Fot. Kazimierz Netka.
Pomocna dłoń ORLENU podana tym, którzy już ponad 100 lat temu otrzymali pierwsze koło ratunkowe od ludzi z innych regionów Polski
Fot. Kazimierz Netka.
Województwo pomorskie jest niezwykle bogate naukowo, kulturowo, etnicznie, narodowościowo, gospodarczo. Te zasoby są skarbem regionu. Można powiedzieć, że tak jest dzięki temu, że do województwa pomorskiego od ponad tysiąca lat przybywają reprezentanci różnych narodów, np. już w starożytności z Cesarstwa Rzymskiego – właśnie w rejon dzisiejszej Rafinerii Gdańskiej; czy z Czech: przybycie Świętego Wojciecha, też do Gdańska, na Żuławy. Każdy z tych przybyszów przyniósł coś cennego w swojej głowie. W następnych stuleciach było podobnie. W XIX wieku: urodzony na Kociewiu Leopold Winter, najwybitniejszy nadburmistrz Gdańska, doprowadził stolicę Żuław Gdańskich do poziomu najlepiej rozwiniętych miast w Europie.
Olbrzymi napływ potęg intelektualnych nad Zatokę Gdańską zaczął się po 10 lutego 1920 roku, po zaślubinach Polski z morzem, dokonanych przez generała Józefa Hallera. To było koło ratunkowe dla społeczności województwa pomorskiego, przez blisko 150 lat trwania zaboru ciemiężonych przez Prusy. Na przykład Kaszubi, Kociewiacy zostali wyrwani z nędzy, z zacofania. Zaledwie kilkadziesiąt lat przed zaślubinami, na Półwyspie Helskim zamęczono ostatnią w Polsce, „czarownicę“. Co świadczy, jak wielkie zacofanie panowało na tych ziemiach pod zaborem pruskim. Obszar półwyspu uzyskał lepszy kontakt z normalnym światem po wybudowaniu przez Cywilizację Mądrości i Wolności linii kolejowej od Swarzewa do Helu, w 1922 roku.
Zaraz po II wojnie światowej znowu zaczęli przyjeżdżać do województwa ówczesnego gdańskiego mądrzy ludzie, z całego kraju, a najwięcej z terenów położonych na wschód, na południe i na południowy zachód od Gdańska. Bardzo ważni byli Kresowianie – ekspatrianci z wschodnich województw II Rzeczypospolitej, a dzisiaj współtwórcami Cywilizacji są ich potomkowie. Ponownie Kaszuby i Kociewie mogły chwycić się kół ratunkowych, stworzonych przez nowych mieszkańców województwa. I oczywiście, ci imigranci uratowali również Żuławy, zatopione w 1945 przez hitlerowców, a na których nowa cywilizacja zbudowała pół wieku temu Rafinerię Gdańską, należącą dzisiaj do Grupy ORLEN.
Niemal dokładnie w pół wieku od uruchomienia Rafinerii Gdańskiej przez Cywilizację Mądrości i Wolności, znowu ta Cywilizacja – tym razem w jej imieniu czyni to Grupa Kapitałowa ORLEN z Płocka, z Warszawy, z Włocławka, z Gdańska – podaje pomocną dłoń Kaszubom, podpisując List Intencyjny. Byliśmy tego świadkami, 10 grudnia 2025 roku, a co usłyszeliśmy i zobaczyliśmy, przedstawiamy poniżej.
Konferencję prowadził Marek Wieliński, reprezentujący Zespół Komunikacji Zewnętrznej ORLEN w Gdańsku:
Fot. Kazimierz Netka.
Najpierw, relacja z wydarzenia, przekazana nam przez Biuro Prasowe ORLEN:
ORLEN i Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie chcą razem działać dla regionu
ORLEN i Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie (ZKP) podpisały w Gdańsku 10 grudnia 2025 roku list intencyjny, otwierający drogę do wspólnych działań w zakresie wspierania lokalnego i regionalnego rynku pracy, ochrony i promocji pomorskiego dziedzictwa kulturowego. Współpraca obejmuje także działania integrujące lokalne społeczności oraz prewencję zmian klimatycznych i ochrony przyrody na obszarze Pomorza i Morza Bałtyckiego.
ORLEN rozwija w regionie strategiczne inwestycje, takie jak pierwsza polska farma wiatrowa na Bałtyku, podejmuje działania na rzecz rozwoju Pomorza, a także dba o społeczną odpowiedzialność biznesu, m.in. prowadząc Fundację ORLEN dla Pomorza. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie działa w regionie na rzecz promocji dziedzictwa, kultury i języka kaszubskiego. W ramach współpracy ORLEN chce wspierać projekty ZKP, promujące m.in. kulturę i tradycję Kaszub.
– ORLEN jest świadomy odpowiedzialności wobec lokalnych społeczności. Współpraca ze Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim to przykład, jak możemy łączyć rozwój nowoczesnej energetyki z pielęgnowaniem tradycji i kultury regionu. Chcemy, aby Pomorze było nie tylko miejscem silnej tożsamości, ale także liderem w wykorzystaniu innowacyjnych rozwiązań energetycznych – mówi Ireneusz Fąfara, Prezes Zarządu ORLEN.
Fot. Kazimierz Netka.
ORLEN w coraz większym stopniu jest związany z Pomorzem. Sztandarowym przykładem jest rozwój projektów offshore wraz z infrastrukturą portową, które tworzą nowy sektor gospodarczy, bardzo istotny dla Pomorza i całego kraju. Mieszkańcom Kaszub szczególnie zależy na tym, by innowacyjne procesy i nowoczesne inwestycje były prowadzone z poszanowaniem wartości, będących fundamentem dziedzictwa kulturowego oraz środowiskowych walorów regionu.
– Wierzymy, że współpraca z ORLEN będzie oparta na strategicznym partnerstwie, uwzględniającym społeczne cele obu stron. Liczymy na wsparcie, umożliwiające realizację wspólnych projektów, w tym inicjatyw edukacyjnych i społecznych, odpowiadających na wyzwania klimatyczne i środowiskowe regionu. Strategiczny dialog, wymianę wiedzy i działania budujące odporność regionów północnej Polski na zmiany klimatu. Postrzegamy ORLEN, jako kluczowego partnera w realizacji długofalowych działań w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz krajowej i europejskiej polityki klimatycznej – podkreśla Bożena Ugowska, Prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.
Fot. Kazimierz Netka.
W ramach planowanej współpracy, sygnatariusze listu chcą wspierać lokalny i regionalny rynek pracy, nie tylko poprzez tworzenie nowych miejsc, lecz również transfer wiedzy oraz bezpośrednie działania w zakresie prewencji zmian klimatycznych i ochrony przyrody na obszarze Pomorza i Morza Bałtyckiego. Współpraca ORLENU ze Zrzeszeniem Kaszubsko – Pomorskim ma być również okazją do zaangażowania w ochronę i promocję dziedzictwa regionu, m.in. poprzez programy edukacyjne, konferencje, warsztaty oraz działania integrujące lokalne społeczności i promujące pomorskie dziedzictwo kulturowe.
Fot. Kazimierz Netka.
List intencyjny jest pierwszym krokiem do długofalowej współpracy, której celem jest wzmocnienie roli Pomorza w procesie transformacji energetycznej oraz rozwój inicjatyw społecznych i kulturalnych odpowiadających na potrzeby regionu.
Grupa ORLEN to zintegrowany multienergetyczny koncern, notowany w prestiżowym światowym rankingu Fortune Global 500. Firma działa na 10 rynkach: w Polsce, Czechach, Niemczech, Austrii, na Litwie, Słowacji, Węgrzech, w Kanadzie, Norwegii i Pakistanie. Oferta Grupy ORLEN dociera do ponad 100 krajów na 6 kontynentach. Działalność firmy obejmuje zarówno wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego, jak i przetwórstwo i sprzedaż produktów naftowych, a także wytwarzanie i dystrybucję energii. Jednym z kluczowych elementów misji ORLEN jest pełnienie roli lidera procesu transformacji energetycznej w regionie. Koncern zapowiedział między innymi budowę do 2035 roku czterech morskich farm wiatrowych na Bałtyku, wielkoskalowych magazynów energii i co najmniej dwóch małych elektrowni jądrowych.
Fot. Kazimierz Netka.
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie od prawie 70 lat jest rzecznikiem i reprezentantem spraw społeczności etnicznych i regionalnych Pomorza oraz największą tego rodzaju organizacją, prowadzącą działalność na rzecz ochrony i rozwoju języka kaszubskiego oraz historii, kultury i tradycji regionu. Działa na rzecz zrównoważonego rozwoju Pomorza i zachowania walorów środowiska naturalnego. Skupia się na wszechstronnym rozwoju kulturowym, społecznym, politycznym i gospodarczym Kaszub, Kociewia, Borów i całego Pomorza. Prowadzi działania edukacyjne. Zrzeszając ponad 6,5 tys. członków jest jedną z największych organizacji pozarządowych w Polsce oraz największą w historii ruchu kaszubskiego – napisało Biuro Prasowe ORLEN.
Naszym zdaniem, znamiennym jest fakt, że podczas podpisania listu była mowa o Pomorzu, a mało o województwie pomorskim, do którego to województwa, oprócz Pomorza zaliczane są także Mierzeja Wiślana, część Żuław (Gdańsk jest stolicą Żuław Gdańskich i stolicą województwa pomorskiego), Powiśle – Pomezania, część Pojezierza Iławskiego. Niewiele mówiono podczas spotkania o Żuławach, mimo że podpisanie Listu Intencyjnego odbyło się właśnie na Żuławach, w Rafinerii Gdańskiej. Warto też wiedzieć, że w województwie pomorskim istnieją nie tylko Kaszuby, Kaszubi gdyż mieszka w tym województwie co najmniej kilkanaście różnych społeczności kulturowych, etnicznych, narodowościowych zagrożonych wymazaniem z pamięci świata, a dokonania tych niekaszubskich społeczności są olbrzymie.
Poniżej zamieszczamy nagrania niektórych wypowiedzi uczestników konferencji w Rafinerii Gdańskiej.
– podczas oficjalnych wystąpień poprzedzających podpisanie Listu Intencyjnego:
Wypowiedzi przed podpisaniem Listu
– po podpisaniu dokumentu, w trakcie briefingu prasowego:
Niektóre wypowiedzi po podpisaniu Listu
Źródło nagrań: Kazimierz Netka.
Na początku artykułu napisaliśmy o Cywilizacji Mądrości i Wolności. Wspomnieliśmy o Mądrości twórców tej cywilizacji, czego najważniejszym dowodem jest m.in. zbudowanie Gdyni w 1926 roku (i zapewnienie miejsc pracy m.in. mieszkańcom Kaszub, co doprowadziło do znacznego zmniejszenia tam bezrobocia). Po II wojnie światowej takim potwierdzeniem mądrości przybyszy jest zbudowanie m.in. Rafinerii Gdańskiej w 1975 roku.
A co, jeśli chodzi o Wolność? Otóż w lecie 1980 roku twórcy Cywilizacji Mądrości i Wolności (a także ich potomkowie) oraz również późniejsi, powojenni przybysze z innych stron kraju, dokonali na Żuławach, czyli m.in. w Gdańsku i w Tczewie, rewitalizacji naszej wolności doprowadzając do powstania NSZZ Solidarność. W ten sposób wskazali drogę do wolności również inny krajom, nie tylko w Europie. Dlatego nazwa: Cywilizacja Mądrości i Wolności, rozwijająca się nad Zatoką Gdańską od 1920 roku, wydaje się w pełni uzasadniona właśnie ze względu na światowe dokonania przedstawicieli tej kultury.
Kazimierz Netka
Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl