Jedną z największych i najważniejszych inwestycji przeciwpowodziowych w Polsce, zrealizowano w Pomorskiem. Powiększono królową naszych rzek.
Ujście Wisły w nowych, dłuższych ramach
Wisła – największa polska rzeka. Niemal święta rzeka. Dla przyrody, ludzi. Wzdłuż tej wodnej wstęgi skupia się życie. Powstały największe polskie miasta. Niezwykłe znaczenie ma ujście Wisły do Bałtyku. Spory fragment królowej naszych rzek, bo od zapory we Włocławku aż do morza i cała ta część wiślanego dorzecza znajduje się pod pieczą Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej (RZGW) w Gdańsku.
Na zdjęciu: Gdańsk Świbno. Tu postawiono pamiątkowy obelisk i tablicę z opisem powstania Wisły Przekop. Za tablicą widać rzekę. Fot. Kazimierz Netka.
W czwartek, 01 października 2015 roku, poznamy dokonania gdańskiego RZGW. A dokonania te są niezmiernie ważne dla bezpieczeństwa ludzi, dla gospodarki, w tym turystyki. Jak swe przedsięwzięcia gdański RZGW zrealizował, dowiemy się podczas konferencji „Ujście Wisły w nowych ramach” poprzedzonej rejsem z Gdańska Świbna do Zatoki Gdańskiej. Konferencja odbędzie się 1 października 2015 r. w Sobieszewie. Te „nowe ramy” to m.in. rozbudowane w kierunku środka Zatoki, tzw kierownice – przedłużenie rzeki w głąb morza, bo bliżej lądu już Wisła bardzo spłyciła się, tworząc drugą deltę… Powstawanie nowej wiślanej delty jest spowodowane zbudowaniem 120 lat temu (31 marca 1895 roku) sztucznego ujścia, zwanego Wisłą Przekop. Wykonano ten kanał (długości nieco ponad 7 km), by poprawić bezpieczeństwo przeciwpowodziowe na Żuławach. Od tamtego czasu w Wisłę trzeba wydłużać. Królowa rzek powiększyła się w ciągu wieku już o ponad 2 kilometry.
Na zdjęciu: Ujście Wisły Przekop do Zatoki Gdańskiej. Tu królowa naszych rzek usypuje sobie w morzu drugą deltę. Na płyciznach, tymczasowych wyspach, może utworzyć się zator lodowy i zatamować spływ kry, co skończyłoby się powodzią. Dlatego Wisłę trzeba przedłużać, budując równolegle do nurtu nowe „ramy”, zwane kierownicami. Fotografia pochodzi z Archiwum Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
– Dobiega końca pierwszy etap „Programu Żuławskiego – 2030”, dofinansowanego przez Unię Europejską przedsięwzięcia o wartości 520 mln. zł, które objęło Żuławy kompleksową ochroną przeciwpowodziową – informuje Bogusław Pinkiewicz, rzecznik prasowy Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku. – W jego ramach, kosztem niemal 86,5 mln zł, przeprowadzony został przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku projekt pn. Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław – Etap I. Obecnie projekt również jest w końcowej fazie. W ramach podsumowania prowadzonych prac, RZGW w Gdańsku organizuje, z udziałem ministra środowiska Macieja Grabowskiego i przedstawicieli władz wojewódzkich, otwartą dla mediów wizytę na najważniejszej inwestycji projektu: Przebudowie ujścia Wisły. W ramach wizyty przewidziany jest rejs statkiem do ujścia Wisły, a potem prezentacja inwestycji w hotelu Renusz w Gdańsku Sobieszewie. Na spotkaniu będą obecni przedstawiciele władz województw pomorskiego i kujawsko – pomorskiego.
Oto niektóre dokonania RZGW. Jeśli chodzi o „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław”, to celu ustalenia ram strategicznych dla ochrony przeciwpowodziowej Żuław w 2010 roku opracowano Program „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)” zwany „Programem Żuławskim – 2030”. Etap I finansowany jest w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013 przez sześciu beneficjentów: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku – Lider Projektu, Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego w Gdańsku, Żuławski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Elblągu, Miasto Gdańsk, Powiat Gdański, Miasto Elbląg. Koszt całkowity realizowanych sześciu projektów to 520 mln. zł.
Na zdjęciu: Takie maszyny pracowały w ujściu Wisły. Fot. Kazimierz Netka
Efekty rzeczowe pierwszego etapu to: przebudowa ujścia Wisły (w tym wydłużenie kierownicy wschodniej o 200 m); odbudowa 11 ostróg na Wiśle; odbudowa 75 km wałów przeciwpowodziowych (na rzekach Wisła, Tuga, Elbląg i jezioro Drużno); przebudowa 35 stacji pomp; przebudowa 10 km koryta Kanału Raduni; przebudowa 53 km koryt rzecznych. Całość I Etapu Programu jest w końcowej fazie realizacji. Zadania objęte realizowanymi projektami zakończone zostaną do końca 2015 r. Aktualnie przygotowywany jest II Etap Programu.
Drugim niezwykle ważnym przedsięwzięciem RZGW w Gdańsku jest „Rewitalizacja Kanału Elbląskiego”. Projekt pn.: „Rewitalizacja Kanału Elbląskiego na odcinkach: Jezioro Drużno – Miłomłyn, Miłomłyn – Zalewo, Miłomłyn – Ostróda – Stare Jabłonki” został zrealizowany przy dofinansowaniu środkami unijnymi w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 – 2013, 6. Oś priorytetowa „Polska gospodarka na rynku międzynarodowym”, Działanie 6.4. Wartość Projektu wyniosła 115 mln zł. Beneficjentem był Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Projekt został zakończony 30 maja 2015 roku. W ramach projektu m.in. przebudowano 5 zabytkowych pochylni oraz 4 śluzy – wynika z informacji, które przekazał nam Bogusław Pinkiewicz, rzecznik prasowy Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Jak więc widać, RZGW w Gdańsku, przystosowuje rzeki, także Wisłę, do potrzeb turystyki, gospodarki. Dba przy tym o poszanowanie przyrody, w tym ptaków. Ujście Wisły ma bowiem niezmiernie duże znaczenie międzynarodowe dla awifauny. To miejsce wypoczynku oraz żerowania ptaków, wędrujących między Syberią i cieplejszymi krajami. W znajdującym się u ujścia Wisły Przekop rezerwacie Mewia Łacha, wylęgają się młode krajowych gatunków ptaków zagrożonych wyginięciem. Wypoczywają też foki.
Tydzień temu, 23 września, odbyły się w Malborku, w delcie Wisły, ogólnopolskie obchody Światowego Dnia Turystyki. Uhonorowano najbardziej zasłużonych za tworzenie warunków do rozwoju przemysłu czasu wolnego w Polsce, w tym za zrealizowanie projektu „Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej”. Zapomniano o tym, by w gronie odznaczonych umieścić też reprezentanta gdańskiego, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej…
Kazimierz Netka