Fot. Kazimierz Netka.
Konsolidacja sił przeciwko aferzystom podatkowym. Do odzyskania jest nawet kilkadziesiąt miliardów złotych rocznie.
Zmienia się organizacja służb ścigających wyłudzaczy VAT, przemytników, przestępców nielegalnie wprowadzających do handlu paliwo. Tworzona jest Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) – przeprowadzana jest reforma dotychczasowych struktur administracji podatkowej, służby celnej i kontroli skarbowej. Zmiany umożliwią lepsze wykorzystanie ich zasobów kadrowych, finansowych i organizacyjnych. Minister właściwy ds. finansów publicznych będzie odpowiedzialny za koordynowanie i współdziałanie w kształtowaniu polityki państwa w zakresie zadań KAS. Połączoną administracją kierował będzie szef KAS, którym został wiceminister finansów, szef Służby Celnej Marian Banaś. Reforma wejdzie w życie 1 marca 2017 r. na podstawie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.
Źródło ilustracji: Izba Administracji Skarbowej w Gdańsku
O szczegółach tych przemian poinformowali w piątek 27 stycznia 2017 roku, w Gdańsku Tomasz Słaboszowski – dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku, koordynator wdrażania krajowej administracji skarbowej w województwie pomorskim; Tomasz Węgiel – dyrektor Izby Celnej w Gdyni; Karol Sarad – dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Gdańsku; Leszek Synak – wicedyrektor Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku; Barbara Szalińska – rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku.
Fot. Kazimierz Netka
Następuje integracja trzech służb obecnie na poziomie województwa odrębnie funkcjonujących. Oto one: Izba Administracji Skarbowej (wcześniej pod nazwą: Izba Skarbowa) Izba Celna w Gdyni i Urząd Kontroli Skarbowej w Gdańsku. Celem jest m.in. utworzenie, oprócz już istniejącej Izby Administracji Skarbowej także specjalnej instytucji: Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego z uprawnieniami, które dotychczas posiadają celnicy i kontrolerzy skarbowi. Siedziba Izby Administracji Skarbowej jest w Gdańsku przy ulicy Długiej, a Urząd Celno-Skarbowy będzie miał siedzibę tam, gdzie teraz mieści się Izba Celna – w Gdyni, przy ul. Północnej.
Istotą tej reformy jest wzmocnienie procesu koordynacji działań, przede wszystkim w zakresie eliminacji zdarzeń przestępczych, takich jak wyłudzanie podatku od towarów i usług; nielegalne wprowadzanie paliwa do obrotu; przemyt. Chodzi o to by zabezpieczyć interesy budżetu państwa; nie chcemy zepsuć tego, co już działa poprawnie, a więc zasadnicze założenie jest takie, aby klient administracji nie odczuł samej reformy. Tam, gdzie aparat skarbowy działa dobrze chcemy to utrzymać, tam gdzie są mankamenty – zamierzamy to poprawić, mamy pełną świadomość wytycznych, które nas dotyczą a więc uwzględnienie w naszych działaniach, a więc wdrożyć zasady konstytucji biznesu – podkreślał dyrektor Tomasz Słaboszowski. Mają być przestrzegane reguły: co nie jest prawnie zabronione jest dozwolone; domniemanie uczciwości przedsiębiorcy; udzielanie informacji i przyjazna interpretacja przepisów; proporcjonalność reakcji aparatu skarbowego w stosunku do zdarzeń, które mają miejsce po stronie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą; walka z patologiami gospodarczymi ma prowadzić do poprawy sytuacji przedsiębiorców uczciwych; chcemy także przyspieszyć szybkość działania.
Dotychczasowe urzędy skarbowe mają się specjalizować raczej w działaniach o charakterze usługodawczym, przyjaznym, mało represyjnym. Natomiast Urząd Celno-Skarbowy ma dostać znaczące uprawnienia władcze, ale także możność korzystania z metod operacyjnych (podsłuchy, obserwacje itp.) w celu wykrywania przestępstw.
W działalności Krajowej Administracji Skarbowej będzie bardzo istotny podział: na uczciwych przedsiębiorców, którym trzeba po prostu pomagać i nie komplikować im życia; i na tych, którzy udają, że są przedsiębiorcami, a założyli firmę po to, żeby oszukiwać i praktycznie okradać skarb państwa, co ma miejsce.
Źródło ilustracji: Izba Administracji Skarbowej w Gdańsku
Do 28 lutego 2017 roku potrwa pierwszy etap wdrażania reformy. Jak zapewniono podczas konferencji w Gdańsku, obsługa podatników i przedsiębiorców nie ulegnie znaczącemu pogorszeniu w tym okresie; zachowana zostanie ciągłość realizacji zadań, pomimo zmiany struktury organizacyjnej.
Drugi etap zaplanowano od 1 marca 2017 roku do 31 maja 2017 roku. W tym czasie potrwa budowa wspólnej struktury organizacyjnej, stabilizacja, doskonalenie procesów obsługi. Zostanie dokonana analiza zasobów kadrowych – tak by były wykorzystywane proporcjonalnie i adekwatnie.
Dotychczasowa struktura terenowa to trzy niezależne od siebie piony: administracja podatkowa (16 izb skarbowych oraz 400 urzędów skarbowych); Służba Celna (16 izb celnych, 45 urzędów celnych wraz ze 143 oddziałami celnymi); kontrola skarbowa (16 urzędów kontroli skarbowej (UKS), 8 zamiejscowych ośrodków UKS).
Powoduje to rozproszenie i powielanie niektórych zadań, związanych z poborem podatków i ceł – co utrudnia lub uniemożliwia spójne i skuteczne wykonywanie tych zadań. Ponadto obecnie funkcjonują przepisy prawa, które w odmienny sposób regulują kwestie kontroli, przeprowadzanych przez organy podatkowe, kontroli skarbowej oraz celne.
Obecne struktury funkcjonują w tym kształcie w Polsce, z pewnymi modyfikacjami, od ponad trzydziestu lat. Dlatego należy je dostosować do aktualnych realiów globalnej gospodarki i oczekiwań klientów. Reforma pozwoli na optymalne wykorzystanie dostępnej kadry oraz zasobów organizacyjnych i finansowych.
Źródło ilustracji: Izba Administracji Skarbowej w Gdańsku
Nową, skonsolidowaną KAS będą tworzyć m.in. następujące jednostki organizacyjne: izby administracji skarbowej (16); urzędy skarbowe (400); urzędy celno-skarbowe (16, wraz z delegaturami – 45 i oddziałami celnymi – 143).
Dyrektor izby administracji skarbowej będzie nadzorować zadania wykonywane przez naczelników urzędów skarbowych i naczelnika urzędu celno-skarbowego. Naczelnicy urzędów skarbowych przejmą kompetencje obecnie funkcjonujących naczelników urzędów skarbowych i naczelników urzędów celnych, związane m.in. z poborem podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych (oraz innych należności na podstawie odrębnych przepisów czy też egzekucji administracyjnej należności pieniężnych). Zapewnią też obsługę i wsparcie podatników.
Zadania naczelnika nowopowstałego urzędu celno – skarbowego to m.in. kontrola celno – skarbowa, ustalanie i określanie podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych (oraz innych należności na podstawie odrębnych przepisów) czy obejmowanie towarów procedurami celnymi.
W ramach KAS bezpośrednia obsługa podatników nadal będzie odbywać się w urzędach skarbowych, które pozostaną w dotychczasowej lokalizacji. Dyrektor izby administracji skarbowej będzie organem odwoławczym w sprawach, które należą w pierwszej instancji do naczelników urzędów skarbowych lub naczelnika urzędu celno-skarbowego.
Wyjątek będą stanowiły decyzje podatkowe wydawane przez naczelnika urzędu celno – skarbowego w następstwie stwierdzenia nieprawidłowości w przestrzeganiu przepisów prawa podatkowego, w ramach przeprowadzonej kontroli celno-skarbowej. W tym przypadku organem odwoławczym będzie ten sam naczelnik urzędu celno – skarbowego. Nnaczelnik urzędu celno – skarbowego przejmie zadania dyrektora urzędu kontroli skarbowej i dyrektora izby celnej. Będzie odpowiedzialny m.in. za kontrolę celno – skarbową, audyt czy prowadzenie walki z przestępczością ekonomiczną.
Źródło ilustracji: Izba Administracji Skarbowej w Gdańsku
Tak, jak powiedział dyrektor Tomasz Słaboszowski, koordynator wdrażania krajowej administracji skarbowej w województwie pomorskim, wszystkie urzędy będą respektować zasady, które przewiduje Konstytucja Biznesu podczas rozpatrywania spraw z udziałem przedsiębiorców. Przypominamy je ponownie: co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone; domniemanie uczciwości przedsiębiorcy; udzielanie informacji i przyjazna interpretacja przepisów; proporcjonalność (urząd nie może nakładać na przedsiębiorcę nieuzasadnionych obciążeń, np. nie będzie mógł żądać dokumentów, którymi już dysponuje); uczciwa konkurencja (walka z patologiami gospodarczymi); szybkość działania.
Skonsolidowana Krajowa Administracja Skarbowa to większy nacisk m.in. na obsługę dużych podatników. W centrali KAS powstanie Departament Obsługi Klientów oraz Kluczowych Podmiotów. Będzie wytyczał kierunek w standardach obsługi klientów oraz dbał o zachowanie profesjonalnej obsługi klientów kluczowych i dużych podatników. Zapewniona zostanie jednolita informacja podatkowa i celna. Powstanie ogólnopolska Krajowa Informacja Skarbowa, która zapewni jednolite indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego oraz informację podatkową i celną, dostępną przez telefon 801 055 055 lub 22 330 03 30.
Jeden z najważniejszych celów powołania KAS to zapobieganie przestępczości (m.in. wyłudzeniom VAT). Powstaną nowe piony na poziomie centrali KAS oraz w jednostkach terenowych. Piony kontroli i zwalczania przestępczości ekonomicznej będą odpowiadać za likwidację istniejącej szarej strefy i minimalizację wykroczeń i nieprawidłowości. W centrali KAS – pion kontrolny składający się z czterech departamentów: Informacji Finansowej; Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej; Kontroli i Analiz Ekonomicznych; Ochrony Funduszy Europejskich.
W jednostkach terenowych będą piony kontroli i zwalczania przestępczości ekonomicznej. Zadania realizowane przez piony kontrolne będą skupiały się na likwidacji istniejącej obecnie szarej strefy i minimalizacji wykroczeń i popełnianych nieprawidłowości.
Zasoby kadrowe KAS: pracownicy jednostek organizacyjnych KAS (służba cywilna); funkcjonariusze służby celno – skarbowej (jednolita umundurowana formacja, regulowana przepisami ustawy o KAS). Funkcjonariusze będą głównie angażowani do: walki z przestępczością; obsługą obrotu towarowego z zagranicą; ochrony bezpieczeństwa obszaru celnego UE.
Fot. Kazimierz Netka
Wiedza na temat zmian w administracji skarbowej, a także sposobów postępowania obywateli, przekazywana jet podczas różnych akcji edukacyjnych – mówiła Barbara Szalińska – rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku. – Prowadzi tę edukację cały resort finansów. Jest to np. loteria paragonowa – nie tylko „weź paragon”. O przekazywanie wiadomości obywatelom dbają też w Pomorskiem Urząd Kontroli Skarbowej, Izba Celna w Gdyni. To bez wątpienia wpływa na podniesienie świadomości obywateli oraz ułatwia poznanie przez nich tego, jak administracja się zmienia; ma wpływ na to, jak jesteśmy postrzegani; przekonuje, że krajowa administracja skarbowa staje się coraz bardziej nowoczesną administracją, coraz bardziej przyjazną podatnikom.
Kazimierz Netka