Przyszłość pomorskiego rynku pracy na najbliższe lata

Teraz bardzo źle mają młodzi. Osoby do 30. roku życia to prawie 30 procent wszystkich bezrobotnych w Pomorskiem. W przyszłości mogą mieć lepiej, pod warunkiem, że zaczną się kształcić w odpowiednich kierunkach. Podpowiadamy, kogo przedsiębiorcy zatrudnią po 2020 roku.

Wiemy już, jakie zawody będą najbardziej poszukiwane w Pomorskiem w bieżącym roku. Kto pragnie dowiedzieć się więcej – niech zajrzy do artykułu pod adresem: http://netka.gda.pl/barometr-zawodow-na-rok-2016/ . A co dalej? W następnych latach? Przedstawiliśmy to w artykule pt. „Wzrośnie popyt na osoby o wysokich kwalifikacjach. Pomorski rynek pracy będzie się rozwijał najszybciej”, pod adresem: http://netka.gda.pl/rynek-pracy-do-2022-roku-najlepszy-w-pomorskiem/ . Teraz publikujemy trochę więcej wiadomości. Informacje te mogą być pomocne w wyborze kierunku kształcenia, kariery zawodowej czy prowadzenia biznesu. Podajemy też najnowsze dane statystyczne, obrazujące bieżący rynek zatrudnienia w Pomorskiem – niezwykły w skali kraju, ze względu na nadmorskie położenie i zmiany w przemyśle morsko – stoczniowym.

Na zdjęciu: Uczestnicy uroczystości Dnia Pracownika Publicznych Służb Zatrudnienia. To wtedy dowiedzieliśmy się, co nas czeka w 2022 roku. Fot. Kazimierz Netka.

Najpierw trochę wieści dotyczących całego kraju, przekazanych nam przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku: w grudniu 2015 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniosła 1 563,3 tys. osób i w stosunku do listopada 2015 r. odnotowano wzrost o 32,7 tys. osób, tj. o 2,1%. Wzrost liczby bezrobotnych wystąpił we wszystkich województwach ― największy w województwie opolskim (o 6,4%), natomiast najmniejszy w województwie mazowieckim (o 0,2%) i w województwie pomorskim (o 1,1%). Stopa bezrobocia w kraju w stosunku do listopada 2015 r. wzrosła o 0,2 pkt. proc i wyniosła 9,8%. W 6 województwach odnotowano jednocyfrową stopę bezrobocia: wielkopolskie (6,2%), śląskie (8,2%), małopolskie (8,4%), mazowieckie (8,4%), dolnośląskie (8,6%), pomorskie (9,0%). W województwie mazowieckim oraz pomorskim stopa bezrobocia nie zmieniła się w stosunku do poprzedniego miesiąca. Najniższą stopę bezrobocia w Polsce odnotowano w Poznaniu (2,4%); najwyższą w powiecie szydłowieckim w województwie mazowieckim (31,5%).

Na zdjęciu: Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego, przedstawił najnowsze wiadomości na temat rynku pracy. Fot. Kazimierz Netka.

Stopa bezrobocia w grudniu 2015 r. (9,0% w Pomorskiem) była o 2,1 pkt. proc. niższa niż w grudniu 2014 r. (11,1%) oraz o 0,8 pkt. proc. niższa od krajowej.

Czy miejsc pracy będzie w przyszłości mniej, czy więcej – zastanawia się wiele osób. My już wiemy jak to będzie. Prognozy opracowali reprezentanci łódzkiego środowiska naukowego, a wyniki tych analiz przedstawił dr Łukasz Arendt z Uniwersytetu Łódzkiego oraz Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, wygłaszając wykład pt. „Prognozowanie zatrudnienia dla woj. pomorskiego do 2020 r.”, podczas uroczystości Dnia Pracownika Publicznych Służb Zatrudnienia, zorganizowanych w Teatrze Szekspirowskim, w Gdańsku.

Teraz liczba osób pracujących w Pomorskiem wynosi około 936 tysięcy. W 2022 ma pracować w tym województwie blisko 969 tysięcy, czyli sytuacja się poprawi. Ktoś zyska, ale niektórym grupom zawodów będzie trudniej. Jak będzie się zmieniała ta sytuacja w grupach zawodowych czy poszczególnych zawodach – w stosunku do stanu na koniec 2014 roku? Czyli struktura pracujących w Pomorskiem?

Ciągle mówi się o potrzebie redukcji etatów w urzędach. W 2014 roku przedstawiciele władz publicznych stanowili 4,8 procent wszystkich zatrudnionych w Pomorskiem. W 2022 roku ich udział nieco się zmniejszy i wyniesie 4,5 procent. Specjaliści mają udział 20,5 procent, a w 2022 roku osiągną: 24,1 procent. Wzrośnie też partycypacja techników: z 13 procent do 13,4 procent. Zmaleje udział pracowników biurowych z 6,5 do 5,9 procent. Niewiele zmieni się odsetek pracowników usług osobistych i sprzedawców: około 14,5 procent teraz i za sześć lat. Udział rolników, ogrodników, leśników i rybaków spadnie z 6,2 procent do 5,5 procent. Zmaleje udział robotników przemysłowych i rzemieślników: z 17,8 do 16,5 procent. Nie zmieni się sytuacja operatorów i monterów maszyn i urządzeń – po 9,5 procent udziału w liczbie pracujących teraz i za sześć lat. Zmniejszy się udział w rynku zatrudnionych przy pracach prostych.

Zawody najbliższej przyszłości, czyli o największej dynamice wzrostu to np. analitycy systemowi i programiści oraz specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych (grupy w statystyce oznaczone jako: 251 i 252). W 2014 roku byli grupą liczącą w Pomorskiem około 13,3 tysięcy, a w 2022 będzie ich w tym województwie 19,5 tysiąca. Wzrost: o około 47 procent.

Lekarzy (grupa nr 221) w 2014 roku było 6 tysięcy, a w 2022 roku ma być 8,2 tys., czyli nastąpi wzrost o 37 procent.

Specjaliści z dziedzin społecznych i religijnych (grupa 263) liczyli 6,5 tysiąca, a w 2022 ma być ich 8,8tys., czyli przybędzie o 36 procent.

Rolnicy produkcji roślinnej (611) też odnotują wzrost swej liczebności, ale rolników z innych grup tego zawodu może ubyć.

Liczba tzw. innych specjalistów nauczania i wychowania (grupa 235) wzrośnie z 7,8 tys, do 10,4 tys., czyli o jedną trzecią.

Specjaliści do spraw administracji i zarządzania; specjaliści do spraw sprzedaży, marketingu i public relations (grupy nr 242 i 243) w 2014 roku liczący 29,1 tys. osób, w 2022 roku osiągną liczebność w Pomorksiem 38,1 tys. etatów.

Na poziomie grup wielkich i strukturalnych widać, że w woj. pomorskim te zmiany podążają za trendem widocznym w krajach wyżej rozwiniętych i pojawiają się w krajach wschodzących – takich jak Polska: rośnie w zatrudnieniu udział osób, dysponujących formalnymi wysokimi kwalifikacjami. W szczególności specjaliści zyskają dość duży przyrost jeśli chodzi o strukturę i o wartości bezwzględne.

Przewidywany jest spadek liczby pracowników prac prostych. Spodziewany jest też spadek liczby rolników i rybaków. W krajach rozwiniętych również występują ewidentne zmiany w popycie w kierunku wzrostu zapotrzebowania na osoby z wysokimi kwalifikacjami, ale równocześnie będzie utrzymywać się dość wysoki popyt na osoby wykonujące prace proste.

Generalnie różnice nie są duże jeśli się porówna średnią krajową z tym, co się dzieje w województwie pomorskim: duże przyrosty miejsc pracy dla osób o wysokich kwalifikacjach. To raczej będzie stabilne zatrudnienie – na umowę o pracę, z przyzwoitym wynagrodzeniem, raczej pracodawcy biją się o takich fachowców.

Szybko rośnie popyt na przykład na specjalistów od IT – widać od lat. Trzeba ich kształcić to jest wyzwanie dla publicznych służb zatrudnienia i dla systemu edukacji.

Pracodawcy chętnie by dostali informatyka z 4-letnim doświadczeniem. Absolwenci nie są najlepszymi kandydatami z ich punktu widzenia.

Zawody o największej dynamice spadku, czyli te, które będą stawać się schyłkowymi przynajmniej w perspektywie do roku 2022, to maszyniści kolejowi, dyżurni ruchu i pokrewni (grupa 831) – spadek z 7 tysięcy do 5,1 tys., czyli o 27 procent.

Na drugiej pozycji są rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej, grupa 613 – spadek z 38,7 tys do 30, 3 tys. zatrudnionych, czyli o 22 procent – sporo, przy dużej bazie wyjściowej, tak że to też jest problem dla publicznych służb zatrudnienia: jak te osoby przekwalifikować, by znalazły pracę gdzie indziej, bo praca w jednym zawodzie do końca życia rzadko komu się udaje coś takiego osiągnąć – mówi dr Łukasz Arendt – pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego oraz Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.

Mechanicy maszyn i urządzeń (723) – tu nastąpi spadek z 12,9 tysiąca do 10,7 tys. – o 17 procent. Przyczyna: wchodzenie do zakładów automatyzacji, nowoczesnych technologii. Nie będzie więc tam już dużego popytu na ludzi z tymi zawodami.

Pomoce i sprzątaczki domowe, biurowe, hotelowe (grupa 941) – pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki (911) też stracą wiele etatów. W 2014 roku było tych fachowców w Pomorskiem 24,2 tys., a w 2022 będziemy potrzebować 20,4 tysiąca, czyli o 16 procent mniej. Nic dziwnego, tu również coraz częściej widzimy maszyny jeżdżące i sprzątające. Człowiek jest niepotrzebny.

Prace w budownictwie: w przypadku malarzy, pracowników czyszczących konstrukcje budowlane i pokrewnych (grupa 713) są spodziewane duże spadki, z 9,5 tys. w 2014 roku do 8,2 tys. w 2022 roku, czyli o 14 procent mniej będzie potrzebnych takich osób w Pomorskiem.

– Chcę zwrócić uwagę na to, że nie możemy zapomnieć, mimo wszystko, że o rynku decydują grupy najbardziej liczne – zawody, gdzie jest największy popyt – komentuje dr Łukasz Arendt – pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego oraz Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. Możemy się cieszyć, że nagle wzrośnie nam zapotrzebowanie na specjalistów – o 47 procent. Wszyscy wiedzą, że to nowoczesne technologie, innowacje napędzają wzrost gospodarczy. Region się rozwija cudownie, ale z drugiej strony one stanowią ułamek, a większość rynku skumulowana jest w takich oto grupach zawodowych: pracownicy sprzedaży w sklepach, grupa 521 – sprzedawcy uliczni i bazarowi, 524 – inni pracownicy sprzedaży i pokrewni (522) – w 2014 roku było ich 76,1 tys. i liczba ta się zmniejsza; w 2022 roku do 73,8 tys. osób, czyli o 3 procent.

Specjaliści do spraw administracji i zarządzania; specjaliści do spraw sprzedaży, marketingu i public relations (grupy: 242, 243) w 2014 roku w Pomorskiem liczyli 29,1 tys, osób i są w dobrej sytuacji. Według prognoz, do 2022 roku znacznie wzrośnie zapotrzebowanie na nich; do 38,1 tys. czyli o 31 procent.

Wspomniani już rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej, grupa 613 – tu spodziewany jest spadek z 38,7 tys. do 30, 3 tys. zatrudnionych, czyli o 22 procent.

Średni personel do spraw finansowych (331) utrzyma się na niezmienionym poziomie liczebności: 25,5 tys. fachowców.

Zmaleje nieco liczba kierowców ciężarówek i autobusów (833) – z 24 tysięcy do 23,4 tys., czyli o 2 procent.

Jak widać, to nie są wyłącznie grupy gdzie wymagane są wysokie kwalifikacje. Do 2022 nadal największą grupą będą sprzedawcy choć, jest tam duża rotacja, często to praca niestandardowa, niestabilna, ale nadal w tej grupie będzie zgłaszany największy popyt na pracę. Nie możemy więc skupić się na specjalistach od IT i powiedzieć, że sprzedawcy jakoś sobie poradzą. Pewnie tak, pytanie jakim kosztem. Specjaliści od zarządzania i administracji – którzy dużo „rosną” – o ponad 30 procent – to druga grupa pod względem wielkości zapotrzebowania w 2022 roku – powiedział dr Łukasz Arendt – pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego oraz Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.

Rolnicy produkcji roślinnej (grupa nr 613) bardzo dużo będą tracić – relatywnie nadal pozostaną jednak 3 największą grupą na rynku. Zmiana to jedno, a baza to drugie.

Personel ds. finansowych – doradcy rożnego rodzaju to też istotna grupa plus kierowcy. Nie ma co się dziwić, że w innych regionach zapotrzebowanie na kierowców się zmniejsza, bo w Pomorskiem ze względu na potencjał logistyczny jaki tu istnieje, kierowcy ciężarówek ciągle są grupą, na którą zapotrzebowanie będzie wysokie, choć nieco się będzie zmniejszać. Grupą o największym popycie w 2022 roku będą sprzedawcy.

Warto zwrócić uwagę na zawody o najniższej liczbie pracujących w Pomorskiem. Oto one (w nawiasach – numery grup): fizycy, chemicy i specjaliści nauk o Ziemi, matematycy, statystycy i pokrewni (211, 212); operatorzy maszyn i urządzeń górniczych i pokrewni (811); operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych i fotograficznych (813); bibliotekoznawcy, archiwiści i muzealnicy (262).

Więcej wiadomości znajduje się na stronie prognozowaniezatrudnienia.pl

Tendencje na koniec ubiegłego roku w Pomorskiem.

Jak podaje Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku, w grudniu 2015 r. w województwie pomorskim odnotowano spadek zgłoszonych przez pracodawców wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej o 7,6% (o 483 miejsca). Spadek miał miejsce w 13 powiatach województwa, największy w powiecie nowodworskim o 56,7% (o 127 miejsc) oraz w Sopocie o 47,2% (o 25 miejsc). W pozostałych 7 powiatach odnotowano wzrost wolnych miejsc pracy; największy w powiecie kwidzyńskim o 115,5% (o 186 miejsc).

Według stanu na 31 grudnia 2015 r.:

– liczba bezrobotnych kobiet wyniosła 44 573, tj. 57,4% ogółu bezrobotnych; w stosunku do listopada zwiększyła się o 31 osób, tj. o 0,1%; najwyższy udział kobiet w ogóle bezrobotnych odnotowano w gminie Trąbki Wielkie w powiecie gdańskim (72,5%), a najniższy w Jastarni w powiecie puckim (40,4%). Liczba bezrobotnych mężczyzn w województwie pomorskim wyniosła 33 089 (zwiększyła się o 808 osób, tj. o 2,5% w stosunku do listopada);

– kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka – 11 874 (15,3% ogółu bezrobotnych); w stosunku do miesiąca poprzedniego nastąpił wzrost o 75 osób, tj. o 0,6%;

– osoby posiadające prawo do zasiłku – 12 732 (16,4% ogółu bezrobotnych); w stosunku do miesiąca poprzedniego wzrost o 359 osób, tj. o 2,9%;

– osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (absolwenci) – 3 439 (4,4% ogółu bezrobotnych); w stosunku do listopada 2015 r. nastąpił spadek ich liczby o 54 osoby, tj. o 1,5%;

– osoby bez kwalifikacji zawodowych – 24 546 (31,6% ogółu bezrobotnych); w stosunku do listopada 2015 r. nastąpił wzrost o 193 osoby, tj. o 0,8%;

– osoby bez doświadczenia zawodowego – 14 177 (18,3% ogółu bezrobotnych); w stosunku do miesiąca poprzedniego ich liczba zmniejszyła się o 39 osób, tj. o 0,3%.

.

Udział bezrobotnych do 30 roku życia w ogólnej licznie bezrobotnych na koniec 2015 roku (77 662 osoby) wyniósł 29,9 procent (23 200 osób). Najwyższy był w powiecie kartuskim: 41,9 procent, a najniższy – w Sopocie: 17,8 procent – wynika z analiz przeprowadzonych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku.

Zatrudnianie cudzoziemców

W grudniu 2015 r. pracodawcy zarejestrowali w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego 2 927 oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy obywatelom Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej, Gruzji i Ukrainy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (w tym 95,3% dotyczyło obywateli Ukrainy). Najwięcej cudzoziemców według oświadczeń będzie wykonywało pracę w budownictwie (26,7%), w przetwórstwie przemysłowym (26,0%). Cudzoziemcy w większości (91,5%) mają wykonywać pracę w oparciu o umowy cywilnoprawne (umowa zlecenie, umowa o dzieło), najczęściej w zawodach należących do wielkich grup zawodów: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (40,6% miejsc pracy) oraz pracownicy przy pracach prostych (30,6% miejsc pracy). Najwięcej oświadczeń wystawiono na okres od 3 do 6 miesięcy (90,9%). W porównaniu do listopada 2015 r. liczba oświadczeń zwiększyła się o 318 (o 12,2%).

W grudniu 2014 r. pracodawcy zarejestrowali w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego 502 oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcom zza wschodniej granicy (w listopadzie 2014 r. – 499 oświadczeń) – podaje Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku.

Kazimierz Netka