Port Gdańsk staje się nie tylko morską, drogową, ale i kolejową bramą dla Europy Środkowo-Wschodniej
Wielkie, nowe otwarcie gdańskiego portu morskiego nastąpi już niebawem. Gotowy jest nowy most kolejowy nad Martwą Wisłą w Gdańsku Przeróbce. Przejechał po nim pierwszy, na razie próbnie, pociąg.
Na zdjęciu: Po nowym torze już przejechał pociąg… Po prawej stronie widać stary most.
Wkrótce most ten, będący bardzo ważną bramą dla transportu szynowego do portu w Gdańsku, zostanie oddany do użytku. To jedna z najważniejszych inwestycji kolejowych, poprawiająca znacząco dostęp do portu morskiego od strony lądu. Teraz trwają prace wykończeniowe i szkolenie dyżurnych ruchu – powiedział nam Karol Jakubowski z Zespołu Prasowego PKP Polskie Linie Kolejowe SA.
Przedsięwzięcie to ma olbrzymie znacznie dla rozwoju gdańskiego portu oraz dla żeglugi po Martwej Wiśle. Po pierwsze, po zakończeniu całej inwestycji – co ma nastąpić w II połowie bieżącego roku – do portu i z portu będzie kursowało sześć razy więcej pociągów towarowych niż teraz, a pod mostem – przedostaną się jednostki pływające o 2,5 metra wyższe niż obecnie.
Na zdjęciu: Widok od zachodu na mosty: stary kolejowy, nowy kolejowy i wantowy drogowy – nad Martwą Wisłą w Gdańsku Przeróbce. Fot. Kazimierz Netka.
Przęsło, które połączyło przyczółki nad Martwą Wisłą, położono nad rzeką w II połowie lipca 2015 roku; ma długość przekraczającą 125 metrów, a waży ponad 2 tysiące ton. Przed ułożeniem, znajdowało się na olbrzymim pontonie. Tuż przed instalacją w docelowym miejscu, podniesiono je 5 metrów wyżej. Następnie ponton dowiózł je na miejsce montażu. Tam, ponton powoli napełniano wodą, by zaczął się zanurzać – aż do chwili, gdy olbrzymie, ciężkie przęsło oparło się na przyczółkach. Żeby ta precyzyjna operacja mogła zostać przeprowadzona, musiały zaistnieć odpowiednie warunki atmosferyczne.
Po zakończeniu tego montażu, rozpoczęła się budowa torów na moście. Pierwsze pociągi po nowej kolejowej trasie, na razie po jednym torze, pojadą na początku tego, 2016 roku. Drugi tor ma być gotowy w sierpniu br.
Na zdjęciu: Widok na mosty od strony ul. Siennej.
Nowy most jest częścią ważnej dla rozwoju gdańskiego portu inwestycji kolejowej – budowy trasy dojazdowej dla pociągów towarowych od Pruszcza Gdańskiego do Portu Północnego co kosztuje około 370 milionów złotych. 10 procent z tego pochłonie budowa mostu przez Martą Wisłę w Gdańsku Przeróbce (stary dotychczas używany most zostanie zdemontowany).
Szczegóły dotyczące tego przedsięwzięcia przekazał nam Zarząd Morskiego Portu Gdańsk.
Transport kolejowy w Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy nabiera coraz większego znaczenia, zwłaszcza w kontekście przewozów intermodalnych. Polska wśród krajów unijnych wciąż pozostaje na drugiej mocnej pozycji po Niemczech pod względem towarowych przewozów kolejowych. Obraz infrastruktury przewozowej dla tego środka transportu w naszym kraju z każdym dniem nabiera nowego kształtu. Jednym z takich przykładów jest właśnie kolejowa infrastruktura dostępowa do Portu Gdańsk.
– Po wybudowaniu mostu znacznie zwiększy się przepustowość na szlaku kolejowym, łączącym głębokowodną część portu Gdańsk z centrum kraju – ocenia Monika Wszeborowska, dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk. – Gdy cała inwestycja zostanie ukończona, to na dobę będzie mogło przejechać tamtędy 180 par pociągów. Teraz przepustowość, po starym moście, jest 6 razy mniejsza. Oddanie pierwszego toru do eksploatacji zbiega się w czasie z finałem bardzo ważnej inwestycji na ternie portu. 21 grudnia 2015 roku PERN uzyskało pozwolenie na użytkowanie terminalu naftowego. We wrześniu 2016 roku planowane jest oddanie do eksploatacji drugiego nabrzeża DCT – niemal w tym samym czasie ma być ukończony drugi etap budowy kolejowej przeprawy przez Martwą Wisłę.
Nowe tory zostaną doprowadzone do stacji Port Północny. Zarząd Morskiego Portu Gdańsk przygotowuje się do rozbudowy sieci kolejowej na obszarze samego portu – jego prawobrzeżnej (w stosunku do Martwej Wisły), głębokowodnej (morskiej) części, w której przeładowuje się najwięcej towarów.
Port Gdańsk to jeden z najważniejszych węzłów logistycznych Polski, przez który każdego roku przewozi się miliony ton ładunków właśnie na szynach. Około 20% tonażu obsługiwanego rocznie w porcie przewożone jest koleją. Jeśli natomiast wziąć pod uwagę rynek rozwijający się w chwili obecnej najbardziej dynamicznie – rynek kontenerowy – to w Porcie Gdańsk ponad 30% ładunków skonteneryzowanych przewożone jest właśnie pociągami – wynika z informacji, które przekazał nam Zarząd Morskiego Portu Gdańsk.
Na zdjęciu: Widok z dołu obydwu mostów kolejowych: nowego i starego w Gdańsku Przeróbce. Fot. Kazimierz Netka.
Zważywszy, że w kolejnej dekadzie spodziewać się można w Gdańsku nawet potrojenia wolumenu towarowego, w tym w największym stopniu towarów zjednostkowanych, koniecznym była modernizacja infrastruktury kolejowej doprowadzającej ruch do portu, zwłaszcza do jego prawobrzeżnej części. Stąd zapowiadana od lat inwestycja spółki PKP PLK dotycząca modernizacji linii kolejowej 226 wraz z budową nowego mostu kolejowego nad Martwą Wisłą to przedsięwzięcie, które szczególnie cieszy i w chwili obecnej nabiera już realnych kształtów.
Realizowany projekt, warty ponad 500 mln złotych, obejmuje łącznie 12-kilometrowy odcinek linii kolejowej pomiędzy stacjami: Pruszcz Gdański – Gdańsk Port Północny, na którym modernizacją objęto aż 24 obiekty inżynieryjne, w tym 10 mostów, 4 wiadukty i 10 przepustów.
Największy z obiektów na kolejowym szlaku Pruszcz Gd. – Port Północny to most nad Martwą Wisłą; usytuowany równolegle do drogowego mostu wantowego. Obiekt, na którego realizację zużyto około 2 tysięcy ton stali i betonu, pochłonie 38 milionów złotych i przyczyni się do zwiększenia przepustowości ruchu kolejowego do prawobrzeżnej części portu aż sześciokrotnie.
Na zdjęciu: nowy most kolejowy. Za nim – stary, jednotorowy most na filarach stojących w rzece. Widok spod drogowego mostu wantowego. Fot. Kazimierz Netka.
Stalowa potężna konstrukcja o rozpiętości 124 metrów i wysokości 21 metrów znajduje się 8 metrów nad lustrem wody Martwej Wisły, tj. na identycznym poziomie jak wybudowany kilkanaście lat temu most wantowy. Większy o blisko 3 metry prześwit pod mostem i inna jego konstrukcja nie wymuszająca posadowienia w świetle wody filarów podporowych (w przeciwieństwie do obecnego mostu kolejowego); o to rozwiązanie Zarząd Morskiego Portu Gdańsk zabiegał przez wiele lat. Polepszenie warunków żeglugi na tym odcinku Wisły Martwej, tj. pięciokrotne poszerzenie szlaku wodnego, właśnie poprzez zastosowanie nowoczesnych rozwiązań inżynieryjnych, to zarazem, w dalszej perspektywie czasowej, bardzo ważna informacja, w kontekście ewentualnego przyszłego rozwoju żeglugi śródlądowej w Porcie Gdańsk.
Budowa mostu, z racji jego usytuowania w granicach administracyjnych portu, wymagała od ZMPG SA. szeroko zakrojonej bieżącej współpracy w zakresie uzgodnień przyjętych rozwiązań technicznych, terminów realizacji poszczególnych etapów oraz wielu innych zagadnień technicznych i eksploatacyjnych mających wpływ na bieżącą działalność portu. Proces budowy mostu zapoczątkowany został fundamentowaniem jego przyczółków, co wymagało wbicia w koryto rzeki blisko 60 pali o średnicy aż 1,5 metra.
Jednak most kolejowy nad Martwą Wisłą to konstrukcja interesująca nie tylko z punktu widzenia architektonicznego, czy inżynieryjnego, ale też logistycznego. Most bowiem to aż 72 gotowe elementy stalowe wyprodukowane na samym południu Polski – w Rudzie Śląskiej w Hucie Pokój, które lądem przetransportowane zostały do Gdyni, gdzie w Stoczni Nauta poddane zostały stosownej obróbce tak, aby całość mostu, mogła być przetransportowana na specjalistycznej barce w miejsce docelowe. 16-godzinny transport zapoczątkował jednocześnie dalszy etap prac inżynieryjnych, w tym podnoszenie poszczególnych łuków mostu, montaż podparć tymczasowych, wreszcie spawanie poszczególnych łuków mostu i posadowienie tak zmontowanej konstrukcji na przygotowanych wcześniej przyczółkach.
Inwestycja to nie tylko most kolejowy. PKP PLK jako inwestor tego przedsięwzięcia zadbał o szereg innych elementów. W projekcie uwzględniono także 12 kilometrów zmodernizowanych torów i tyleż samo nowej linii trakcyjnej. Dodatkowo przedsięwzięcie obejmować będzie także zastosowanie nowoczesnych technologii tłumienia wibracji – tak, aby inwestycja sprzyjała zachowaniu proekologicznych standardów środowiskowych, tym bardziej, że przedsięwzięcie realizowane jest w dolinie Martwej Wisły. To miejsce, w którym są siedliska ptaków chronionych. Inwestycja wymagała zatem od PKP PLK szeroko zakrojonych konsultacji środowiskowych tak, aby jej realizacja przebiegła bez uszczerbku dla przyrody.
W drugim etapie przedsięwzięcia zaprojektowane zostaną i wykonane specjalistyczne urządzenia sterowania ruchem kolejowym i telekomunikacji kolejowej.
Na zdjęciu: Stary, obrotowy most kolejowy przez Martwą Wisłę. To on jeszcze teraz łączy gdański port morski z centrum kraju. Zostanie zdemontowany. Fot. Kazimierz Netka.
Jednym słowem, już wkrótce, dzięki nieocenionej inwestycji narodowego zarządcy infrastruktury kolejowej – spółki PKP PLK, która dostrzegła ogromny potencjał portu i wagę infrastruktury kolejowej dla dalszego rozwoju polskiej branży morskiej i całej gospodarki regionu, Port Gdańsk stanie się nie tylko morską, drogową, ale i kolejową bramą dla Europy Środkowo-Wschodniej. Niebawem oddany do użytku zostanie jeden tor, na którym możliwa będzie dopuszczalna prędkość jazdy pociągów 100 km na godzinę (po starym moście prędkość jest znacznie niższa, wynosi około 30 km na godzinę). Wraz z jego uruchomieniem, rozebrany zostanie dotychczasowy most kolejowy i rozpoczęte zostaną prace nad realizacją drugiego toru na nowym moście, a oddanie tego toru do użytku zaplanowano na sierpień 2016 roku, co idealnie zbiegać się będzie z zakończeniem m.in. toczącej się aktualnie inwestycji rozbudowy terminalu kontenerowego DCT Gdańsk. Źródło: https://www.portgdansk.pl/wydarzenia/port-gdansk-nowa-brama-kolejowa-dla-europy-srodkowo-wschodniej .
Warto wiedzieć, że PKP PLK w nowej perspektywie finansowej UE intensyfikuje prace na liniach towarowych. To oprócz poprawy dostępu do portów morskich także udrożnienie wyjazdów ze Śląska oraz korytarzy towarowych na osi północ – południe. Program portowy obejmuje wszystkie cztery najważniejsze porty morskie. Inwestycje zakładają kompleksowe przebudowy stacji portowych, z dostosowaniem ich infrastruktury do rodzaju towarów w portach.
Na zdjęciu: Tory w rejonie portu i stoczni w Gdyni. Fot. Kazimierz Netka
Powstaje dokumentacja przedprojektowa dla inwestycji „Poprawa dostępu kolejowego do portu morskiego w Gdyni” oraz „Poprawa infrastruktury kolejowego dostępu do portu Gdańsk”, w ramach których przebudowywane będą stacje i linie w rejonie portów w celu poprawy przepustowości i jakości obsługi towarowej terminali. Prace dofinansowane z CEF przewidziano na lata 2017 – 2021.
Ponadto na etapie studiów wykonalności są projekty: „Poprawa dostępu kolejowego do portów morskich w Szczecinie i Świnoujściu”. Prace planowane są na lata 2017 – 2020. Dowóz towarów ułatwi modernizacja linii kolejowej nr 273 zwanej „Nadodrzanką”. Zarządca infrastruktury realizuje prace, których celem na koniec obecnej perspektywy jest blisko dwukrotne zwiększenie prędkości handlowej dla przewozów towarów oraz uzyskanie efektu sieci, czyli jak najdłuższych i skorelowanych ze sobą odcinków o parametrach odpowiadających potrzebom klientów kolei – wynika z informacji, które przekazał nam Karol Jakubowski z Zespołu Prasowego PKP Polskie Linie Kolejowe SA.
Kazimierz Netka