Fot. Kazimierz Netka.
Nie zapominajmy o morzu
W Gdańsku, przez dwa dni (27 i 28 października 2022 roku) obradował kongres Smart Metropolia, pod hasłem: „Pokonać kryzys”. Zwieńczeniem tego kongresu było pierwsze posiedzenie Konwentu Gospodarczego powołanego przy Związku Uczelni w Gdańsku im. D. Fahrenheita. To inauguracyjne spotkanie poświęcono następującemu zagadnieniu: „Współpraca środowiska naukowego i gospodarczego na rzecz rozwoju projektów Smart City”.
Mimo że kongres i konwent obradowały w najbardziej morskim polskim mieście, sprawom Bałtyku nie dano wiele miejsca. Zwrócił nam na to uwagę prof. Marek Grzybowski – prezes zarządu Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego. Jednak, warto mieć nadzieję, że w przyszłości temu zagadnieniu poświęcone zostanie więcej miejsca. Oto dlaczego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Ważne jest by wtedy, gdy rozmawiamy o smart city w miastach nadmorskich, mówić także o smart port i city – powiedział prof. Marek Grzybowski – prezes zarządu Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego. – Bo musi być inteligentne miasto i inteligentny port, ponieważ ruch w portach generuje ruch w regionie Trójmiasta i Pomorza. Musimy wziąć pod uwagę to, że mamy dwa silne ośrodki, jeżeli chodzi o porty, czyli Gdańsk i Gdynia, gdzie są duże strefy przemysłowe. Mamy też rafinerię i mamy Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną. Jeżeli mówimy o smart city w Gdańsku, w Gdyni czy w regionie Pomorza, to musimy uwzględniać to, co się dzieje w obszarach przemysłowych Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i to, co się dzieje w strefach przemysłowych portów, gdzie bardzo rozwinięta jest logistyka, a będzie rozwinięta jeszcze bardziej, gdy zaczniemy budować farmy wiatrowe.
Dlatego, bez uwzględniania smart portów nie ma co myśleć o smart Trójmieście.
Na Kongres Smart Metropolia oraz na inaugurację Konwentu Gospodarczego przybyli reprezentanci wielu różnych instytucji, uczelni, instytutów, biznesu.
Fot. Kazimierz Netka.
– Cieszę się, że nasze zaproszenie spotkało się z tak szerokim oddźwiękiem – powiedział, witając przybyłych, prof. Dariusz Mikielewicz – prorektor Politechniki Gdańskiej. – Co oznacza, że ta idea jest naprawdę dobra i będziemy ją razem realizowali.
Fot. Kazimierz Netka.
Wśród gości przybyłych na to pierwsze posiedzenie Konwentu Gospodarczego byli m.in.: Małgorzata Chmiel – posłanka na Sejm RP; Katarzyna Gruszecka-Spychała – wiceprezydent Gdyni; dr Zbigniew Canowiecki – przewodniczący Konwentu Gospodarczego; Piotr Grzelak – wiceprezydent Gdańska; Stanisław Szultka – dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Pan rektor prof. Dariusz Mikielewicz powitał też: prof. Marcina Gruchałę – przewodniczącego Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita, rektora Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; prof. Piotra Stepnowskiego – rektora Uniwersytetu Gdańskiego; Prof. Adrianę Zaleską-Medynską – dyrektor Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita; Michała Glasera – prezesa zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot, a także prorektorów, dziekanów, kanclerzy, przewodniczących rad uczelni, prezydentów, burmistrzów, starostów wójtów, członków Konwentu Gospodarczego oraz wszystkich przybyłych.
Fot. Kazimierz Netka.
– Chciałbym bardzo serdecznie podziękować za gotowość wypracowania rozwiązań na rzecz rozwoju naszego regionu – powiedział prorektor prof. Dariusz Mikielewicz. – Myślę, że to spotkanie przyczyni się do zacieśnienia związków między nami, do kultywacji nowych stosunków i rozwoju naszego regionu.
– Chciałbym bardzo serdecznie Państwu podziękować w imieniu społeczności wszystkich trzech uczelni tworzących Związek Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fakrenheita: Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego za przyjęcie naszego zaproszenia do udziału we wspólnym Konwencie Gospodarczym wspierającym działalność Związku Uczelni Fahrenheita – podkreślił prof. Marcin Gruchała – przewodniczący Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Mam nadzieję, że w niedługiej perspektywie Uniwersytetów Fahrenheita w organizacji, a kto wie, czy kiedyś w przyszłości jeszcze ta integracja nie pójdzie dalej. Od ponad 2 lat nasze trzy uczelnie postawiły na integrację, na współpracę, na potencjalizacje naszego potencjału. Każda z tych trzech uczelni, które tworzą związek, to są uczelnie dobre, mocne, o dużej rozpoznawalności w kraju, pnące się w rankingach krajowych, również międzynarodowych. Funkcjonujemy, jesteśmy dostrzegani i chcielibyśmy, żeby i dla dobra naszych uczelni, dla dobra rozwoju nauki tutaj na Pomorzu, dla naszych studentów, ale proszę państwa dla całego regionu, również dla środowiska gospodarczo – społecznego naszego regionu, chcielibyśmy żeby ten potencjał był jeszcze większy, i wiemy, ze działając razem, a już pewne sukcesy na tym polu mamy; mamy coraz więcej wspólnych projektów, coraz więcej wspólnych przedsięwzięć i na polu naukowym i na polu społecznym i na polu dydaktycznym. Widzimy, że warto współpracować, warto pracować razem. Dlatego dzisiaj, w tym dniu inauguracji Konwentu bardzo dziękuję, że państwo przyjęliście zaproszenie do współpracy razem z nami, z naszymi uczelniami, ponieważ jesteśmy głęboko przekonani, że ta współpraca zwiększy i nasz potencjał i mam nadzieje Państwa potencjał tak naprawdę ostatecznie potencjał naszego regionu: Pomorza. Myślę, że to jest ten cel, który nas wszystkich tutaj łączy.
Fot. Kazimierz Netka.
Proszę państwa w dniu 2 września tego roku, Zgromadzenie Związku Uczelni podjęło uchwałę o ustanowieniu, o utworzeniu tego wspólnego Konwentu Gospodarczego, również w tej uchwale zgromadzenie postanowiło powierzyć przewodniczenie konwentu panu doktorowi Zbigniewowi Canowieckiemu. Pan doktór podjął się tego trudu, za co bardzo dziękuję.
Fot. Kazimierz Netka.
Pana doktora Canowieckiego nie trzeba przedstawiać. To osoba integrująca środowisko, to społeczno – gospodarcze, zwłaszcza gospodarcze; mająca ogromne zasługi, osoba, które wie, jak to trzeba bardzo dobrze zrobić. Dlatego ja się bardzo cieszę i prosimy o współpracę z nami i bardzo na to liczymy – powiedział prof. Marcin Gruchała – przewodniczący Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
– Szanowna pani poseł, pani prezydent, panie prezydencie, magnificencje, szanowni goście, członkowie Konwentu gospodarczego przy Związku Uczelni Fahrenheita. Przede wszystkim chciałbym serdecznie podziękować trzem naszym rektorom: Politechniki Gdańskiej, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i Uniwersytetu Gdańskiego za powołanie Konwentu Gospodarczego i powierzenie mi przewodniczenia temu Konwentowi – mówił dr Zbigniew Canowiecki przewodniczący Konwentu Gospodarczego przy Związku Uczelni Fahrenheita:
Fot. Kazimierz Netka.
– Chciałbym przypomnieć, że od 2016 roku działał Konwent przy Politechnice Gdańskiej, który wspólnie podejmował szereg inicjatyw – powiedział dr Zbigniew Canowiecki przewodniczący Konwentu Gospodarczego przy Związku Uczelni Fahrenheita. Zastanawialiśmy się wówczas jak można lepiej wykorzystać ten olbrzymi potencjał intelektualny, badawczy naukowy Politechniki Gdańskiej na rzecz rozwoju gospodarczego i naszego regionu i naszego kraju. Doszliśmy do wniosku, że nasze uczelnie powinny uczestniczyć w dużych krajowych przedsięwzięciach programach związanych z programami prorozwojowymi, innowacyjnymi.
Z naszej inicjatywy wówczas podjęliśmy temat związany z zagospodarowaniem dolnej Wisły. Odbyło się szereg konferencji debat. Chciałbym przypomnieć, że te debaty odbywały się nie tylko w naszym gronie, uczonych, przedsiębiorców, ale również bywali senatorowie, posłanki, posłowie, przedstawiciele rządu. Przez te debaty przewinęło się większość ministrów rządu w tamtym okresie.
Fot. Kazimierz Netka.
Podejmowaliśmy również debaty związane z energetyką jądrową, z pozyskiwaniem, poszukiwaniem i przerobem gazu łupkowego, oraz z rozwojem techniki kosmicznej. Konwent również wówczas patronował cyklowi wydawnictw przedstawiających dokonania kadry naukowo-badawczej Politechniki Gdańskiej.
Wystąpiliśmy również z inicjatywą specjalnego honorowania promowania i patronowania naszych absolwentów Politechniki Gdańskiej, którzy uzyskali znaczące sukcesy nie tylko w dziedzinie naukowej, ale również społecznej, sportowej, itd.
Konwent zakończył, ze względu na zmiany ustawowe dotyczące uczelni wyższych, zakończył swą działalność w 2018 roku. Ale rektor Politechniki Gdańskiej doszedł wówczas do wniosku, że szkoda tej inicjatywy, tej platformy porozumienia dwóch środowisk i Senat na jego wniosek powołał Konwent Gospodarczy przy Politechnice Gdańskiej. Natychmiast podjęliśmy szereg tematów. Jednym z nich był problem zagospodarowania terenów postoczniowych. Chciałbym przypomnieć, że posiedzenie wtedy Konwentu Gospodarczego, dotyczące Młodego Miasta było bardzo gorące, wywołujące wiele emocji, dlatego, że to jest obszar metropolitalny, związany z dużymi możliwościami rozwojowymi nie tylko naszej stolicy, naszego regionu, miasta Gdańska, ale również całej metropolii. Wówczas po tej dyskusji podszedł do mnie Krzysztof Kilian i Jerzy Bogdaniec, i powiedzieli: Koniecznie musimy kontynuować dyskusję na temat rozwoju obszarów miejskich, metropolitalnych, ale już w perspektywie inteligentnego miasta, czyli już wdrażania projektów smart city.
Fot. Kazimierz Netka.
W międzyczasie powstała inicjatywa powołania Związek Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita. Członkowie konwentu przyjęli te informacje z wielkim zadowoleniem i muszę powiedzieć, że niektórzy członkowie, jak Wojciech Falkowski wręcz nagabywali mnie, żeby podjąć z panią dyrektor inicjatywę, żeby ten konwent już przyczynił się również do lepszej konsolidacji naszych trzech uczelni, i żeby Konwent Gospodarczy był nie przy jednej uczelni, ale przy związku tych trzech uczelni.
Trzej rektorzy podjęli tę inicjatywę, konwent powołali i dzisiaj jesteśmy świadkami pierwszego posiedzenia tego Konwnetu.
Podczas pierwszego posiedzenia będziemy omawiać temat, o którym wspomniałem, który zainicjowali koledzy Kilian i Bogdaniec, czyli współpracy środowiska naukowego i gospodarczego z władzami samorządowymi na rzecz wdrażania projektów smart city. Program dzisiejszego konwentu koresponduje z tematyką kongresu Smart Metropolia, którydo godziny 12 obradował.
Nie bez znaczenia dla podjęcia tego tematu była również decyzja podpisania przez Związek Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita porozumienia z Obszarem Metropolitalnym Gdańsk-Gdynia-Sopot byśmy również wspólnie podejmowali tego typu działania.
Proszę państwa, dzisiaj, po krótkich wprowadzeniach odbędzie się raczej rozmowa niż debata, ponieważ nie ma sporu, na tematy związane z tym zagadnieniem. Po tej rozmowie, będą pokazane dwa projekty wdrożeniowe.
Już dzisiaj zgłoszono mi konieczność podjęcia tematu na następnym posiedzeniu, czyli na naszej wiosennej sesji. Dwie firmy członkowskie naszego Konwentu Gospodarczego, czyli firma Flex, dawniej Flextronics, którą kieruje Stanisław Motylski i firma Base Group, gdzie prezesem jest Jakub Kaszuba zaproponowali, żeby na następnym posiedzeniu podjąć temat: Gospodarka 4.0. Stanisław Motylski, szef Flexa powiedział tak: Ale czy nie będzie lepiej jeśli konwent odbędzie się na terenie naszej fabryki? Zatrudniającej około 4000 osób, mającej najnowocześniejsze technologie już właśnie z tego obszaru. Jeżeli się zdecydujemy, zaprosimy i naukowców i przedsiębiorców, to praktycznie będziemy mogli zobaczyć, jak jest wykorzystywana w produkcji sztuczna inteligencja, jak korzystają w wielkim zakresie z wielkich danych z chmury i jak wygląda tak zwane nauczanie maszynowe. Te wszystkie najnowocześniejsze technologie oni wykorzystują. Myślę, że będzie to i z pożytkiem dla środowiska naukowego i z pożytkiem dla środowiska gospodarczego jeżeli porozmawiamy jak możemy w naszych firmach wdrażać te wszystkie projekty w ramach Gospodarki 4.0 i w jakim zakresie nauka może nam pomagać.
Proszę państwa, powstało już dzisiaj w rozmowach przed kongresem kilka pomysłów. Został rzucony temat, że konwent powinien powołać think tank, który by podejmował takie ważne, wrażliwe tematy perspektywiczne dla naszego rozwoju. To wszystko jeszcze przed nami. A dzisiaj powróćmy jeszcze do inteligentnych miast, czyli do projektów smart city – zaproponował dr Zbigniew Canowiecki – przewodniczący Konwentu Gospodarczego przy Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita.
Rolę współpracy środowiska naukowego i gospodarczego przedstawił profesor Piotr Stepnowski – rektor Uniwersytetu Gdańskiego:
Fot. Kazimierz Netka.
– Pani poseł, pani prezydent, panie prezydencie, panie przewodniczący Konwentu, drodzy, dostojni, szanowni goście. Proszę pozwolić mi na wyrażenie bardzo dużego entuzjazmu w związku z tym, co właśnie dzisiaj ma miejsce. To jest dowód na to, że mamy wspólną wizję jednolitego, silnego i mocno promieniującego na zewnątrz ośrodka gospodarczego, akademickiego, nie tylko w Trójmieście, ale tak, jak powiedział pan rektor Marcin Gruchała: całego regionu pomorskiego. My przez te dwa lata zorientowaliśmy się, również ku naszemu zaskoczeniu, że tak naprawdę niewiele nas dzieli, a dużo więcej łączy i poprzez dwa lata współpracy, myślę, że wzajemnie udowadnialiśmy sobie, że – co stało się swoistym mottem Związku Fahrenheita: „Razem możemy więcej”. Dzisiaj głęboko wierzę w to, i ufam, że rozpoczynamy zupełnie nowy rozdział, jeżeli chodzi o budowanie strategii rozwoju Pomorza w oparciu o jeden silny ośrodek akademicki, który oczywiście przede wszystkim będzie reprezentowany przez uczelnie Fahrenheita, ale również inne szkoły wyższe, które przecież w regionie mają swoją bardzo ważną branżową rolę.
Zostałem zapowiedziany jako ten, który miał powiedzieć o roli współpracy akademii i ośrodka akademickiego z gospodarką, to pewnie by trwało godziny.
Przede wszystkim wydaje mi się, że możemy stworzyć pionierski w skali Polski, a może i europejskiej, ekosystem współpracy środowiska akademickiego i gospodarczego. Poprzez ekosystem rozumiem pole dialogu, ale takiego dialogu prawdziwego, który z jednej strony uzmysławiał będzie uczelniom jakie konkretnie potrzeby są i będą artykułowane przez środowisko gospodarcze, ale również państwo, może z nieco większą atencją posłuchacie, co my mamy do zaproponowania. W wyniku takiego dialogu – nie w tak szerokim gremium – powstało już bardzo wiele wspólnych inicjatyw, które realizowaliśmy zarówno jako uczelnie wchodzące w skład Związku, jak i sam Związek i o tym będzie mowa podczas dzisiejszego panelu.
Na podstawie prawdziwego postrzegania tego, jakie oczekiwania oba środowiska mają, możemy zbudować naprawdę coś wyjątkowego. Ekosystem to również otwartość i realizacja wzajemnych celów strategicznych. Te cele strategiczne coraz częściej w uczelni wychodzą znacząco poza ramy tego, co nazywamy statutową działalnością uniwersytetów, czyli nie tylko kształcenie, również to branżowe, z otwarciem na oczekiwania gospodarki, to nie tylko badania naukowe na najwyższym poziomie, które próbujemy i staramy się robić na co dzień, ale również ta trzecia misja uczelni to co w państwa środowisku nazywa się społeczną odpowiedzialnością, a my nazywamy trzecią misją uczelni. I to miejsce, w którym możemy się spotkać w wielu obszarach, wydaje mi się, że te społeczne oddziaływania, społeczne również w szerokim kontekście, również gospodarczym, jest tym miejscem, w którym możemy zyskać nie tylko zwykłe dodanie potencjału, ale prawdziwe efekty synergii i na nie naprawdę liczymy. Przy tak skonsolidowanym i zgodnym ośrodku akademickim, myślę, że możemy wykonać naprawdę olbrzymi krok do przodu jeżeli chodzi o społeczną role biznesu i uczelni na Pomorzu.
I w końcu to, co trapi pewnie nas na co dzień, czyli permanentne niedofinansowanie systemu szkolnictwa wyższego – i tu nie chciałbym zatrzymywać się zbyt długo, ale myślę, że jest olbrzymia przestrzeń, która wciąż jest niewykorzystana jeżeli chodzi o wspólne pozyskiwanie środków przez środowisko gospodarcze i środowisko naukowe, akademickie.
Fot. Kazimierz Netka.
Wczoraj w Warszawie odbywały się uroczystości związane z 15-leciem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Muszę państwu powiedzieć, że byłem doprawdy zaskoczony, jak wiele nowych programów oczekiwanych jest właśnie w realizacji przez konsorcja gospodarczo- akademickie. Zaczynają się pierwsze pilotaże, natomiast oczekujemy na dużo większe środki; miejmy stale nadzieję, że one w końcu do nas dotrą i będziemy mogli wspólnie konsumować tę część środków, która jest przeznaczona na innowacje w gospodarce, a te innowacje rodzą się nie gdzie indziej, a na uczelniach wyższych. To chyba tyle na ten moment. Szanowni państwo, jeszcze raz pozwólcie, że wyrażę swój olbrzymi entuzjazm, że dzisiaj spotykamy się w tym gronie. Życzę wam wszystkim samego dobra i wspaniałych wrażeń – powiedział profesor Piotr Stepnowski – rektor Uniwersytetu Gdańskiego.
– Wypowiem się w imieniu nie tylko swoim i pana prezydenta Szczurka, ale również w imieniu metropolii. Drodzy państwo, tak się składa, że wczoraj świętowaliśmy galę kongresu Smart Metropolia, a to jest taki dzień, w którym w gronie samorządowców cieszymy się z tego, co udało się nam osiągnąć na niwie budowania metropolii. Myślę, że rzeczywiście, nie popadając w nadmiar samozachwytu, możemy przyznać, że mamy co świętować, ale też przed nami jest jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia – zaakcentowała Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni:
Fot. Kazimierz Netka.
Na pytanie kto tworzy metropolię, to pierwszym znakiem jej krwiobiegu jest komunikacja. Mając na myśli komunikacje bardziej publiczną niż społeczną. To do pewnego stopnia jest prawda, nawet w dużym stopniu. Ale jest wiele innych krwiobiegów w metropolii, a jednym z nich, niezwykle ważnym, absolutnie konstytuującym metropolię jest właśnie silna akademia, takiego zbiorczego myślenia. Dlatego ogromnie mnie cieszy, że być może jesteśmy na dobrej drodze do tego, aby taki kolejny krok uczynić i w dodatku nie powolnie, a sprintem. Ja osobiście mam nadzieję, że uda się nam ten krok zrobić, a kiedy patrzę na tę salę to myślę, że jest czego gratulować Związkowi Uczelni Fahrenheita i panom rektorom, że zdołali nas tyle owym entuzjazmem zarazić, że aż tyle osób tutaj dzisiaj przybyło. Mam nadzieję, że to jest pierwszy krok, a te kolejne będą jeszcze bardziej entuzjastyczne i jeszcze więcej będą przynosić korzyści.
W tym gronie myślimy o technologicznych nowinkach mogących występować w pewnych działach życia miasta. Tymczasem, my samorządowcy, smart city rozumiemy po prostu jako jakość życia i również w tym kontekście smart city, którym mamy się wspólnie zajmować, to patrzenie na przyszłość i dbanie o to, aby to było miejsce, w którym żyje się – mam nadzieję – najlepiej w Polsce. Wierzę, ze razem jesteśmy w stanie to osiągnąć.
Padło tu również słowo o pozyskiwaniu środków. Ja mam takie wstydliwe wspomnienie z czasów programowania poprzedniej perspektywy finansowej, przypuszczam że pan doktor Canowiecki też je ma, kiedy we wszystkich osiach mieliśmy pewien nadmiar projektów i trudności z wyborem tych, które mogły przejść, bo wiadomo było, że nie wszystkie się zmieszczą. Tylko w komercjalizacji wiedzy mieliśmy pewien kłopot: jak ten projekt ruszy. Oczywiście, jakoś sobie z tym poradziliśmy. Mam nadzieję, że nabierzemy takich zdolności ssania środków z Brukseli, że to nasz sprint jeszcze bardziej przyśpieszy. Bardzo serdecznie gratuluję inicjatywy i w imieniu wszystkich samorządów metropolii deklaruję jak najdalej idącą pomoc – zapewniła Katarzyna Gruszecka-Spychała – wiceprezydentka Gdyni.
Czy to jest możliwe do urzeczywistnienia?
Wprowadzeniem do dyskusji były wystąpienia: prof. Aleksandera Orłowskiego z Politechniki Gdańskiej „Wyzwania współczesnych Smart Cities”:
Fot. Kazimierz Netka.
Prof. Macieja Grzybka z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego „Zdrowie publiczne i bioróżnorodność w starciu ze Smart City”:
Fot. Kazimierz Netka.
Dr Hanny Obracht-Prondzyńskiej z Uniwersytetu Gdańskiego „Smart City dla wszystkich mieszkanek i mieszkańców”:
Fot. Kazimierz Netka.
W debacie, którą moderował Krzysztof Kilian, uczestniczyli: prof. Andrzej Czyżewski z Politechniki Gdańskiej; Michał Glaser – prezes Zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot; prof. Piotr Lorens – architekt Miasta Gdańska; Marta Siciarek – z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego; Adam Sudoł – z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; prof. Jakub Szlachetko – z Uniwersytetu Gdańskiego; prof. Adriana Zaleska-Medynska – dyrektorka Uczelni Fahrenheita.
Fot. Kazimierz Netka.
Na zakończenie posiedzenia Konwentu Gospodarczego zaplanowano prezentacje następujących trendów wdrożeniowych: T-Mobile; Optec BB – stowarzyszenia instytutów naukowo – badawczych Berlin Brandenburg.
Więcej wiadomości znajduje się w poniższym Folderze Informacyjnym dotyczącym Konwentu Gospodarczego przy Związku Uczelni w Gdańsku im. D. Fahrenheita:
Konwent Gospodarczy – materiał informacyjny – 28.10.2022
Źródło: Związek Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl