Fot. Kazimierz Netka.
We współczesnym świecie wystarczy sekunda by okłamać olbrzymią liczbę ludzi. Oszustwo, fałszerstwo w mig rozprzestrzeniane jest na cały świat. Muzea ostrzegają…
Fot. Kazimierz Netka.
Przypadki fałszerstw, oszustw, usiłowań wprowadzania w błąd, są liczne. Na przykład, na starych (m.in. z ubiegłego wieku) mapach Polski, Pomorza, można zobaczyć napis: Pobrzeże Słowińskie. Na współczesnych mapach już widnieją na tym obszarze w województwie pomorskim: Ziemia Słupska i Kaszuby. Ziemia Słowińców zniknęła, tak jak też oni. Zatarliśmy ślad po jednej społeczności w Europie. Na swą kolejkę do zagłady czekają następne niekaszubskie grupy etniczne, kulturowe, też unicestwiane metoda zacierania śladów, wymazywania z historii, z pamięci ludzkości. Jak widać, nie trzeba Hitlera, by Europę zniszczyć. Dzisiaj możliwości są zupełnie inne i to, czego nie zdążył zrobić Hitler, można osiągnąć bez jednego wystrzału.
Wjeżdżający do Gdańska mogą uzyskać wiedzę, że to miasto wcale polskie nie jest, ani nie jest stolicą Żuław Gdańskich, czy stolicą Wyżyn Gdańskich, a nawet nie stolicą województwa pomorskiego. Napis, w obcym języku, umieszczony na przydrożnej tablicy sugeruje bowiem, że to stolica nieco odległych… Kaszub. Mało tego, pojawiają się mapy przeznaczone nawet do szkół, na których to mapach Kaszuby są zaznaczone jako kraina na całym Pomorzu, niemal od Szczecina aż prawie po Gdańsk.
Fałszerstwa, oszustwa czają się niemal wszędzie i atakują nie tylko starsze osoby; są dokonywane metodą „na wnuczka“, ale też na szkodę wnuczka.
Muzeum Gdańska – poligon doświadczalny neonazistów?
Było prawie 86 lat po wybuchu II wojny światowej w Gdańsku i prawie 80 lat po zakończeniu tej wojny, gdy w Gdańsku znowu dali znać o sobie naziści. Gdańsk uczyniono przyczółkiem neonazizmu w Europie nad Zatoką Gdańską. Do udziału w tym procederze zmuszono Muzeum Gdańska, urządzając w tym Muzeum wystawę pt. „Nasi chłopcy. Mieszkańcy Pomorza Gdańskiego w armii III Rzeszy”. Nazwą: „Nasi chłopcy…“neonaziści podjęli próbę spychania na innych odpowiedzialności za zbrodniarzy i za niemieckie zbrodnie nazistowskie. W ten sposób neofaszyści zasugerowali, ze wszystkie społeczności obecne współcześnie w województwie pomorskim, miały dziadków i innych przodków w Wehrmachcie.
Na szczęście, Muzeum Gdańska tak zaprezentowało tę wystawę, żeby zamiary neonazistów szybko dotarły do społeczności i dzięki temu zaczęły się protesty.
Muzeum Gdańska zostało zmuszone (naszym zdaniem) do zaakceptowania nazwy „Nasi chłopcy…“ ale dzięki temu poznaliśmy prawdziwe intencje neonazistów, dążących do wybielenia zbrodniarzy hitlerowskich poprzez rozwodnienie ich odpowiedzialności, poprzez obciążenie nimi ludzi zupełnie niewinnych. Nasi chłopcy, czyli chłopcy wszystkich mieszkańców województwa pomorskiego, nasi, czyli sami swoi, których trzeba usprawiedliwić, rozgrzeszyć, bronić?
Tak więc, Muzeum Gdańska ma olbrzymie zasługi w wykryciu rzeczywistych zamiarów tych, którzy pokazanie tej ekspozycji „Nasi chłopcy…“ wymusili.
Dzięki muzeom możemy poznać wiele wydarzeń.
Neonaziści, inicjatorzy wystawy, przy użyciu nazwy „Nasi chłopcy…“ chcieli zasugerować światu, że wszystkie społeczności, obecnie żyjące w województwie pomorskim miały przodków kolaborujących na Pomorzu Gdańskim z hitlerowcami. Przeprowadzenie takiej akcji dezinformacyjno – obciążającej w Gdańsku, w instytucji publicznej o międzynarodowym znaczeniu jakie posiada Muzeum Gdańska, ma dla neonazistów ogromną wagę i jest dla nich pokaźnym źródłem informacji, potrzebnych im do doskonalenia sposobów wybielania zbrodniarzy hitlerowskich. Zmuszenie Muzeum Gdańska do przyjęcia wystawy pod taką nazwą jest wielkim sukcesem neonazistów. Neofaszyści zrobili sobie z Muzeum Gdańska worek treningowy. I nie ma przy tym znaczenia, skąd kolaboranci Hitlera, przeznaczeni do „wybielenia“ pochodzili: czy z Berlina, czy z Bytowa, czy z Gdańska, czy z Bambergu. Nawet najbardziej utytułowani neonaziści oraz inne osoby nie mogą mieć prawa do uniewinniania, rozgrzeszania, usprawiedliwiania zbrodniarzy.
Fałszerstwa i mity stare, ale też współcześnie obowiązujące
Natomiast Muzeum II Wojny Światowej pokazuje, unaocznia społeczeństwu oszustwa, jakie dokonywane były i są nie tylko przez neonazistów, ale niemal od początku ludzkości, albo dotyczące nawet praczłowieka.
Teraz Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku idzie jeszcze dalej. Zorganizowało specjalną, poświęconą oszustwom, międzynarodową konferencję naukową pt. „Fałszerstwa i mity w dziejach”. Konferencja ta potrwa do 17 października br., czyli do piątku włącznie, w sali kinowej MIIWŚ. Konferencja jest wydarzeniem towarzyszącym wystawie czasowej „Fake for Real. Historia fałszerstw i falsyfikatów”, otwartej w lipcu w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Fot. Kazimierz Netka.
Konferencję „Fałszerstwa i mity w dziejach” prowadził dr Jan Szkudliński– kierownik Działu Naukowego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Otwarcia spotkania dokonał dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, prof. Rafał Wnuk:
Fot. Kazimierz Netka.
– Ta konferencja jest częścią większej całości. Być może mieli państwo okazję zobaczyć albo zechcą zobaczyć: mamy też wystawę o fałszerstwach w historii. Mamy bardzo wiele również towarzyszących tej wystawie edukacyjnych zajęć, które mają uczyć ludzi jak sobie z dezinformacją, z postprawdą radzić.
Józef Mackiewicz powiedział, a może mu się tylko przypisuje taki cytat, że jedynie prawda jest ciekawa. Ja myślę, że równie ciekawe są kłamstwa, równie interesujące są mity, półprawdy przechodzące w całkowite nieprawdy, a jeszcze ciekawsze jest dekonstruowanie owych celowych, a niekiedy wypływających z głębokiego przekonania i potrzeby serca nieprawd i manipulacji.
Myśmy dzisiaj zgromadzili ludzi, którzy to umieją robić, którzy wymienią się dzisiaj swoją wiedzą i doświadczeniami. Mam głębokie przekonanie, że wiele się nauczycie.
Cieszę się, że was ugościmy. Czekaliśmy na tę trzydniową ucztę intelektualną – powiedział prof. Rafał Wnuk – dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
– Key note speaker, profesor Wojciech Mazur zajął się mitem związanym z II wojną światową, który od dość dawna uważam za najsilniejszy, najbardziej trwały i najbardziej znany – zapowiedział dr Jan Szkudliński. – panie profesorze, zapraszamy.
– Tematyka konferencji jest bardzo ciekawa – ocenił profesor Wojciech Mazur, rozpoczynając swój wykład pt. „Bezczynnych sto dywizji, czyli o wielkim micie kampanii polskiej 1939 roku“. – Stwierdziłem, że w zasadzie każde wystąpienie jest ważne i warte wysłuchania, Zamierzam to uczynić Nie chcę wprowadzać elementu „Mój mit jest lepszy niż twój“ To odrzuciłem. Nie mniemam, że ten mój może nie lepszy ale szerzej znany, częściej przywoływany, o czym będą mieli państwo okazję się przekonać. Chyba jedyny mit, który w tak wielu podręcznikach jest powtarzany jako prawda, najprawdziwsza prawda.
Pan profesor przytoczył rozmowę ze swoją mamą która zapytała, o czym będzie mówił na konferencji:
– O froncie zachodnim II wojny światowej.
– A był taki? – zapytała mama.
– Na slajdzie jest 100 dywizji, ale ten mit zaczął się od 110 dywizji – wyjaśniał pan profesor podczas swego wykładu. – Nie mit, ale mity bo to cały kompleks – mit bezczynności zachodu, mit zdrady zachodu, mit nieistniejącego frontu.
Fot. Kazimierz Netka.
Po wykładzie wprowadzającym rozpoczęły się panele dyskusyjne. Pierwszy prowadził dr Jan Daniluk z Działu Naukowego Muzeum II Wojny Światowej:
Fot. Kazimierz Netka.
Pierwszy prelegent badacz, autor szeregu książek, prezes Fundacji Historycznej im. Mariana Rejewskiego, członek zarządu Stowarzyszenia Historyków Wojskowości i redaktor naczelny portalu, Krzysztof Drozdowski zaprezentował wykład pt.: „Dzienniki Hitlera – największe oszustwo XX wieku“:
Fot. Kazimierz Netka.
Poniżej nagrania wypowiedzi podczas inauguracji konferencji „Fałszerstwa i mity w dziejach“.
Falszerstwa i mity w dziejach – inauguracja konferencji
Źródło nagrania: Kazimierz Netka.
Oto jak przedstawia się program wspomnianej konferencji, do piątku, 17 października, włącznie:
15 X 2025 (środa)
09.00 OTWARCIE KONFERENCJI
09.10–09.40 REFERAT WPROWADZAJĄCY – dr hab. Wojciech Mazur Uniwersytet Jagielloński – Bezczynnych sto dywizji, czyli o wielkim micie kampanii polskiej 1939 roku
Fot. Kazimierz Netka.
09.40–11.20 PANEL I
Krzysztof Drozdowski Uniwersytet w Siedlcach, Fundacja Historyczna im. Mariana Rejewskiego – Dzienniki Hitlera – największe oszustwo XX wieku
Łukasz Orlicki, Sobiesław Nowotny Instytut Badań Historycznych i Krajoznawczych – Dziennik wojenny – casus fałszerstwa niedoskonałego
dr Grażyna Świętochowska Uniwersytet Gdański – F for Fake: wymazywanie, przesunięcie, edycja. Strategie pracy z archiwum wizualnym sprzed AI
dr Krzysztof Fudalej Wojskowa Akademia Techniczna – „Wspomnienia żołnierza” Heinza Guderiana – czyli jak zostać ojcem niemieckich wojsk pancernych dzięki kilkudziesięciu stronom
dr hab. Mirosław Filipowicz, prof. KUL Katolicki Uniwersytet Lubelski – Wspomnienia Dymitra Szostakowicza: niespodzianka zza grobu czy fałszerstwo?
11.20–11.40 DYSKUSJA
11.40–12.00 PRZERWA
12.00–14.00 PANEL II
dr Sławomir Kułacz Towarzystwo Badań nad Pierwszą Wojną Światową – Mityczny maj 1915 r. w biografii gen. Tadeusza Rozwadowskiego
dr Agnieszka Fulińska badaczka niezależna – Cesarz, którego nie było. O fantomowej obecności Napoleona II
dr hab. Bartosz Kruszyński, prof. UAM Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu – Mit obrony Fortu Troyon we wrześniu 1914 roku – narodziny heroicznej legendy
dr Jarosław Kit Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie – „Ukraina to polski wymysł”. mity ideologii rosyjskiego agresora.
Justyna Braszka Szkoła Doskonalenia Nauk Human9oistycznych Uniwersytetu Łódzkiego – Cenzura Tysiąca Wzgórz, czyli jak opowiadać o ludobójstwie we współczesnej Rwandzie.
dr Norbert Wójtowicz Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu – Ignorancja źródeł i budowanie hipotez na hipotezach. 300 lat niesamowitego obrazu wolnomularstwa.
14.00–14.20 DYSKUSJA
14.20–15.40 PRZERWA
15.40–17.40 PANEL III
dr Wojciech Łukaszun Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – Fałsz w działalności konspiracyjnej. Działania ZWZ-AK w Generalnym Gubernatorstwie
dr Łukasz Męczykowski badacz niezależny – Mit w trakcie tworzenia – 318. Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy „Gdański” a zdobycie Monte Cassino
dr Leszek Molendowski Muzeum Gdańska, Pomorska Szkoła Wyższa) – Profesjonalni i brutalni. Próba odmitologizowania zwalczania partyzantki i ruchu oporu przez armię włoską (na przykładzie frontu wschodniego)
Grzegorz Jeżowski Muzeum Krakowa – Marszałek Koniew, który ocalił Kraków. Mit czy rzeczywistość?
Jerzy Halbersztadt badacz niezależny – Przypadek Pointe du Hoc w Normandii – od propagandy wojennej przez konfabulacje uczestników do utrwalenia mitu
Adam Stankiewicz badacz niezależny – Kampania francuska 1940 – przebieg wydarzeń i walka z mitami.
17.40–18.00 DYSKUSJA
16 X 2025 CZWARTEK
9.00–9.30 REFERAT WPROWADZAJĄCY
dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – Dlaczego historycy fałszują przeszłość?
9.30–11.30 PANEL IV
dr hab. Tomasz Ceran Delegatura IPN w Bydgoszczy – Pomoc czy przeszkoda? Pojęcie ludobójstwa (genocydu) w badaniach nad okupacją niemiecką w Polsce (1939–1945)
dr Tadeusz Milke badacz niezależny – Estetyka zbrodni i inżynieria iluzji: analiza nazistowskiej mistyfikacji w Theresienstadt i KL Gusen jako narzędzia propagandy i manipulacji
dr Marcin Grad Uniwersytet Warszawski – Między prawdą a propagandą. Historia Polski oczami Węgrów w okresie komunizmu
dr Wojciech Grott Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – Kłamstwo, a może jednak prawda? Prasa gadzinowa w perspektywie 80 lat od zakończenia II wojny światowej
dr Marcin Mleczak badacz niezależny – Konspiracje czy tragedia? Propagandowe i historiograficzne interpretacje bezpośrednich przyczyn hiszpańskiej wojny domowej
Kamila Krężęl Muzeum Narodowe w Szczecinie – Biało-czerwoni Gryfici. Narracje muzealne, przewodniki i kultura jako narzędzie legitymizacji nowego porządku politycznego
11.30–11.50 DYSKUSJA
11.50–12.10 PRZERWA
12.10–13.50 PANEL V
Michał Wójcik badacz niezależny – Papieski świadek Zagłady – historia agenta Gestapo, który dał świadectwo „prawdzie”
dr hab. Dariusz Libionka, prof. IFiS PAN Instytut Filozofii i Socjologii PAN – Centrum Badań nad Zagładą Żydów – Apokryfy o polskiej pomocy zbrojnej dla warszawskiego getta
Zygmunt Walkowski badacz niezależny – KL Warschau – poszukiwanie prawdy
dr Aleksandra Bańkowska Instytut Filozofii i Socjologii PAN – Centrum Badań nad Zagładą Żydów – O co nie pytamy, gdy mówimy o pomocy Polaków dla Żydów w czasie okupacji niemieckiej?
Urszula Sochacka Uniwersytet Jagielloński – Procedury fałszowania obrazów przeszłości jako składowe „złej pamięci” o PJVL. Zła pamięć na przykładzie PJVL
13.50–14.10 DYSKUSJA
14.10–15.30 PRZERWA
15.30–17.30 PANEL VI
dr Wojciech Paduchowski Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie – Mity Gomułki i Polskiego Października 1956 r. na przykładzie walki o krzyż w Krakowie – Nowej Hucie
dr Piotr Rygus Muzeum Śląskie w Katowicach – Rycerze szczęścia, grabieże niemieckiego okupanta i zatajone tragedie górnicze – fałszowanie historii gospodarczej PRL-u na przykładzie przemysłu górnośląskiego
Kamil Burczyński Uniwersytet Wrocławski – Między teorią metodologiczną a praktyką badawczą: materiał audiowizualny jako źródło do historii społecznej PRL. Casus filmów fabularnych dla młodzieży i o młodzieży lat 1956–1989
dr hab. Joanna Lubecka Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie – Niewiedza tworząca mity. Stan wiedzy Niemców (RFN/zjednoczone Niemcy) na temat zbrodni popełnionych w czasie II WŚ na przestrzeni lat 1945–2024
Maria Żukowska Szkoła Doktorska Uniwersytetu w Białymstoku – Wojna Ojczyźniana bez cieni. Fałszerstwa i selekcje pamięci w rosyjskich podręcznikach historii po 1945 roku
dr hab. Edyta Głowacka-Sobiech, prof. UAM Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu – Spór o kamienie i diamenty. Wokół mitologizacji harcerstwa.
17.30–17.50 DYSKUSJA
17 X 2025 PIĄTEK
9.00–9.30 REFERAT WPROWADZAJĄCY
dr hab. Rafał Stobiecki, prof. UŁ Uniwersytet Łódzki – O micie historii prawdziwej uwag kilka
9.30 – 11.10 PANEL VII
dr Julia Noah Munier Universität Stuttgart – In 1945 the Third Reich was (not yet) over: Persecution of homosexual men after 1945 in the Federal Republic of Germany
dr Joanna Ostrowska Universität der Künste Berlin / QueerMuzeum Warszawa) – Nieistniejąca historia. O kobietach uznanych za „asocjalne” w KL Auschwitz
dr Anna Czocher Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie – „Drobne” mity i ich wpływ na postrzeganie codzienności pod okupacją niemiecką
Jakub Krasny Uniwersytet Adama Mickiewicza w Krakowie – Przyjaźń czy kochanie? Fałszerstwa i deprecjonowanie relacji homoseksualnych w biografiach literackich polskich pisarek i pisarzy
dr Agnieszka Haska Instytut Filozofii i Socjologii PAN – Centrum Badań nad Zagładą Żydów – Biograficzni ubarwiacze. Od faktów do mitologizacji opowieści o Zagładzie.
11.10–11.30 DYSKUSJA
11.30–11.50 PRZERWA
11.50–13.50 PANEL VIII
dr Stefan Michał Marcinkiewicz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie – Od legendarnego do legendowanego. Heroizacja i deheroizacja na przykładzie Czesława Nalborskiego ps. „Dzik” (1910–1992)
dr Rafał Opulski Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie – „Anders na białym koniu”. O oddolnej mitologizacji i instytucjonalnej demitologizacji w warunkach powojennych
dr Aleksandra Kumala Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci przy Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego – Mit „Bubiego”? Niesławny pipel z Majdanka w świetle relacji byłych więźniów i źródeł archiwalnych
Agnieszka Żurek Uniwersytet Wrocławski – Przekształcenia mitu Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego w sporze politycznym i wyznaniowym w nowożytnej Anglii (XVI–XVII w.)
dr Anna Pastorek Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej – Kogo popiera admirał De Ruyter? O wykorzystywaniu wielkich postaci historycznych do realizacji celów politycznych
Adam Żurek badacz niezależny – Mityczne powiązania z Sarmacją i Polską jako narzędzie legitymizacji władzy książąt meklemburskich u progu doby nowożytnej
13.50–14.10 DYSKUSJA
14.10–15.30 PRZERWA
15.30–17.10 PANEL IX
Dawid Baśniak Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – Prawda, mit i paragraf – o odpowiedzialności za kreowanie fałszywej narracji w kontekście młodego pokolenia
dr hab. Radosław Skrycki, prof. US Uniwersytet Szczeciński – 127 przykładów manipulacji, czyli o „atlasie” Janusza Bieszka i Wojciecha Zielińskiego
dr hab. Łukasz Różycki, prof. UAM Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu – Dezinformacja jako broń armii rzymskiej w późnym antyku
dr Piotr Paluchowski Gdański Uniwersytet Medyczny – Od nieporozumień do kłamstw. Wątki historyczne w nienaukowych teoriach dotyczących zdrowia ludzi
Szymon Dembicki Biuro Architekta Miasta – Urząd Miejski w Gdańsku – Prawda-półprawda-mit-kłamstwo: rzecz o fałszu i autentyczności w architekturze.
17.10–17.30 DYSKUSJA
17.30 PODSUMOWANIE I ZAKOŃCZENIE KONFERENCJI
Trzy dni na temat tych niebezpieczeństw rozmawiają eksperci. Strach pomyśleć, co nas czeka. Komu zaufać? Komu wierzyć, a kogo i czego się wystrzegać? Jak bowiem widać, łgarstwa, fałszerstwa mogą mieć „wygląd“ organizacji, instytucji; przybierają różne formy, postacie, nazwy.
Kazimierz Netka.
Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl