Na zdjęciu: Uczestnicy spotkania w Ministerstwie Rozwoju, poświęconego zapowiedzianemu w rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), pakietowi działań na rzecz miast średnich. Fot. z Archiwum Ministerstwa Rozwoju.

Miasta, które nie są stolicami województw, też mogą starać się o pieniądze. Ruszają nabory w ramach Pakietu dla miast średnich.

Nie siedem, dziewięć, czy nawet kilkanaście ośrodków szczęśliwości, ale po równo w całym kraju. Taka jest polityka miejska obecnego rządu. Jeszcze kilka lat temu poprzedni rząd stawiał na wielki rozwój metropolii. Podobne plany ma „rząd” Unii Europejskiej, czyli Komisja Europejska. W Polsce ma być nieco inaczej. Nie tylko owe kilkanaście metropolii w naszym kraju ma się rozwijać dzięki dotacjom unijnym, ale tez wiele mniejszych miast. Jak wiele? Ze ćwierć tysiąca! Wiele wskazuje, że to odejście od planów, lansowanych w Brukseli.

Już jest harmonogram naborów planowanych do realizacji w 2017 roku, z których będą mogły skorzystać średnie miasta. W najbliższych miesiącach rozpoczną się nabory w Programach Polska Wschodnia, Inteligentny Rozwój, Wiedza Edukacja Rozwój oraz Infrastruktura i Środowisko – poinformował Departament Komunikacji Ministerstwa Rozwoju, przytaczając też wypowiedzi szefów resortu:
– W krajowych programach operacyjnych przewidziano preferencje dla miast średnich, m.in. poprzez dedykowane nabory w wybranych obszarach. Zależy nam zarówno na działaniach realizowanych bezpośrednio przez wskazane samorządy ale także inwestycjach sektora prywatnego w miastach – powiedział wiceminister rozwoju Adam Hamryszczak.
– Suma funduszy zaplanowanych na najbliższe lata w konkursach z preferencjami dla miast średnich w ramach Pakietu to ok. 2,5 mld zł. – dodał.

Na zdjęciu: Widok na wybrzeże Wisły w Tczewie. Zagrożenie powodzią w 2010 roku. Fot. Kazimierz Netka

Wśród pierwszych naborów dedykowanych dla średnich miast jest konkurs na dofinansowanie wdrażania innowacji przez MŚP w Programie Polska Wschodnia. Wnioski można składać od czerwca do lipca 2017 r. Przedsiębiorcy mają szansę otrzymać wsparcie na stworzenie innowacyjnych produktów na poziomie kraju poprzez wdrożenie wyników prac B+R. W ramach projektu beneficjent będzie mógł współfinansować poszczególne etapy procesu inwestycyjnego mającego na celu wdrożenie innowacyjnego produktu.
– Szczególną formą wsparcia w ramach naboru będzie wydzielona alokacja w wysokości 60 mln zł –na projekty firm z sektora MŚP realizowane na terytorium miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze w makroregionie Polski Wschodniej –  zaznaczył wiceminister Hamryszczak.
Natomiast w ramach Programu Inteligentny Rozwój zostanie przekazane 400 mln zł na projekty dotyczące wdrożenia wyników prac B+R prowadzących do uruchomienia produkcji nowych lub znacząco ulepszonych produktów lub usług. Projekty objęte wsparciem mogą zawierać również komponent dotyczący realizacji eksperymentalnych prac rozwojowych, niezbędnych dla rozpoczęcia wdrażania nowych produktów lub usług. Wnioski będzie można składać od listopada 2017 r. do stycznia 2018 r.
W programie Wiedza Edukacja Rozwój w bieżącym roku odbędą się trzy nabory, dzięki którym średnie miasta będą miały szansę otrzymać wsparcie finansowe. Na rozwój kompetencji w szkolnictwie wyższym przeznaczono 100 mln zł. Pieniądze można otrzymać na realizację programów kształcenia o profilu ogólnoakademickim albo praktycznym, dostosowanych, w oparciu o analizy i prognozy do potrzeb gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa, zawierających w szczególności:
* tworzenie i realizację nowych kierunków studiów odpowiadających na aktualne potrzeby społeczno-gospodarcze,
* dostosowanie i realizację programów kształcenia do potrzeb społeczno-gospodarczych,
* działania włączające pracodawców w przygotowanie programów kształcenia i ich realizację,
* wysokiej jakości programy stażowe.
Nabór na tego typu projekty trwa od kwietnia do maja 2017 r.
W Programie Wiedza Edukacja Rozwój przewidziany jest także nabór w październiku br., w którym zostaną wyłonieni beneficjenci, którzy otrzymają wsparcie na projekty związane ze współpracą ponadnarodową. Na ten cel przewidziano 15 mln wsparcia. Grupą docelową naboru są 122 miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze.
Ostatni z naborów w tym roku w Programie POWER, na który w grudniu będzie można składać wnioski o dofinansowanie programów mobilności ponadnarodowej ukierunkowanych na aktywizację zawodową osób młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym, która ma na celu ich stopniową i trwałą integrację z rynkiem pracy lub systemem edukacji. Wsparcie wyniesie 56,5 mln zł, w tym 14 mln zł dla 122 miast średnich.

Na zdjęciu: Widok od strony Nogatu na Zamek w Malborku. Fot. Kazimierz Netka

Ponadto w Programie Infrastruktura i Środowisko na dofinansowanie mają szanse w projekty mające na celu poprawę jakości środowiska miejskiego. Nabór potrwa od 22 maja do lipca 2017 r. W ramach konkursu przewidziano kopertę dla miast średnich w wysokości 100 mln zł, w tym 50 mln dla miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Pieniądze zostaną przeznaczone na wsparcie zanieczyszczonych lub zdegradowanych terenów. Na projekty obejmujące rekultywację lub remediację terenów zdegradowanych, zdewastowanych lub zanieczyszczonych na terenie miast i w ich obszarach funkcjonalnych, w tym terenów poprzemysłowych, powojskowych czy pogórniczych i innych.
Średnie miasta w tym roku będą mogły jeszcze ubiegać się o wsparcie w projektach pozakonkursowych:. w Programie Wiedza Edukacja Rozwój na rozwój kompetencji w szkolnictwie wyższym, gdzie przewidywane wsparcie wynosi 136 mln zł oraz Infrastruktura i Środowisko gdzie dla miast średnich zarezerwowano 145 mln zł w obszarze adaptacji do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska.
Pakiet dla średnich miast jest realizacją jednego z punktów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) i dotyczy miast powyżej 20 tys. mieszkańców oraz miast powyżej 15 tys. mieszkańców będących stolicami powiatów z wyłączeniem miast wojewódzkich – obecnie jest to 255 miejscowości w całej Polsce. Szczególnego wsparcia potrzebują 122 ośrodki miejskie, zidentyfikowane podczas analizy Polskiej Akademii Nauk sporządzonej na potrzeby SOR, które w największym stopniu tracą funkcje społeczno-gospodarcze. Pakiet obejmuje wiele różnorodnych i wzajemnie uzupełniających się inicjatyw. Jego istotnym elementem jest dedykowane miastom średnim wsparcie z krajowych programów operacyjnych, zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju. Wyniesie ono prawie 2,5 mld zł z funduszy UE na lata 2014-2020. Inne elementy Pakietu to preferencje w lokowaniu inwestycji oraz ułatwienie dostępu do środków Funduszu Inwestycji Samorządowych zarządzanego przez Polski Fundusz Rozwoju – informuje Departament Komunikacji Ministerstwa Rozwoju.
W Pomorskiem stawiano jeszcze niedawno na finansowe wspieranie głównie Trójmiasta. Teraz, na uzyskanie pieniędzy maja szanse także miasta mniejsze, bardzo oddalone od stolicy województwa pomorskiego, na przykład Kwidzyn. Człuchów.
Jak czytamy na: http://ec.europa.eu/regional_policy/pl/policy/themes/urban-development/ , w notatce pt. „Miejski wymiar polityki spójności”, w okresie 2014 – 2020 centralnym aspektem polityki spójności jest jej miejski wymiar. Co najmniej 50% środków EFRR przeznaczonych na ten okres zostanie zainwestowanych w obszary miejskie. W późniejszej części tego okresu liczba ta może jeszcze wzrosnąć. Na zintegrowane strategie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich przeznaczonych będzie około 10 miliardów euro. Do wdrożenia tych strategii upoważnionych zostanie około 750 miast.
Z „Założeń krajowej polityki miejskiej do roku 2020” przyjętych przez radę ministrów na posiedzeniu w dniu 16 lipca 2013 r., wynika, że wówczas zamierzano postawić przede wszystkim na wykorzystanie potencjału głównych ośrodków miejskich i ich obszarów funkcjonalnych do kreowania wzrostu i zatrudnienia oraz zdynamizowania rozwoju kraju (pkt.3.1).
Obecny rząd chce wesprzeć ponad 250 miast w Polsce.
Kazimierz Netka