O zasłużonych Pomorzanach na przedświątecznym spotkaniu Trójmiejskiego Klubu Kociewiaków w Gdańsku
Wielcy Niepokonani nasi Rodacy
Rzeczpospolita wielu narodów – tak można nazwać Polskę. Co prawda, są tendencje do tego, by większość przytłamsiła tych mniejszych, ale to proces niejako naturalny. Co nie znaczy, że mamy na to pozwalać, bo w różnorodności jest siła. Przyroda wtedy jest najpiękniejsza, najzdrowsza, gdy dużo w niej gatunków roślin i zwierząt, a mniej monolitu podatnego na przykład na choroby. Jakie są skutki takiego braku zróżnicowania – widać u lemingów. Gdy one w nadmiarze się rozmnożą, decydują się na samozagładę. Wędrują bez ustanku, aż dojdą do morza i w nim masowo się topią. Monolitu powinniśmy unikać także w społeczności ludzkiej.
W Pomorskiem, w Gdańsku, zwraca się uwagę na istnienie głównie Kaszubów. Obecność innych bywa przemilczana, ostatnio nawet przez wiceministra kultury. Nie jest to korzystne, gdy lekceważy się jednych, a innych uważa za ludzi lepszego sortu.
Urozmaiceniem, wzbogaceniem kulturowego środowiska pomorskiego regionu było powstanie Trójmiejskiego Klubu Kociewiaków – sekcji Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej z siedzibą w Starogardzie Gdańskim. Ostatnie zebranie trójmiejskich Kociewiaków odbyło się 12 grudnia 2015 roku.
Pomysł założenia Klubu powstał latem 2005 r., a pierwsze spotkanie trójmiejskich Kociewiaków odbyło się 10 grudnia 2005 r., w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Gdańsku – przypomina Krzysztof Kowalkowski, w artykule pt. „Trójmiejscy Kociewiacy 10 lat razem”, opublikowanym w portalu „Wirtualne Kociewie”, 05 lipca 2015 roku (adres: http://kociewiacy.pl/main/index.php?option=com_content&task=view&id=2271&Itemid=78 ). Gościem honorowym był wówczas marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz. Wśród uczestników tego spotkania znaleźli się m.in. ówczesny radny, a dziś senator Andrzej Grzyb, starosta starogardzki Sławomir Neumann, przedstawiciele Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej ze Starogardu, prezes Mirosław Kalkowski, sekretarz Ryszard Szwoch, Anna Zwiernik i Stefan Galiński ze Stowarzyszenia „Kultura Kociewia”, prof. Maria Pająkowska-Kensik, prof. Stefan Raszeja, Urszula Domachowska – naczelnik Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miasta w Starogardzie, Danuta Rolke-Poczman – prezes Stowarzyszenia „Stara Oliwa”, Hubert Pobłocki – pierwszy prezes Trójmiejskiego Klubu Kociewiaków.
Więcej wiadomości można znaleźć w artykule Krzysztofa Kowalkowskiego, pt. „Działalność Trójmiejskiego Klubu Kociewiaków 2005-2014”, zamieszczonego w roczniku Muzeum Ziemi Kociewskiej RYDWAN nr 10/2015. Podczas listopadowego spotkania w 2014 r. Klub za swojego patrona obrał Jana III Sobieskiego – przypomina Krzysztof Kowalkowski.
Dlaczego król I Rzeczypospolitej, zwycięzca spod Wiednia, został patronem Kociewiaków w stolicy województwa Pomorskiego? Bo przez wiele lat Jan III Sobieski był starostą, w dzisiejszym mieście Gniew, na Kociewiu! Jest więc jednym z najbardziej zasłużonych dla Polski, Pomorza, Europy, Kociewiaków. Warto wspomnieć jeszcze o jednym reprezentancie Kociewia w panteonie zasłużonych dla polskości, a dla województwa pomorskiego, w szczególności. To żyjący u schyłku średniowiecza, w XV wieku, rycerz Jan z Jani, który był pierwszym historii wojewodą pomorskim!
Zasługi takich ludzi nie mogą pójść w zapomnienie. Dlatego, powstaje unikatowe dzieło: „Słownik Biograficzny Kociewia”. Niedawno ukazał się kolejny tom ważnego dla historii Pomorza „Słownika Biograficznego Kociewia”. To skarbnica wiedzy o osobach, dzięki którym kultura naszego regionu przetrwała mimo wojen i zaborów, gospodarka jest na poziomie wyższym niż w wielu krajach Europy, mamy unikatowe osiągnięcia sportowe. Niestety, wiele osób przedstawionych we wspomnianym „Słowniku Biograficznym Kociewia” pisanym przez Ryszarda Szwocha, a wydawanym przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim swe poświęcenie dla regionu przypłaciło życiem. Ośmiu Wspaniałych z 5. tomu wspomnianego dzieła, przedstawił w sobotę, 12 grudnia 2015 roku, były poseł Jan Kulas, podczas świątecznego spotkania członków i sympatyków Trójmiejskiego Klubu Kociewiaków im Króla Jana III Sobieskiego.
Spotkanie to było więc wyjątkowe, a Przemysław Kilian – prezes Trójmiejskiego Klubu Kociewiaków powitał między innymi Bogdana Borusewicza – wicemarszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej; prof. Marię Pająkowską-Kensik z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy; Hannę Śliwa-Wielesiuk – prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska; Ryszarda Szwocha – sekretarza Starogardzkiego Oddziału Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza i Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim. Jan Kulas, przedstawiając osoby ze wspomnianego Słownika, wskazał m.in. na ośmiu zasłużonych (spośród opisanych w 5 tomie Słownika Biograficznego Kociewia). Pierwszy to ksiądz Feliks Bolt – parlamentarzysta w czasach zaborów i w okresie międzywojennym, członek Narodowej Demokracji. Tablica pamiątkowa znajduje się w Barłożnie. Druga zasłużona osoba to ksiądz Roman Ciecholewski, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Pelplinie, dbał o ocalenie historii Pomorza. Na uwagę zasługuje też poetka Małgorzata Hillar, a Roman Klim to człowiek, któremu Polska zawdzięcza powstanie pierwszego w świecie muzeum rzeki – Muzeum Wisły w Tczewie. Jan Kulas wskazał też na naukowców, profesorów: Bogusława Kreję i Edwina Rozenkranza. Pierwszy to jeden z najwybitniejszych językoznawców. Drugi – uczestnik Powstania Warszawskiego, współtwórca Uniwersytetu Gdańskiego. Do grona wybitnych Kociewiaków jest zaliczany także Bronisław Malinowski – urodzony w Nowem, mistrz olimpijski. Stanisław Radkiewicz – żyjący w XIX wieku uczestnik polskich powstań narodowych, również jest wybitnym Pomorzaninem i społecznikiem. To tylko niektórzy sławni mieszkańcy naszego województwa, wybrani spośród 300 osób opisanych w 5. tomie „Słownika Biograficznego Kociewia” którego autorem jest Ryszard Szwoch, a wydawcą Towarzystwo Miłośników Ziemi Kociewskiej.
Uczestnicy spotkania Trójmiejskiego Klubu Kociewiaków, poznali też bardzo interesujące wydarzenia z przeszłości. Opisano je w publikacji pt. „Kokoszkowy i okolice których nie znacie”, a jej autorzy to: Janusz Stachulski, Krzysztof Kowalkowski, Anna Dembek.
Unikatowym czasopismem jest „Kociewski Magazyn Regionalny”, którego 91. numer przedstawił Marcin Kłodziński z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie.
Mieszkańcy Trójmiasta, którzy przybyli do Ratusza Staromiejskiego w Gdańsku, do Nadbałtyckiego Centrum Kultury, mieli możliwość obejrzenia Wystawy haftów Marii Leszman z Pelplina i Katarzyny Nowak z Tczewa. Panie eksponowały swe dzieła artystyczne związane ze świętami Bożego Narodzenia.
Kazimierz Netka