Troska o zatrudnionych – kto powinien spodziewać się kontroli?
Naruszyłeś prawa kapitału ludzkiego – w 2016 roku odwiedzą cię inspektorzy
Około 110 tysięcy podmiotów ma uczestniczyć w nowym programie prewencyjno – sprawdzającym Państwowej Inspekcji Pracy. Tylu reprezentantów pracodawców, przedsiębiorców, pracowników, rolników indywidualnych, dyrektorów szkół, nauczycieli oraz innych, instytucja ta zaprosiła do współrealizacji „Programu działania PIP na lata 2016 – 2018”. Na ten plan składają się zadania długofalowe (2016 – 2018), bieżące (na rok 2016) i stałe. Są też przedsięwzięcia wspólnie realizowane przez kilka okręgowych inspektoratów pracy (OIP) i koordynowane przez któryś z nich oraz zadania własne OIP. W sumie, w 2016 roku Państwowa Inspekcja Pracy zamierza przeprowadzić w całym kraju około 80 tysięcy kontroli. Spośród 8 zadań wspólnych, aż 3 będzie koordynował Okręgowy Inspektorat Pracy w Gdańsku. Dlatego, działaniom PIP w województwie pomorskim poświęcimy tu najwięcej uwagi.
Na zdjęciu: W programie działań Pastwowej Inspekcji Pracy jest tez działalność prewencyjna. Minister Iwona Hickiewicz – główny inspektor pracy (w środku) oraz Agnieszka Kraszewska-Godziątkowska – okręgowy inspektor pracy w Gdańsku wręczają nagrody przedsiębiorcom, najlepiej dbającym o zatrudnionych. Fot. Kazimierz Netka.
– W planie kontroli na bieżący rok priorytetem będzie problematyka nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy (ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia nadużywania umów prawa cywilnego), a także czasu pracy, w tym w warunkach zagrożenia szkodliwymi czynnikami środowiska zawodowego – powiedziała minister Iwona Hickiewicz, główny inspektor pracy. – Nadal inspektorzy będą sprawdzać, czy przestrzegane jest prawo wobec pracowników tymczasowych.
W związku z nowelizacją ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (wchodzącej w życie 22 lutego 2016 r.), wprowadzającej istotne zmiany w zakresie zawierania umów o pracę, prowadzone będą kontrole przestrzegania przepisów prawa przy nawiązywaniu i rozwiązywaniu umów, w szczególności na czas określony.
Działania kontrolne będą uzupełniane różnorodnymi formami edukacji.
Zatrudnianie na podstawie umów cywilnoprawnych ciągle budzi wiele wątpliwości. Jak bowiem wynika z ustaleń PIP, co 4 osoba pracująca na takich zasadach, powinna być przyjęta na etat.
– W efekcie działań PIP około 10 000 osób zatrudnianych na podstawie umów cywilnoprawnych otrzymuje umowę o pracę – mówi Danuta Rutkowska – rzecznik prasowy Głównego Inspektora Pracy. – Uzyskuje ją, przechodząc z umowy cywilnoprawnej, zawartej w warunkach charakterystycznych dla wynikających ze stosunku pracy. Działania sprawdzające w tym zakresie w bieżącym roku będą koordynowane centralnie. W całym kraju będzie też sprawdzane stosowanie outsourcingu – przekazywania pracowników innym firmom.
Na zdjęciu: Uhonorowanie pracodawców podczas uroczystości w Dworze Artusa w Gdańsku. Fot. Kazimierz Netka.
W województwie pomorskim zawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach, w jakich powinna być zawarta umowa o pracę, jest dosyć częste. W 2014 roku na ich podstawie zatrudnionych było ponad 15% pracujących.
Taka sytuacja wiąże się z różnymi nieszczęśliwymi zdarzeniami. W Pomorskiem największe zagrożenie wypadkami notowane jest w budownictwie i przetwórstwie przemysłowym, w tym w przemyśle morskim. W 2014 roku, na 178 poszkodowanych, 55 było w budownictwie, a 52 osoby w przetwórstwie przemysłowym.
– Skontrolowane zostaną branże szczególnie zagrożone naruszeniami prawa – wynika z informacji, które przekazała nam Jolanta Zedlewska, rzecznik prasowy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku. – W 2016 roku takim sprawdzaniem zostanie objęte budownictwo, w 2017 – gastronomia i hotelarstwo, w 2018 – agencje ochrony osób i mienia. Przeprowadzone zostaną m.in. kontrole przestrzegania znowelizowanych przepisów dotyczących umów terminowych. Zaplanowano także specjalistyczne kontrole (realizowane przez dwuosobowe zespoły inspektorskie i obejmujące zarówno problematykę bhp, jak i wybrane zagadnienia prawnej ochrony pracy, ze szczególnym uwzględnieniem czasu pracy) w zakładach różnych branż, gdzie praca świadczona jest w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia.
Kiedy i u kogo zostaną przeprowadzone kontrole w bieżącym roku? W Pomorskiem, wizyt PIP mogą spodziewać się pracodawcy, którzy dopuścili się rażących naruszeń prawa.
Na zdjęciu: Podsumowanie programów prewencyjnych Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku. Uroczystość w Gdańsku Wrzeszczu. Fot. Kazimierz Netka.
Warto podkreślić, że Okręgowy Inspektorat Pracy PIP w Gdańsku będzie koordynatorem kilku ogólnokrajowych działań Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektorzy ze stolicy województwa pomorskiego będą pełnili funkcje wiodące m.in. w przedsięwzięciach mających na celu poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie, przebudowie i remontach jednostek pływających; przy przeprowadzaniu kontroli na statkach w celu osiągnięcia poprawy warunków życia i pracy załóg pływających; przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie przeładunków w portach morskich. Jako zadania własne OIP Gdańsk będzie oceniał zgodności budowy i stanu technicznego jednostek pływających z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, a chodzi tu o statki morskie, śródlądowe oraz obiekty zanurzalne – czyli do prac pod wodą.
Działania PIP nie zawsze polegają na kontrolowaniu. minister Iwona Hickiewicz, główny inspektor pracy, powiedziała, że PIP będzie wspierać pracodawców w dążeniu do ograniczania zagrożeń skutkujących wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi, zgodnie ze strategią Unii Europejskiej dotyczącą bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2014 – 2020.
Kazimierz Netka