Fot. Kazimierz Netka.

Uczelnie mają swoje strategie umiędzynarodowienia już od pewnego czasu. Potrzebna jest strategia umiędzynarodowienia na poziomie krajowym

Fot. Kazimierz Netka.

Gdyby Mikołaj Kopernik nie studiował za granicą – nie wiadomo, jak skończyłyby się jego odkrycia. Gdyby prof. Aleksander Wolszczan nie wyjechał za granicę – kto pierwszy odkryłby planety poza Układem Słonecznym? Gdyby prof. Maria Skłodowska-Curie… i tak dalej. Naukowa, studencka, profesorska, uczelniana współpraca międzynarodowa, przynosi od dawna olbrzymie efekty.

Fot. Kazimierz Netka.

Polskie uczelnie od dawna dostrzegają korzyści wynikające ze współpracy z zagranicą. Teraz mogą liczyć na wsparcie państwa. Trwają prace nad stworzeniem krajowej strategii wzmocnienia polskich uczelni na forum nie tylko między państwami, ale również w wymiarze międzykontynentalnym, globalnym. Tej problematyce poświęcony jest dwudniowy, I Kongres Umiędzynarodowienia Szkolnictwa Wyższego w Polsce, a uczestniczą w nim reprezentanci różnych państw świata.

O szczegółach dotyczących umiędzynarodowienia mówiono podczas konferencji, która prowadziła dr n. hum. Joanna Śliwińska – rzecznik prasowy, kierownik Sekcji ds. Komunikacji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. O Kongresie oraz internacjonalizacji uczelni mówili m.in.: dr Henryka Mościcka-Dendys – podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych; dr hab. Andrzej Szeptycki, prof. UW – podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego; prof. dr hab. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; dr Dawid Kostecki – dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej; mgr Ewa Kiszka – przewodnicząca IROs Forum, kierowniczka Biura ds. Umiędzynarodowienia Uczelni GUMed; dr Laura E. Rumbley – dyrektorka ds. rozwoju, wiedzy i badań, Europejskie Stowarzyszenie na rzecz Edukacji Międzynarodowej; Dr Kai Sicks – sekretarz generalny Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej (DAAD); prof. dr hab. n. farm. Michał J. Markuszewski – rektor elekt Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; student Abhishek Singla.

– Bardzo dziękuję organizatorom za zaproszenie i panu ministrowi Szeptyckiemu za pamięć o potrzebie umiędzynarodowienia polskiej edukacji wyższej – mówiła minister Henryka Mościcka-Dendys.

Fot. Kazimierz Netka.

– To temat, który nam wszystkim leży na sercu. W perspektywie Ministerstwa Spraw Zagranicznych dla nas istotna jest kwestia jakości tego procesu i zadbania o to, żeby do Polski trafiały osoby, które rzeczywiście chcą tutaj studiować. Jak państwo wiecie, jesteśmy teraz w realiach dyskusji, którą opinia publiczna nazwała i często w mediach jest tak to określane jako afera wizowa. Jednym z jej elementów był niekontrolowany napływ imigrantów do Polski, w tym osób, które udawały studentów.

Nie ukrywam, że z polskiego punktu widzenia jesteśmy zainteresowani tym, żeby procesowi umiędzynarodowienia polskich uczelni wyższych towarzyszyło też to, że osoby, które przyjeżdżają do Polski studiować, faktyczne studia podejmują, nie traktujące wizy jako środka przemieszczania się swobodnego po terytorium Rzeczpospolitej. Myślę, że w tym procesie jesteśmy wszyscy zgodni. Jak państwo wiedzcie, na forum rządu został powołany Międzyresortowy Zespół do spraw Migracji. Liczymy na to, że pod przewodnictwem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji jeszcze w tym roku zostanie wypracowana strategia migracyjna, która będzie obejmować te wszystkie wyzwania, które towarzyszą przyszłości, ale też będzie odpowiedzią na problemy, które się pojawiły po ostatnich ośmiu latach, jeśli idzie o taki bardzo niekontrolowany napływ imigrantów czy to udających studentów, czy też nielegalnie trafiających na rynek pracy albo traktujący polskie pozwolenie na pracę jako środek do dostania się na terytorium Unii Europejskiej.

Bardzo dziękuję za możliwość udziału w dzisiejszym kongresie. Będziemy niewątpliwie w ciągu dnia mieli dużo okazji do porozmawiania o tym jak spowodować, żeby Polska edukacja wyższa skorzystała na procesie umiędzynarodowienia i żeby on służył faktycznie poprawie jakości polskiej edukacji wyższej – powiedziała minister Henryka Mościcka-Dendys.

– Szanowni państwo, umiędzynarodowienie nauki i szkolnictwa wyższego jest rzeczą niezbędną. Żeby osiągać jak najlepsze wyniki w sferze nauki, w sferze oświaty, potrzebujemy współpracy, potrzebujemy przyciągać zagranicznych wykładowców, czy wysyłać naszych studentów do innych ośrodków badawczych, również przyjmować studentów i doktorantów z innych krajów – uzasadniał prof. Andrzej Szeptycki – podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Fot. Kazimierz Netka.

– To pozwala rozwijać naszą naukę i szkolnictwo wyższe, również buduje pozycję naszego kraju jako ośrodka akademickiego, ale również szerzej: przyczynia się do budowania jego wizerunku soft power na arenie międzynarodowej.

Oczywiście, jest pytanie, jak to robić i jak to robić dobrze. Po pierwsze – z kim, mam na myśli nawet u nas w kraju jest to proces, który angażuje wiele instytucji, uczelnie wyższe, instytucje państwowe, takie jak Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, która nas tutaj dzisiaj na tej konferencji jako organizator gości, ale również ministerstwa: Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Spraw Zagranicznych i tak dalej.

Z kim to robić na arenie międzynarodowej? Chodzi w szczególności o kierunki priorytetowe z jakimi krajami chcemy współpracować, jak pozyskać na to środki – tu w szczególności mówimy o środkach europejskich, czy wreszcie jak rozwiązywać problemy, które się na drodze do tego umiędzynarodowienia pojawiają. Tutaj są dwa w tej chwili najważniejsze problemy, które są dość blisko jak się wydaje co było związane: uczelnie sygnalizują nam od lat problem tego, ze studenci i naukowcy z zagranicy mają problem z dotarciem na czas do Polski, a następnie z pobytem tutaj, dlatego że nie mogą czasem przez kilka, kilkanaście miesięcy dostać w terminie polskiej wizy, a następnie jak już do Polski przyjadą, zalegalizować pobytu. Z tego powodu część ludzi rezygnuje ze studiów i z pracy w Polsce. Z drugiej strony pojawiają się tak jak powiedziała pani ministra, informacje z MSZ-u że te kolejki wizowe są związane z faktem, że mamy nadmierną podaż, nadmierny popyt na studia w Polsce, ze strony ludzi, którzy być może nie zawsze naprawdę chcą lub powinni w Polsce studiować.

Żeby spranie tym procesem zarządzać, podjęliśmy prace nad strategią umiędzynarodowienia. Ten kongres jest ważnym etapem na drodze do jej wypracowania z nadzieją, że wspólnie uda nam się wypracować optymalne rozwiązania, które będą częścią również krajowej strategii migracyjnej, przynajmniej w zakresie tej problematyki wizowej.

– Szanowni państwo, jestem niezmiernie dumny, że ten pierwszy kongres umiędzynarodowienia ma miejsce w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym – mówił rektor tej uczelni, prof. Marcin Gruchała.

Fot. Kazimierz Netka.

– Chciałbym bardzo tutaj podziękować NAWIE, która zwróciła się do nas z tą propozycją. To jest bardzo ważne wydarzenie i chciałbym tutaj podziękować przedstawicielom rządu, NAWIE, wszystkim specjalistom, osobom, które się tutaj pojawiły, ponieważ dla szkolnictwa wyższego, dla nauki umiędzynarodowienie jest czymś właściwie naturalnym, ponieważ nauka z natury swojej rzeczy poszukuje prawdy, a prawda jest uniwersalna, nie ma narodowości ani orientacji politycznej, tak że ta prawda musi być poszukiwana globalnie.

Medycyna – a jesteście państwo w uczelni medycznej – jest tego najlepszym przykładem. Medycyna jest jedna. Medycyna jest taka sama w Ameryce, taka sama w Afryce i taka sama w Europie. Wobec tego dla nas, dla uczelni, dla naukowców to jest po prostu powietrze. Dlatego ja bardzo dziękuję NAWIE, rządowi, że ten proces dostrzega i ten proces buduje razem z nami, z uczelniami, widzi nasze problemy i chce nam efektywnie pomóc, za co bardzo dziękuję – powiedział rektor GUMed, prof. Marcin Gruchała.

– Szanowni państwo, jesteśmy już trzeci raz w Gdańsku, mieście wolności. Tym razem na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym. W miejscu, gdzie medycyna, nauka spotyka się z bezpośrednia implementacją, z bezpośrednim wdrożeniem – mówił dr Dawid Kostecki – dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA).

Fot. Kazimierz Netka.

– To jest bardzo cenne, bowiem działanie na rzecz dobra człowieka, na rzecz drugiego człowieka szczególnie w kontekście umiędzynarodowienia ma swój wyjątkowy wyraz i nie wahaliśmy się długo, biorąc pod uwagę przede wszystkim gościnność Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego jak i również zaangażowanie IROs Forum czyli przedstawicieli Professional Staff Administracji Uczelnianej, która bardzo potrzebuje tego wsparcia związanego z umiędzynarodowieniem, bo bez wspólnoty akademickiej i relacji mistrz – uczeń, ale także bez pracowników administracji na uczelniach nie mogłoby to być realizowane w sposób w pełni komplementarny.

Dzisiejszy kongres jest poświęcony strategii umiędzynarodowienia. Jest to pierwsze z cyklu tych spotkań. Dzisiaj koncentrujemy się na umiędzynarodowieniu kształcenia, dlatego będziemy mówić o strategii państw w pozyskiwaniu studentów – cudzoziemców, będziemy mówić dalej o partnerstwach strategicznych. Również proponujemy państwu w naszej bogatej ofercie umiędzynarodowienie szkół doktorskich i trendy powinnościowe, w kontekście kształcenia również mikropoświadczenia, które są teraźniejszością ale niebawem być może zastąpią drugi stopień kształcenia – co nie jest wykluczone. Chcemy o tym nie tylko dyskutować, bo potrzebna jest debata międzysektorowa i dlatego też bardzo cieszymy się z tego, że pan minister Szeptycki, pani minister Mościcka-Dendys są z nami. Jeżeli ten dokument ma być dokumentem żyjącym, ma być dokumentem, który będzie mógł być z korzyścią dla wszystkich interesariuszy, to potrzebujemy tej debaty międzysektorowej – tak aby uniknąć powstania pewnego rodzaju „półkownika”, który będzie pięknie się prezentował na szafie czy na półce, bo to ma być realne narzędzie oddziaływania w zakresie umiędzynarodowienia. Uczelnie mają swoje strategie umiędzynarodowienia już od pewnego czasu. Wiemy, że potrzebna jest strategia umiędzynarodowienia na poziomie krajowym. Nie byłoby to możliwe bez zaangażowania naszych przyjaciół ze Stanów Zjednoczonych, z Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemiec, Finlandii, Czech i Słowacki, bowiem dzięki temu, że zgromadzili się w Gdańsku, możemy dyskutować i wykorzystać ich cenne doświadczenia w procesie tworzenia strategii – podkreślił dr Dawid Kostecki – dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA).

– Cały świat szkolnictwa wyższego przywiązuje ogromną wagę do umiędzynarodowienia, a te kraje, których uczelnie są wysoko pozycjonowane w światowych rankingach i rozpoznawalne jako te, które oferują wysoką jakość kształcenia, uważają szkolnictwo wyższe jako wehikuł do budowy przyszłości krajów przyciągania talentów – powiedziała Ewa Kiszka – przewodnicząca IROs Forum, kierowniczka Biura do spraw Umiędzynarodowienia Uczelni Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Fot. Kazimierz Netka.

– Jestem bardzo dumna jako przewodnicząca IROs Forum, że mogę reprezentować Professional Staff, czyli tych ludzi, którzy w biurach współpracy międzynarodowej codziennie przykładają się do realizacji ambicji i celów zawartych w strategiach umiędzynarodowienia i rozwoju naszych uczelni. Dlatego bardzo dziękuję, za możliwość współorganizacji pierwszego takiego Kongresu Umiędzynarodowienia, w Polsce – mówiła Ewa Kiszka – przewodnicząca IROs Forum, kierowniczka Biura do spraw Umiędzynarodowienia Uczelni Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Dr Laura E. Rumbley – dyrektorka ds. rozwoju, wiedzy i badań Europejskiego Stowarzyszenia na rzecz Edukacji Międzynarodowej (EAIE):

– Jestem bardzo zadowolona, że mogę uczestniczyć w tym Kongresie na rzecz międzynarodowej edukacji – powiedziała dr Laura E. Rumbley – dyrektorka ds. rozwoju, wiedzy i badań Europejskiego Stowarzyszenia na rzecz Edukacji Międzynarodowej (EAIE).

Fot. Kazimierz Netka.

Pani dr Laura E. Rumbley zwróciła uwagę na jego znaczenie w kontekście europejskim. Stwierdziła, że relacje te są bardzo istotne. Mają wpływ na europejską międzynarodową politykę, co będzie miało coraz większe znaczenie w nadchodzących latach.

Dr Kai Sicks – sekretarz generalny Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej (DAAD) przekazał doświadczenia uniwersytetów niemieckich z zakresu internacjonalizacji.

Fot. Kazimierz Netka.

Dr Kai Sicks podziękował za zaproszenie na konferencję. Podkreślił, że studenci mogą uczyć się od siebie nawzajem, a DAAD ściśle współpracuje z polską NAWA, wymieniając się doświadczeniami.

– Chciałem podkreślić, że umiędzynarodowienie zawsze było bardzo ważne, priorytetowe na naszej uczelni – powiedział prof. Michał J. Markuszewski – rektor elekt Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Fot. Kazimierz Netka.

– I takim pozostanie, wręcz będzie jeszcze bardziej umocnione bo to bardzo ładnie powiedziała pani przewodnicząca Ewa Kiszka, że innowacje, wiedza przychodzą najczęściej właśnie w międzynarodowym środowisku. Zrobimy wszystko, żeby wzmocnić jeszcze bardziej nasze umiędzynarodowienie, postawimy na programy, które to umiędzynarodowienie mają nam poprawić. Jesteśmy teraz w procesie oceniania naszej aplikacji wspólnie z dziewięcioma innymi uniwersytetami w kolejnej edycji konkursu na uniwersytety europejskie. Być może będziemy wśród tych szczęśliwców, którym się to uda. Będziemy mogli wprowadzić nasze umiędzynarodowienie na kolejny poziom. Jeżeli nie – na pewno będziemy próbować dalej, aż do skutku.

Cieszę się, że ta konferencja ma miejsce w Gdańsku, bo nasza polityka, nasza strategia rozwoju będzie z umiędzynarodowieniem ściśle związana, a wsparcie takich instytucji jak ministerstwa, jak Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, jak Stowarzyszenie, będą pomostem do tego, by z sukcesem doprowadzić do końca, także do współpracy międzynarodowej z kolegami z Europy – zapewnił prof. Michał J. Markuszewski – rektor elekt Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Fot. Kazimierz Netka.

Zapytaliśmy o korzyści wynikające z umiędzynarodowienia uczelni.

– Proszę państwa myślę, że te korzyści finansowe jak się dobrze policzy, to może nie są aż tak duże, jak się może wydawać. Jest to proces relatywnie też kosztowny. Sama rekrutacja studentów zagranicznych wiąże się z dużymi kosztami, a też czesne, które można uzyskać też mają rozsądny wymiar – odpowiedział prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Proszę państwa, przede wszystkim to jest umiędzynarodowienie środowiska kształcenia studentów. Studenci polscy maja możliwość kontaktu bezpośredniego ze studentami pochodzącymi z innych krajów, z innych kultur. Ta interakcja, która odbywa się nie tylko w trakcie zajęć, a może najmniej w trakcie zajęć, bo zajęcia z reguły są prowadzone oddzielnie, ale interakcje bezpośrednie odbywają się w kołach naukowych, w sekcjach sportowych, w życiu studenckim. Studenci się przenikają, nawiązują znajomości. To otwiera naszych studentów na podróżowanie i nasi studenci też znacznie chętniej też korzystają z programów wymiany międzynarodowej.

Fot. Kazimierz Netka.

Mamy bardzo wielu studentów, którzy chociażby korzystają z programu Erasmus, wyjeżdżają na semestr albo nawet dwa na inne uniwersytety w Europie; również niektórzy z nich poza Europę w ramach innych programów. To jest znowu poszerzenie horyzontów, poznanie innych ludzi, nawiązanie kontaktów. I oczywiście nauka, badania naukowe potrzebują internacjonalizacji, czyli potrzebne są te kontakty międzynarodowe, po to, żeby budować konsorcja naukowe, które wspólnie pracują – wykorzystując swoje mocne strony – nad niezwykle istotnymi problemami badawczymi, innowacyjnymi. Tak że my potrzebujemy jak powietrza: nauka, kształcenie potrzebuje środowiska międzynarodowego. Również nasza kadra dydaktyczna, nasza kadra naukowa, mając możliwość pracy ze studentami międzynarodowymi również jest jej później łatwiej funkcjonować w środowisku międzynarodowym. Tych korzyści jest całe mnóstwo i myślę, że te ekonomiczne to są w sumie najmniej ważne z tego wszystkiego – zapewnił prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Fot. Kazimierz Netka.

– Umiędzynarodowienie to jest taki znak jakości – dodała Ewa Kiszka – przewodnicząca IROs Forum, kierowniczka Biura do spraw Umiędzynarodowienia Uczelni Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. – Nie chodzi tylko o przyciąganie zagranicznych doktorantów, naukowców; pozyskiwanie partnerów zagranicznych do współpracy. Chodzi o to by to się przekładało na lepszą jakość dydaktyki, na wspólne badania naukowe, na wspólne publikacje, na podnoszenie kompetencji całej społeczności uczelnianej, do tego, żeby nasi studenci, doktoranci już podczas studiów przebywali w międzynarodowym środowisku i byli przygotowani nie tylko do wykonywania zawodu, ale również do pracy w międzynarodowym środowisku. Żeby część swoich studiów – tak jak powiedział pan rektor – mogli spędzić za granicą i żeby ich dyplomy były wartościowsze – być może od razu dwa z różnych uczelni we współpracy, bo to są również wspólne programy kształcenia, więc jakby też lepsza ścieżka rozwoju dla naszych studentów i absolwentów.

Jaki jest wpływ związków uczelni na umiędzynarodowienie, np. Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita?

– Zwiększają naszą widoczność międzynarodową. Związek Uczelni imienia Daniela Fahrenheita przede wszystkim służy przygotowaniu naszych uczelni do stworzenia w przyszłości federacji uczelni – powiedział prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Zgromadzenia Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita.

Fot. Kazimierz Netka.

– Federacja uczelni jest tworem, który ma przede wszystkim większą prezentację międzynarodową poprzez wspólną ewaluację i wspólny szyld.

My jako środowisko gdańskie naukowe: Uniwersytet Gdański, Politechnika Gdańska, Gdański Uniwersytet Medyczny – można powiedzieć jesteśmy uczelniami średniego rozmiaru, ale oczywiście bardzo wysokiej jakości. A wiemy, że to co duże, dobre, sprzedaje się znacznie lepiej niż coś, co jest bardzo dobre, malutkie. Wspólnymi siłami zawsze łatwiej. Tak że korzystając z obecności pana ministra poproszę o przychylne spojrzenie na nasz Związek i wspieranie naszych federacyjnych działań – zaapelował prof. Marcin Gruchała – rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Zgromadzenia Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita.

Program I Kongresu Umiędzynarodowienia poświęconego szkolnictwu wyższemu oraz inne wiadomości na ten temat znajdują się na stronie internetowej, pod adresem: https://nawa.gov.pl/nawa/aktualnosci/ruszyla-rejestracja-uczestnikow-na-i-kongres-umiedzynarodowienia .

Kazimierz Netka

Proszę, czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl