Źródła ilustracji: prezentacje pokazane podczas webinarium.
„Zrównoważona mobilność w Polsce i Szwajcarii. Efektywne rozwiązania w transporcie publicznym i towarowym, wspomagające rozwój aglomeracji”
Kolej ma największy potencjał do uruchamiania autonomicznych przejazdów, czyli bez obsługiwania lokomotyw przez ludzi. Warto więc w ten transport inwestować, tym bardziej, że rozwija się nowy rodzaj przewozów po szynach hiperloop, podciśnieniowy. Polskie badania są w tym zakresie bardzo zaawansowane – można było dowiedzieć się 3 listopada 2020 roku, podczas Polish-Swiss Innovation Day, czyli Polsko – Szwajcarskiego Dnia Innowacji. Dni te odbywają się od kilku lat (od 2015 roku). Jest to cykl corocznych niekomercyjnych konferencji, organizowanych przez Ambasadę Szwajcarii w Polsce oraz przez Polsko-Szwajcarską Izbę Gospodarczą.
Na ilustracji: Ambasador Szwajcarii w Polsce, Jego Ekscelencja Jürg Burri, inauguruje obrady Polish-Swiss Innovation Day 2020.
W tym roku Polish-Swiss Innovation Day odbył się pod hasłem Zrównoważona mobilność w Polsce i Szwajcarii. Ze względu na pandemię zorganizowano je w postaci online. Więcej wiadomości jest na stronie https://psid2020.pl/ . Znajduje się tam następująca informacja: Przyjazne dla klienta i zrównoważone systemy transportowe mają kluczowe znaczenie dla atrakcyjności obszarów metropolitalnych: efektywne rozwiązania w zakresie mobilności między obszarami miejskimi i ich aglomeracjami mogą stymulować rozwój gospodarczy peryferii, zwiększając tym samym spójność społeczną i przeciwdziałając podziałowi wiejsko – miejskiemu.
W jaki sposób można uczynić systemy transportu publicznego i towarowego bardziej wydajnymi, przyjaznymi dla klienta i zrównoważonymi? Infrastruktura jest ważna, ale nie jest jedynym kluczowym komponentem. Istotny wpływ ma również inwestowanie w pewną i dogodną ofertę dla osób dojeżdżających do pracy. Przeniesienie transportu towarowego na rozwiązania intermodalne może pomóc w zmniejszeniu zanieczyszczenia i zatorów związanych z ruchem drogowym w obszarach metropolitalnych. Porozmawiajmy o zrównoważonej mobilności w Polsce i Szwajcarii.
Zachęceni tymi słowami, zapisaliśmy się na owo zdalne spotkanie. Tym bardziej, że w zeszłym roku, 1 kwietnia 2019 r., uczestniczyliśmy w Porcie Lotniczym Gdańsk w uroczystej inauguracji połączenia lotniczego Gdańsk – Zurych. Teraz jest ono utrudnione przez pandemię koronawirusa. Nie sparaliżowało to jednak współpracy Polski ze Szwajcarią. Dowodem tego są Polish-Swiss Innovation Days – Polsko-Szwajcarskie Dni Innowacji, poświęcone w znacznym stopniu transportowi kolejowemu, intermodalnemu. W Szwajcarii 37 procent towarów przewożonych jest koleją. Średnia dla Unii Europejskiej wynosi 18 procent – dowiedzieli się uczestnicy webinarium podczas wykładu, który wygłosiła Doris Leuthard – była Członkini Rady Federalnej:
Szwajcaria to kraj alpejski. Pokonywanie wzniesień nie jest łatwe w transporcie pociągowym. Dlatego, budowane są tunele, by przeprowadzać szlaki kolejowe pod górami. W Polsce nie musimy się tak często przekopywać, więc rozwój sieci szyn jest o wiele łatwiejszy.
Transport intermodalny jest bardzo ważny. W polskich portach morskich powinien być on bardziej rozwinięty. Gdańsk pod tym względem przegrywa na przykład z Hamburgiem. Udział transportu modalnego w obsłudze portu w Hamburgu wynosi np. 40 procent w Gdańsku 30, a w Gdyni 20 procent.
Kolej jest najlepszym środkiem transportu do lądowej obsługi portów, zwłaszcza morskich. Chodzi między innymi o szybkość obsługi. Warto więc inwestować w transport kolejowy intermodalny obsługujący porty. Gdybyśmy wydawali pieniądze na udrożnienie Wisły dla śródlądowego transportu wodnego i zaniechali inwestowania w lądowy transport szynowy, to Niemcy by się bardzo ucieszyli, gdyż niemieckie porty morskie uzyskałyby dużą przewagę w szybkości odbioru ładunków ze statyków, dostarczania ich do odbiorców na lądzie, lub dowożenia towarów z lądu do statków w portach morskich.
Niestety, nie zawsze jest dobra współpraca kolei z zarządzającymi portami śródlądowymi. Jako przykład braku tej współpracy szeroko przedstawiona była podczas polsko – szwajcarskiego webinarium sytuacja w mieście Kędzierzyn-Koźle. Mówiła o tym Sabina Nowosielska – Prezydent miasta Kędzierzyn-Koźle:
Władze miasta nie mogą porozumieć się z PKP w sprawie zbudowania połączenia kolejowego do portu rzecznego nad Odrą.
Dużo mówi się o autonomicznych środkach transportu, czyli takich zdalnie sterowanych, albo zaprogramowanych, czyli bez jazdy nimi i kierujących tymi pociągami ludzi. Kolej ma największy potencjał do wdrożenia autonomiczności kursowania. Nowoczesne, zdalne sterowanie pozwoliło zmniejszyć liczbę dróżników. Maszynistów jednak nie ubywa, choć pociągi mogą się stać pierwszymi środkami transportu, kursującymi bez obsługi, czyli mogą być autonomicznymi; jeżdżą bowiem po ściśle wyznaczonych trasach, czyli po szynach.
Żeby kolej była konkurencyjna w stosunku do transportu szosowego, samochodowego, trzeba przede wszystkim zmniejszyć obciążenie finansowe kolei – mówiono podczas webinarium. Niezbędna jest też modernizacji kolejowej infrastruktury liniowej i punktowej.
Polskie firmy mają zaawansowane badania nad najnowocześniejszymi środkami transportu pociągami, dotyczące np. pasywnej lewitacji magnetycznej, hyperloop, magrail – o czym mówił podczas webinarium m.in. Michał Litwin – Dyrektor Generalny Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych ZNPK i Dyrektor ds. Strategii Nevomo.
Tego typu nowoczesny transport kolejowy w Polsce jest rozwijany. W 2021 roku ma być testowany na torach pełnowymiarowych. W 2024 roku uzyska homologację i zacznie się jego komercyjne wdrażanie. W 2027 roku już będą odbywały się pełne przewozy towarowe i pasażerskie.
Oto uczestnicy Polish-Swiss Innovation Days 2020:
Moderacja – Mateusz Gilewski – Project Manager, Zespół Doradców Gospodarczych TOR:
Powitanie
Jürg Burri – Ambasador Szwajcarii:
Michał Stępień – Prezes Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej:
Key Note Speech
Doświadczenie Szwajcarii ze zrównoważoną mobilnością – Doris Leuthard – była Członkini Rady Federalnej:
Prezentacje wprowadzające
Pionierski szwajcarski projekt „S-Bahn” w regionie Zurychu. Jakie były korzyści? – Willi Hüsler, inżynier i ekspert w dziedzinie mobilności, delegat Szwajcarii w Europejskim Programie Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych (COST) w domenie Transportu i rozwoju miast (1993-2015):
Szwajcarskie studium przypadku: Limmattalbahn – Jak kolej lekka uczyniła przedmieścia bardziej atrakcyjnymi – Werner Huber, architekt i dziennikarz, redaktor naczelny Hochparterre:
Polskie studium przypadku: Rozbudowa metra w Warszawie – dr inż. Jerzy Lejk, Prezes Metra Warszawskiego:
Dyskusja panelowa: Krótkoterminowe zmartwienia COVIDEM-19 vs. długoterminowe korzyści zrównoważonej mobilności. Uczestnicy:
Willi Hüsler – inżynier i ekspert w dziedzinie szwajcarskiej mobilności; Werner Huber – Architekt i dziennikarz, redaktor naczelny Hochparterre; dr inż. Jerzy Lejk – Prezes Metra Warszawskiego; dr Michał Beim – Adiunkt na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu; Arkadiusz Świerkot – Członek Zarządu Stadler Rail; Paweł Wierzbicki – CEO Schindler Polska
Moderacja: Łukasz Malinowski – redaktor naczelny i dyrektor zarządzający, Zespół Doradców Gospodarczych TOR:
Część II
Prezentacje wprowadzające: rozwiązania w zakresie transportu intermodalnego na polskim rynku
Kędzierzyn-Koźle. Ważny węzeł komunikacyjny w centrum Europy – Sabina Nowosielska – Prezydent miasta Kędzierzyn-Koźle:
Rozwiązania w zakresie transportu intermodalnego na polskim rynku – Hupac Terminal Brwinów – David Aloia – Dyrektor zarządzający Shuttle North East, Hupac:
Moderowana dyskusja – transport towarowy. Uczestnicy:
Stanisław Lamczyk – Senator RP X kadencji; Marek Tarczyński – Prezes Polskiej Izby Spedycji i Logistyki; Michał Szlachta – Kierownik ds. technicznych, Hupac; Mariusz Banaszuk – Prezes Zarządu Value Quest; Jakub Crhonek – CEO&Partner Zarządzający w Clearsight Investments AG; Michał Litwin – Dyrektor Generalny Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych ZNPK i Dyrektor ds. Strategii Nevomo.
Moderacja: dr Jacek Bartosiak – założyciel i właściciel Strategy&Future:
Czy Polska powinna korzystać z doświadczeń Szwajcarii w rozwoju transportu kolejowego? Powinniśmy z tej wiedzy czerpać jak najwięcej. Ze względu na nasze położenie geograficzne, możemy odegrać ważną rolę w transporcie europejskim – pod warunkiem, ze nasze tory będą nowoczesne i kompatybilne, także z szerokimi torami w Rosji.
Ważne są też węzły transportowe. Na to zwracają uwagę nawet Amerykanie, ze względu na znaczenie tych węzłów dla „projekcji” sił USA – mówiono podczas Polish-Swiss Innovation Day 2020.
Źródła ilustracji: prezentacje pokazane podczas webinarium.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl