Świat łatwiej wejdzie do Gdańska – Wisłą, po pogłębieniu i poszerzeniu tej rzeki w porcie
Duże morskie statki wpłyną dalej w miasto
Pogłębiona, poszerzona, dostosowana do jednostek światowej żeglugi oceanicznej i morskiej – taka ma być Wisła w stolicy województwa pomorskiego. Jej przebudowę planuje Zarząd Morskiego Portu Gdańsk. Zmodernizowany, unowocześniony, powiększony ma zostać odcinek od nabrzeży Motławy do Bałtyku, długości około 10 km. Przedsięwzięcie nosi nazwę: „Rozbudowa Toru Wodnego w Porcie Wewnętrznym w Gdańsku”
Do Wigilii, 24 grudnia 2015 roku można zapoznawać się z raportem oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia „Rozbudowa Toru Wodnego w Porcie Wewnętrznym w Gdańsku” oraz składać uwagi i wnioski. Zostaną one rozpatrzone przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Gdańsku, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji.
Źródło ilustracji: Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA.
Poszerzenie i pogłębienie Martwej Wisły w Gdańsku otworzy nową epokę w dziejach Morskiego Portu Gdańsk. Poprawi się bezpieczeństwo i możliwości manewrowania jednostek pływających. Do portu wewnętrznego zawijać będą większe statki niż teraz.
– „Modernizacja toru wodnego, rozbudowa nabrzeży oraz poprawa warunków żeglugi w Porcie Wewnętrznym w Gdańsku”, to projekt inwestycyjny, którego wartość szacowana jest na kwotę 848 mln złotych – informuje Monika Wszeborowska – dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA. – Finansowany będzie częściowo ze środków własnych Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA., a częściowo ze środków unijnych w ramach programu wieloletniego Connecting Europe Facility CEF (Łącząc Europę).
Na zdjęciu: Statek na Zakręcie Pięciu Gwizdków. Fot. Kazimierz Netka.
Projekt wpisuje się w długofalowy cel strategiczny, jakim jest poprawa konkurencyjności Portu Gdańsk, w tym poprawa infrastruktury dostępu do portu od strony morza.
Oto szczegóły opisywanego przedsięwzięcia, przekazane nam przez Monikę Wszeborowską – dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA. Inwestycja ta związana jest z tworzeniem zintegrowanej i spójnej sieci transeuropejskiej TEN-T w ramach korytarza bazowego, w którym Port Gdańsk ustanowiony został jednym z kluczowych ogniw transeuropejskiej sieci transportowej w ramach korytarza Bałtyk-Adriatyk.
Na zdjęciu: Duży masowiec, wprowadzany do portu wewnętrznego Gdańska w asyście holowników. Widok z Twierdzy Wisłoujście. Fot. Kazimierz Netka.
Realizacja tego zadania będzie związana z poprawą parametrów i konfiguracji toru wodnego w Porcie Wewnętrznym oraz pogłębieniem i regulacją dostępu do nabrzeży. W celu udostępnienia wewnętrznej części portu dla większych jednostek pływających planuje się pogłębienie toru wodnego i doprowadzenie do osiągnięcia docelowego jego kształtu o szerokości 90 m i głębokości 12 m umożliwiającego sprawną i bezpieczną żeglugę na odcinku od wejścia z Zatoki Gdańskiej do obrotnicy portowej przy Stoczni Remontowej. Na dalszym odcinku, w tzw. Kanale Kaszubskim warunki nawigacyjne będą nieco inne, tu docelowo szerokość toru wyniesie 75 m, natomiast jego głębokość – 10,8 m. Tym samym w obu częściach toru maksymalne parametry dopuszczalne (wymiary) jednostek wyniosą odpowiednio 250 m długości i 10,6 m zanurzenia w części od wejścia do portu do Kanału Kaszubskiego i do 190 metrów długości i do 9,5 m zanurzenia w samym Kanale Kaszubskim (patrz mapa). Rozbudowa i modernizacja infrastruktury portowej w Gdańsku jest realizowana w związku z tym, że statki są coraz większe i zmienia się struktura przeładunków.
Na zdjęciu: Skrzyżowanie toru wodnego z trasą kursowania promu „Wisłoujście”. Gdy zostanie oddany do użytku tunel pod Martwą Wisłą, ten prom nie będzie musiał pływać tak często jak teraz, albo nawet stanie się niepotrzebny. Fot. Kazimierz Netka.
Zakres rzeczowy inwestycji obejmuje rozbudowy: wewnątrzportowego toru wodnego, a także Nabrzeża Obrońców Poczty Polskiej i Nabrzeża Mew, Nabrzeża Oliwskiego, Nabrzeża Zbożowego i Nabrzeża Wisłoujście, Nabrzeża Dworzec Drzewny; obejmuje również nabrzeża Basenu Górniczego.
Zatem, poza kwestią samego pogłębienia toru wodnego w wewnętrznej części portu, projekt obejmie przebudowę 16 odcinków nabrzeży o łącznej docelowej długości 5,8 km – informuje dyrektor Monika Wszeborowska.
Na zdjęciu: Basem Górniczy. Fot. Kazimierz Netka.
Efektem realizacji projektu będzie m.in.: zwiększenie konkurencyjności portu; poprawa standardu świadczonych usług; zwiększenie bezpieczeństwa wykonywanych operacji; zmiana struktury obsługiwanych statków; lepsza ochrona środowiska naturalnego; likwidacja „wąskiego gardła” w potencjale przeładunkowym. Reasumując, projekt służyć będzie zwiększeniu bezpieczeństwa żeglugi w tzw. wewnętrznej części portu oraz poprawie panujących tu warunków nawigacyjnych, co docelowo umożliwi przyjmowanie w Porcie Wewnętrznym większych niż dotychczasowe jednostek pływających – dodaje dyrektor Monika Wszeborowska.
Na zdjęciu: Statek na Kanale Kaszubskim, przy Fosforach. Fot. Kazimierz Netka.
Projekt ten jest jednym z elementów przyjętej i obowiązującej Strategii rozwoju Portu Gdańsk do roku 2027, w której jako cel strategiczny ujęto przekształcenie Portu Gdańsk w kluczowy, generujący wartość dodaną węzeł transportowy łączący w sobie funkcje: uniwersalnego intermodalnego węzła logistycznego, pozwalającego na obsługę największych statków wchodzących na Bałtyk; ważnego w skali regionu ośrodka przemysłowego z kompleksową obsługą transportu intermodalnego; centrum hurtowo – dystrybucyjnego; kluczowego na południowym Bałtyku węzła komunikacyjnego, łączącego wodne i lądowe strumienie pasażerskie o potencjale przeładunkowym 132 mln ton rocznie, uwzględniając rezerwę eksploatacyjną.
Strategia Rozwoju Portu Gdańsk do 2027 roku to nie tylko logiczna kontynuacja wcześniejszych strategii, ale przede wszystkim konsekwencja istotnych zmian zachodzących na europejskim oraz światowym rynku usług portowych i przewozów morskich.
Porty na całym świecie dostosowują infrastrukturę oraz suprastrukturę do nowych wyzwań, poszerzając przy tym swoje funkcje gospodarcze. Robią to ze względu na: globalny rozwój gospodarczy wywołujący jeszcze szybszy wzrost międzynarodowej wymiany handlowej; światowy postęp technologiczny zmieniający strukturę popytu na surowce i wyroby gotowe; wydłużenie się globalnych łańcuchów dostaw i ich optymalizację. Dlatego, Port Gdańsk, wychodząc naprzeciw potrzebom rynkowym, podjął decyzję o realizacji tego projektu w tzw. wewnętrznej części portu, w której każdego roku obsługiwana jest rocznie niebagatelna liczba 2 tysięcy statków handlowych, nie wspominając o kolejnym co najmniej tysiącu jednostek, które zawijają do portu w innych celach lub przechodzą tranzytem właśnie przez tę jego część. Port Wewnętrzny to także kluczowy obszar z punktu widzenia zapewnienia portowej uniwersalności. Dla przykładu, w roku 2014 obsłużono tu blisko 70 gatunków towarowych należących do wszystkich sześciu grup ładunkowych. Łącznie to 7,5 mln ton wolumenu, czyli blisko jedna czwarta rocznego rekordowego tonażu obsłużonego w całym porcie – informuje dyrektor Monika Wszeborowska.
Na zdjęciu: Wyjście z portu wewnętrznego Gdańsk na Zatokę Gdańską. Po lewej stronie – Nowy Port, po prawej – Westerplatte. Fot. Kazimierz Netka.
Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA. zakończył już prace nad przygotowaniem studium wykonalności wraz z analizą kosztów i korzyści tego projektu inwestycyjnego i w listopadzie br. złożył stosowny wniosek o dofinansowanie unijne do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Po wstępnej akceptacji ministerstwa aplikacja w pierwszej połowie lutego 2016 r. zostanie złożona do Komisji Europejskiej. Najprawdopodobniej we wrześniu 2016 r. poznamy wyniki decyzji struktur unijnych w zakresie dofinansowania przedsięwzięcia. Bez względu jednak na ostateczne rozstrzygnięcia, Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA. traktuje projekt jako priorytetowy i w przypadku braku stosownego dofinansowania planuje mimo wszystko zrealizować przedsięwzięcie w ramach dostępnych środków własnych, jednak w ograniczonym zakresie. Jeśli projekt znajdzie akceptację Unii, przewiduje się, że jego realizacja zajmie ok. 4 lat i przypadać będzie na lata 2016 – 2020 – zapewnia Monika Wszeborowska dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA.
O szczegółach można przeczytać na stronie internetowej: http://portalgis.gdansk.rdos.gov.pl/nabrzezaitorwodny-portgdansk/ . Tam znajduje się opis oddziaływania inwestycji na środowisko, opracowany w Biurze EkoKonsult, przez zespół autorski pod kierownictwem dr. inż. Andrzeja Tyszeckiego. Napisano tam m.in., że na odcinku od Zatoki Gdańskiej do Polskiego Haka (styk Martwej Wisły z Motławą niemal w centrum Gdańska) znajdują się 4 obrotnice (miejsca do zawracania statków, zmiany ich kursu): WOC – o średnicy 170 m, która ma być powiększona do 180 – 185 m; Basen Węglowy – mająca 180 metrów średnicy, a po rozbudowie: 200 metrów; główna obrotnica portowa (obrotnica GSR), teraz o średnicy 300 m, a w przyszłości 315 m; Polski Hak – teraz wielkości 200 m, a po powiększeniu będzie miała 285 metrów średnicy.
Martwa Wisła w Gdańsku ożywa morsko także gdzie indziej. Na tej rzece, niedaleko Rafinerii należącej do Grupy Lotos, przy ul. Sztutowskiej w Gdańsku, powstanie port dla tankowców.
– To projekt, który realizujemy wspólnie z miastem – mówi Paweł Olechnowicz, prezes zarządu Grupy Lotos. – Przypływać tam będą niewielkie jednostki, rzędu 3 – 5 tysięcy ton, transportujące surowiec lub produkty z ropy naftowej.
Na zdjęciu: Styk Śmiałej Wisły i Zatoki Gdańskiej. Tu jest drugie wejście dla morskich statków (Śmiałą, a potem Martwą Wisłą do portu wewnętrznego Gdańska, a także w kierunku Sobieszewa. Tędy wychodzą zimą lodołamacze na Bałtyk, bu zacząć kruszyć lody w głównym ujściu Wisły, w rejonie Świbna i Mikoszewa. Fot. Kazimierz Netka.
Dojście z morza do tego, planowanego portu dla tankowców, będzie przez Śmiałą Wisłę i Martwą Wisłę. Te fragmenty rzeki już dostosowano do nowych potrzeb – po zrealizowaniu przez Urząd Morski w Gdyni, dużego projektu pt. „Modernizacja wejścia do portu wewnętrznego (w Gdańsku). Etap II – przebudowa szlaku wodnego na Martwej Wiśle i Motławie”. Tor wodny został tak wykonany, by do terminalu gdańskiej Rafinerii mogły docierać z Bałtyku statki o zanurzeniu 5,5 metra, a nawet 7 metrów. Projekt realizowano z myślą nie tylko o rozwoju w Polsce transportu drogą morską paliw i surowców do ich produkcji. Pogłębienie toru wodnego dla statków ma służyć także innym branżom, na przykład turystyce.
Na zdjęciu: Poszerzony Kanał Płonie. Widok od strony ul. Przełom. Tym kanałem będą docierać tankowce m.in. do portu przy Rafinerii oraz inne statki do przedsiębiorstw zlokalizowanych przy Martwej Wiśle, od Krakowca na Wyspie Stogi w kierunku centrum Gdańska. Fot. Kazimierz Netka.
Jednym z najważniejszych dokonań w ramach wspomnianego projektu jest poszerzenie Kanału Płonie, znajdującego się niedaleko styku rzek Martwej Wisły i Wisły Śmiałej. Był to najwęższy fragment Martwej Wisły na całej jej długości. Dlatego został poszerzony, z 30 do 51 metrów. Zwiększono jego głębokość, do 7 metrów poniżej poziomu morza. Skorzystają na tym np. przedsiębiorstwa przemysłu stoczniowego zlokalizowane w obrębie Portu Gdańsk zainteresowane wykorzystaniem możliwości żeglugi większych statków. Zyska więc nie tylko Grupa Lotos planująca rozbudowę terminala przeładunkowego na Martwej Wiśle, dzięki któremu poprawie ulegną warunki transportu surowców i produktów z i do Rafinerii Gdańskiej. Nowe szanse rozwoju mają też inne firmy, usytuowane na brzegach Martwej Wisły – ze względu na możliwość transportowania towarów statkami, z Bałtyku, przez Wisłę Śmiałą i Martwą Wisłę.
Obecnie trwa modernizacja grobli kamiennej, oddzielającej Śmiałą Wisłę od jeziora w Rezerwacie Ptasi Raj.
Kazimierz Netka