Fot. Kazimierz Netka.

Nadbałtyckie pomosty współpracy między Polską, Niemcami, Danią, Litwą, Szwecją

W Politechnice Gdańskiej oraz w znajdującym się nieopodal tej uczelni Instytucie Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk miały miejsce 21 października 2024 roku dwa ważne, międzynarodowe wydarzenia: podpisano umowy dotyczące realizacji unijnych projektów, w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk.

Fot. Kazimierz Netka.

Najpierw w Politechnice Gdańskiej odbyła się uroczystość podpisania umów na dofinansowanie trzech projektów badawczych w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk 2021-2027. W wydarzeniu tym uczestniczyli m.in. wiceministrowie funduszy i polityki regionalnej: Konrad Wojnarowski i Jacek Karnowski oraz rektor Politechniki Gdańskiej – prof. Krzysztof Wilde, a także skarbnik Miasta Gdańska oraz goście z zagranicy. Spotkanie prowadziła kierowniczka Wspólnego Sekretariatu Interreg Południowy Bałtyk w Gdańsku, Małgorzata Skolmowska.

Fot. Kazimierz Netka.

Potem, podobna uroczystość miała miejsce w Instytucie Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk, znajdującym się niedaleko.

– Środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, dziś formalnie przyznane, pozwolą na realizacje projektów o kluczowym znaczeniu dla regionu Morza Bałtyckiego – poinformowała powiedziała Małgorzata Skolmowska – kierownik Wspólnego Sekretariatu Interreg Południowy Bałtyk w Gdańsku. Między innymi przyznane zostały na rozwój innowacji, zielonych technologii oraz tak zwanej gospodarki obiegu zamkniętego. Projekty realizowane w ramach naszego programu to projekty partnerskie, urzeczywistniane właśnie we współpracy.

Fot. Kazimierz Netka.

– Pragnę serdecznie przywitać naszych znamienitych gości: ministra Jacka Karnowskiego – sekretarza stanu, Konrada Wojnarowskiego – podsekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, panią Izabelę Kuś – skarbnika Miasta Gdańska, pana rektora Politechniki Gdańskiej prof. Krzysztofa Wilde. Witam serdecznie przedstawicieli instytucji programu Interreg Południowy Bałtyk, przedstawicieli uczelni, partnerów, kierowników projektów oraz wszystkie osoby zaangażowane w realizację tych istotnych przedsięwzięć – powiedziała powiedziała Małgorzata Skolmowska – kierownik Wspólnego Sekretariatu Interreg Południowy Bałtyk w Gdańsku.

– Panie ministrze, panie ministrze absolwencie Politechniki Gdańskiej, szanowni państwo, Jest mi niezmiernie miło powitać was w w momencie podpisania tak ważnych dla nas projektów – mówił prof. Krzysztof Wilde – rektor Politechniki Gdańskiej.

Fot. Kazimierz Netka.

– Ja to niezmiennie powtarzam: po co jest Politechnika Gdańska – po to, by służyć społeczeństwu. Najważniejszą rzeczą jaką mamy do wykonania to jest rozwiązywanie problemów z otoczenia społeczno – gospodarczego. Tutaj robimy to dalej, bo wychodzimy na Bałtyk, na morze, które jest naszym elementem bardzo silnej współpracy jeśli chodzi o Politechnikę Gdańską. Te trzy projekty w takim towarzystwie móc podpisać jest dla mnie niesłychanie ważnym wydarzeniem, tak że panowie ministrowie, którzy jesteście tutaj osobiście z całego serca dziękuję. Mam nadzieję, że ta współpraca będzie się jeszcze bardziej rozwijać, a państwu profesorom, osobom, które prowadzą projekty, dziękuję za tę ważną pracę. Mam nadzieję, że to początek. Dzisiejszą uroczystość uważam za otwartą – powiedział pan rektor, prof. Krzysztof Wilde.

Politechnika Gdańska przeciera szlaki polskim naukowcom

– Dobrze, że Politechnika Gdańska weszła w program Interreg Południowy Bałtyk, bo to jest program, który od wielu lat integruje działania państw położonych w regionie Morza Bałtyckiego, a szczególnie południowego Bałtyku – powiedział prof. Marek Grzybowski – przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego:

Fot. Kazimierz Netka.

– A Polska jest zasadniczo mało aktywna w projektach interregowskich. Politechnika Gdańska przeciera szlaki polskim naukowcom do obszaru nauki, który jest dla nas działalnością wzorcową, ponieważ kraje skandynawskie opanowały do perfekcji współpracę nauki i biznesu i komercjalizację badań. Politechnika ma szereg dobrych projektów, które nie zawsze są dobrze skomercjalizowane, a szczególnie uważam, że potencjał, który ma Politechnika, jest słabo komercjalizowany na rynku międzynarodowym. Dlatego wejście w programy interregowe jest bardzo dobre, bo wtedy pozycjonujemy naszych naukowców w świecie. Politechnika była i jest inicjatorem Bałtyckiej Szkoły Letniej gdzie zjeżdżają się naukowcy z całego świata, od Stanów Zjednoczonych, Afryki Południowej, z Azji – Korei i te projekty, które realizujemy edukacyjne, warto przekształcić w projekty naukowe i w komercjalizację, bo polski rynek dla potencjału Politechniki Gdańskiej to nie jest zasadniczo najlepszy rynek. Najlepszy to jest rynek międzynarodowy, bo Politechnika Gdańska posiada odpowiedni potencjał – powiedział prof. Marek Grzybowski – przewodniczący Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, prezes Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego.

Oto wiadomości, które przekazało nam Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR):

Interreg Południowy Bałtyk 2021-2027 i projekty Politechniki Gdańskiej oraz IMP PAN

Interreg Południowy Bałtyk 2021-2027

 program współpracy transgranicznej między Polską, Niemcami, Danią, Szwecją i Litwą (wybrane regiony, patrz mapa):

Źródło ilustracji: MFiPR.

 jego celem jest zbudowanie innowacyjnego, zrównoważonego, atrakcyjnego i aktywnego Południowego Bałtyku poprzez działania na rzecz „niebieskiej” i „zielonej” przyszłości

 w programie obowiązuje zasada partnerstwa, tzn. projekty muszą być realizowane w partnerstwie podmiotów z min. 2 państw członkowskich objętych programem

 skorzystać z programu mogą m.in.: władze lokalne i regionalne, podmioty publiczne, NGO’s, oraz ich stowarzyszenia, instytucje B&R, MŚP

 wsparcie można uzyskać na cyfryzację, internacjonalizację gospodarki, działania związane z zieloną energią, zrównoważonym rozwojem i gospodarkę obiegu zamkniętego, turystyką i kulturą

 budżet programu na projekty wynosi 87,66 mln EUR z EFRR; dotychczas odbyły się 4 nabory – realizowanych jest 40 projektów. Kolejne nabory wniosków na projekty planowane są w listopadzie 2024 r.

Informacje o projektach Politechniki Gdańskiej

1. Projekt: „LoCaGas – Low Calorific Gas for Green Power Production”

 dofinansowanie 1,4 mln EUR; konsorcjum partnerów ze Szwecji, Litwy i Niemiec

 projekt dotyczy produkcji ekologicznej energii elektrycznej i cieplnej; partnerzy opracują instalacje pilotażowe wykorzystujące gaz wysypiskowy do produkcji zielonej energii

2. Projekt: „BEPACMAN – Better Paper Packaging Management”

 dofinansowanie 1,2 mln EUR; konsorcjum partnerów z Polski, Niemiec, Litwy i Danii;

 partnerzy opracują 3 rozwiązania które pomogą dłużej wykorzystywać opakowania papierowe, co przyniesie korzyść ekologiczną jak i ekonomiczną dla MŚP

3. Projekt: „CircularMuSe – Promoting circular economy approaches that increase the resource efficiency of municipal”

 dofinansowanie 1,1 mln EUR; konsorcjum partnerów z Polski, Szwecji, Danii i Litwy

 partnerzy opracują rozwiązania i 5 pilotaży na rzecz zwiększenia efektywności usług komunalnych i wykorzystania odpadów w obiegu zamkniętym; planują otworzyć centrum wiedzy dla dostawców usług komunalnych

Fot. Kazimierz Netka.

Informacje o projektach Instytutu Maszyn Przepływowych PAN

1. Projekt: „DecarbonDHS – Decarbonization of district heating systems”

 dofinansowanie 1,4 mln EUR; konsorcjum partnerów ze wszystkich krajów programu;

 projekt dotyczy wykorzystania zrównoważonych i niskoemisyjnych źródeł energii, w tym ciepła powstającego w procesach produkcji i sposobów magazynowania energii; partnerzy opracują plan działania na rzecz dekarbonizacji ciepłownictwa

2. Projekt: „BALTWRECK – Preventing massive marine waters chemical pollution from the leaking wrecks and munition/ weapon dumps in the South Baltic”

 dofinansowanie 3 mln EUR; konsorcjum partnerów z Polski, Niemiec, Szwecji i Litwy

 projekt dotyczy zwalczania zanieczyszczeń w Morzu Bałtyckim; partnerzy opracują: metody badania wraków oraz technologie usuwania z nich niebezpiecznych paliw i materiałów, w tym amunicji. Zbadają ryzyka dla ekosystemów i sformułują zalecenia dla decydentów i administracji publicznej. Przeprowadzą także kampanię informacyjną odnośnie zagrożeń, jakie niosą zanieczyszczenia z wraków dla zdrowia i środowiska.

Oto wiadomości, które przekazało nam Biuro Prasowe Politechniki Gdańskiej:

Zielona energia i gospodarka cyrkularna. 3,7 mln euro na projekty kierowane przez naukowców PG

Fot. Kazimierz Netka.

Naukowcy Politechniki Gdańskiej pokierują trzema międzynarodowymi projektami, na które przyznane zostało dofinansowanie na łączną kwotę 3,7 mln euro z programu Interreg Południowy Bałtyk 2021-2027. Umowy o dofinansowaniu podpisali 21 października prof. Krzysztof Wilde, rektor Politechniki Gdańskiej oraz Konrad Wojnarowski, wiceminister funduszy i polityki regionalnej. Z ramienia MFiPR w uroczystości uczestniczył też wiceminister Jacek Karnowski. Badania realizowane będą w partnerstwie z podmiotami z Danii, Szwecji, Niemiec i Litwy.

Podczas spotkania w Sali Senatu Politechniki Gdańskiej wiceszef Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej podkreślił rolę współpracy transgranicznej na obszarze Południowego Bałtyku oraz pogratulował beneficjentom innowacyjnych projektów.

Fot. Kazimierz Netka.

– Interreg Południowy Bałtyk to program, który przełamuje bariery we współpracy ponad granicami i zbliża do siebie społeczności lokalne, samorządy, środowiska uniwersyteckie, oraz mieszkańców obszaru południowej części Bałtyku. Dofinansowanie dla tych projektów pozwoli zrealizować i wdrożyć innowacyjne koncepcje i rozwiązania, które między innymi pomogą zadbać o czystość Bałtyku – powiedział wiceminister Konrad Wojnarowski:

– Cieszę się, że pomorscy przedsiębiorcy, lokalne samorządy i organizacje pozarządowe coraz śmielej sięgają po dofinansowanie swoich projektów z programów unijnych. Współpraca transgraniczna w ramach programu Południowy Bałtyk to ochrona środowiska, to zmierzenie się z problemem paliwa i amunicji w zalegających wrakach, to warunek konieczny dla dalszego rozwoju Pomorza. Dlatego zachęcam do dalszego udziału w konkursach np. z programu Interreg Południowy Bałtyk – powiedział wiceminister Jacek Karnowski:

Fot. Kazimierz Netka.

Politechnika Gdańska jako tzw. partner wiodący otrzymała dofinansowanie na realizację projektów dotyczących: wykorzystania niskokalorycznego gazu do wytwarzania zielonej energii, nowych systemów zarządzania papierowymi odpadami opakowaniowymi oraz wdrażania rozwiązań gospodarki obiegu zamkniętego, które zwiększają efektywność wykorzystania zasobów w usługach komunalnych.

– Zawarcie tych umów sytuuje Politechnikę Gdańską w czołówce polskich instytucji wspierających zrównoważony rozwój – powiedział prof. Krzysztof Wilde, rektor PG:

Fot. Kazimierz Netka.

– To krok w kierunku czystszego i bezpieczniejszego środowiska oraz innowacyjnej i przyjaznej człowiekowi przyszłości. Projekty, które będziemy realizować, dotyczą kluczowych wyzwań naszych czasów: od produkcji zielonej energii i recyklingu opakowań, po efektywne zarządzanie odpadami. Mają ogromne znaczenie dla naszego środowiska i gospodarki, a Politechnika Gdańska jest dumna, że może odgrywać kluczową rolę w ich realizacji.

Fot. Kazimierz Netka.

 Opis projektów

Wykorzystanie niskokalorycznego gazu do wytwarzania zielonej energii (Low Calorific Gas for Green Power Production – LoCaGas)

Cele projektu są dwojakie: produkcja zielonej energii elektrycznej i ciepła (co samo w sobie przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych) oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez redukcję spontanicznej emisji metanu ze składowisk odpadów. Ponadto, przekształcanie lokalnych strumieni gazu niskiej jakości w energię elektryczną i cieplną przyczyni się do zwiększania bezpieczeństwa dostaw i dywersyfikacji systemów energetycznych.

W ramach projektu LoCaGas opracowane i przetestowane zostaną trzy technologie wykorzystania gazu niskokalorycznego do produkcji energii i ciepła: silnik z zapłonem iskrowym zasilany mieszanką wzbogaconą w tlen, wzbogacanie gazu wysypiskowego oraz technologia silnika dwupaliwowego. Druga z tych technologii zostanie opracowana w oparciu o wynaleziony na Politechnice Gdańskiej reaktor z wirującymi płynami.

Fot. Kazimierz Netka.

Kierownik projektu: dr inż. Robert Aranowski, prof. PG, Wydział Chemiczny

Wartość projektu: 1 786 200 EUR

Wartość dofinansowania: 1 428 960 EUR

Okres realizacji projektu: 1.07.2024-30.06.2027

Partnerzy: Baltic Energy Innovation Centre (Szwecja), Lithuanian Energy Institute (Litwa), University of Rostock (Niemcy), NSR (Szwecja), Eco-Construction (Polska), Klaipeda University (Litwa) Addeco Ltd. (Litwa)

 Nowe systemy zarządzania papierowymi odpadami opakowaniowymi (Better Paper Packaging Management – BePacMan)

Projekt ma na celu opracowanie rozwiązań, które przyczynią się do transformacji modeli biznesowych na rynku opakowań papierowych, a w szczególności kartonowych z liniowych na cyrkularne, wsparcie przedsiębiorców w tym procesie oraz zwiększenie świadomości społecznej i biznesowej w zakresie minimalizacji śladu węglowego poprzez wydłużenie cyklu życia opakowań papierowych.

Projekt ma silne podstawy strategiczne w planie działania UE na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez nacisk na zwiększenie udziału ponownego użycia materiałów. BePackMan może znacząco przyczynić się do efektywnego wykorzystania zasobów, proponując nowe rozwiązania, modele, promocję i wsparcie przedsiębiorstw w zakresie ponownego wykorzystania i redukcji strumienia odpadów opakowań papierowych. Wdrożenie proponowanych rozwiązań ma sprzyjać minimalizacji negatywnego wpływu materiałów opakowaniowych na środowisko.

Fot. Kazimierz Netka.

Kierownik projektu: dr inż. Iwona Cichowska-Kopczyńska, Wydział Chemiczny

Wartość projektu: 1 452 835,00 EUR

Wartość dofinansowania: 1 162 268,00 EUR

Okres realizacji: 01.07.2024 – 30.06.2027

Partnerzy: Gdańska Fundacja Przedsiębiorczości (Polska), enviMV e. V. environmental technologies network from Mecklenburg-Vorpommern (Niemcy), Klaipėda Science and Technology Park (Litwa), Hochschule Wismar – University of Applied Sciences: Technology, Business and Design Wismar (Niemcy), City disposal Rostock LLC (Niemcy), CLEAN – Environmental Cluster (Dania).

Wdrażanie rozwiązań gospodarki obiegu zamkniętego zwiększających efektywność wykorzystania zasobów w usługach komunalnych (Promoting circular economy approaches that increase the resource efficiency of municipal services – Circular MuSe)

Celem projektu jest zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów w usługach komunalnych na terenie Południowego Bałtyku. Projekt przyczyni się  do opracowania rozwiązań i strategii do ograniczenia zużycia surowców i redukcji odpadów dzięki ponownemu wykorzystaniu materiałów w łańcuchach dostaw. Zakłada się, że dzięki jego realizacji wzrośnie świadomość i wiedza oraz poprawi się efektywność wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) w sektorze komunalnym. W ramach projektu zostaną również zebrane i udostępnione najlepsze praktyki, a także opracowane narzędzia edukacyjne oraz wsparcia dla przedsiębiorstw komunalnych. Projekt stanowi innowacyjną odpowiedź na wyzwania związane z ochroną środowiska i efektywnym zarządzaniem zasobami, uwzględniając specyficzne potrzeby mniejszych miast i terenów wiejskich w regionie Południowego Bałtyku.

Fot. Kazimierz Netka.

Kierownik projektu: prof. dr hab. inż. Magdalena Gajewska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska

Wartość projektu: 1 419 656, 00 EUR

Wartość dofinansowania: 1 135 724,80 EUR

Okres realizacji: 2024-07-01 do 2027-06-30

Partnerzy: Ekofabryka Wejherowo (Polska), Kalmar Municipality (Szwecja), Via University Collage (Dania), Stowarzyszenie Gmin RP Euroregion Bałtyk (Polska), Klaipeda University (Litwa)

Fot. Kazimierz Netka.

 O programie

Interreg Południowy Bałtyk to program transgraniczny z udziałem Polski, Danii, Niemiec, Litwy i Szwecji z budżetem w wysokości 93,8 mln euro. W programie odbyły się już 4 nabory wniosków i rozpoczęła realizacja 40 projektów. Tym samym na projekty rozdysponowano większość środków w kwocie ponad 55 mln euro ze wsparcia unijnego (EFRR). Jesienią planowane są kolejne konkursy, zarówno na projekty regularne, jak i dedykowany tzw. projektom małej skali.

Fot. Kazimierz Netka.

Dodajmy, że 21 października w Gdańsku podpisane zostały także umowy o dofinansowaniu jeszcze dwóch projektów w ramach programu Interreg, które będą realizowane przez Instytut Maszyn Przepływowych PAN.

– Jak ważne są te projekty? – zapytaliśmy panią Małgorzatę Skolmowską – kierownika Wspólnego Sekretariatu Interreg Południowy Bałtyk w Gdańsku.

Przyczynią się do poprawy jakości życia naszych obywateli

– Ważne są z tego względu, że są istotne w kontekście szeroko rozumianej ochrony środowiska. Dwa z nich są realizowane z priorytetu tak zwanej gospodarki cyrkularnej czyli wpływają na tworzenie rezultatów w temacie gospodarki w obiegu zamkniętym – powiedziała Małgorzata Skolmowska – kierownik Wspólnego Sekretariatu Interreg Południowy Bałtyk:

Fot. Kazimierz Netka.

– Projekt LoCaGas natomiast to skupia się na zmniejszeniu emisji metanu w naszym środowisku, wiec myślę, że w szerokim kontekście mają pływ na jakość środowiska naturalnego w naszym regionie i w całym regionie południowego Bałtyku, ale też te rozwiązania, myślę, przyczynią się do poprawy jakości życia naszych obywateli. Wszystkim nam zależy na tym, aby nasze środowisko, aby powietrze było jak najczystsze, ale też dostrzegalnym elementem jest to, aby właśnie używać ponownie odpady, Stąd też ta gospodarka w obiegu zamkniętym jest tak bardzo ważna, że tak jak było powiedziane: opakowania papierowe będą ponownie wykorzystywane, że wszystkie odpady komunalne też będą ponownie użytkowane, tak jak pani kierownik projektu wspomniała również żwir z posypywania na drogi – to też jest bardzo ważne. To są naprawdę – tutaj używamy dużych słów: współpraca międzynarodowa, projekty europejskie, ale docelowo one mają służyć zwykłym ludziom i efekty tych projektów – jestem przekonana – będą zauważalne również przez zwykłych obywateli, mieszkańców naszego regionu.

My jako Sekretariat programu dla 5 krajów jesteśmy zlokalizowani w Gdańsku, Obsługujemy projekty partnerstwa beneficjentów z całego naszego regionu. Jesteśmy instytucją, która technicznie wdraża program Interreg Południowy Bałtyk – powiedziała Małgorzata Skolmowska – kierownik Wspólnego Sekretariatu Interreg Południowy Bałtyk w Gdańsku.

Kazimierz Netka

Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl