samochodowy o ładowności 30 ton – mówił Ryszard Lidzbarski – kierownik Oczyszczalni Ścieków w Tczewie.

 

Fot. Kazimierz Netka

W gronie zaproszonych do uroczystości podpisania Aktu Erekcyjnego dotyczącego realizacji zadanie pt.: „Kompleksowe rozwiązanie gospodarki osadowej wraz z modernizacją części technologicznej i przebudową systemu doprowadzenia ścieków do oczyszczalni w Tczewie” byli m.in. Mirosław Augustyn – przewodniczący Rady Miasta Tczewa, Adam Burczyk – wiceprezydent Tczewa, Marcjusz Fornalik – prezes zarzadu ZWiK Sp. z o.o., Andrzej Grygo – prezes zarządu Instal Warszawa S.A., Maciej Ochman – prezes zarządu Equipo Sp. z o.o., Mirosław Pobłocki – prezydent Tczewa, Adam Urban – wiceprezydent Tczewa.

Kazimierz Netka