Pomorscy przedsiębiorcy pragną wyjaśniać gospodarcze nieporozumienia bez udziału sądów powszechnych. Powołali własne Centrum Arbitrażu i Mediacji

Troska o wyższą kulturę biznesu

Taniej, szybciej, kulturalniej można rozwiązywać spory w Pomorskiem. Zarówno między przedsiębiorcami, jak i między pracodawcami i zatrudnionymi. Biznesmeni sami stworzyli takie szanse, powołując Pomorskie Centrum Arbitrażu i Mediacji. (CAiM). W czwartek, 08 października 2015 roku, zainaugurowano działalność tego Centrum – podpisaniem specjalnego porozumienia, w obecności m.in. reprezentantów ministerstw, prezesa Sądu Okręgowego w Gdańsku, wicemarszałka województwa. Dotychczas spory rozpatrywały głównie sądy, a na drogę mediacji trafia zaledwie niespełna jeden procent takich spraw. Utworzenie wyspecjalizowanego ośrodka, powołanego z inicjatywy przedsiębiorców, znacznie ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej i zwiększy kulturę przedsiębiorczości – oceniali uczestnicy inauguracyjnej konferencji.

Na zdjęciu: Porozumienie podpisują: Sławomir Halbryt – prezes zarządu Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza (z lewej) i Ireneusz Pawłowski – radca prawny, członek zarządu RIGP. Fot. Kazimierz Netka.

Jedną z podstaw prawnych jest Ustawa o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów, uchwalona przez Sejm 24 lipca 2015 r. Zacznie obowiązywać 1 stycznia 2016 roku – mówili Wiesław Byczkowski – wicemarszałek województwa pomorskiego oraz Krzysztof Partyka – radca ministra gospodarki – podczas konferencji inaugurującej działanie CAiM, w Olivia Business Center.

Upowszechnienie wykorzystywania mediacji i arbitrażu w sprawach cywilnych, zwłaszcza pomiędzy przedsiębiorcami to główny cel przygotowanej przez Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości wspomnianej wyżej ustawy o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów. W celu upowszechniania wykorzystania mediacji i arbitrażu przez przedsiębiorców przy rozwiązywaniu sporów gospodarczych, Ministerstwo Gospodarki doprowadziło do powołania 6 regionalnych Centrów Arbitrażu i Mediacji (CAM) – co jest efektem realizowania od 2014 r. przez Ministerstwo Gospodarki projektu pilotażowego pt. „Centra Arbitrażu i Mediacji”, w ramach którego powołano 6 Centrów Arbitrażu i Mediacji: w Białymstoku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Poznaniu i Warszawie. Utworzono je, dzięki współpracy Ministerstwa Gospodarki z partnerami, tj. Izbą Przemysłowo-Handlową z Białegostoku, Fundacją Uniwersytetu Śląskiego Facultas Iuridica z Katowic, Izbą Przemysłowo-Handlową z Krakowa, Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, Wielkopolską Izbą Przemysłowo-Handlową z Poznania oraz Konfederacją Lewiatan. Projekt jest realizowany przy wsparciu finnasowym z funduszy europejskich w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007 – 2013 – napisano na stronie http://www.mg.gov.pl/Prawo+dla+przedsiebiorcy/Mediacje+i+arbitraz . Informacje o działalności i ofercie Centrów znajdują się na stronach: www.caim.gov.pl lub www.mediacjegospodarcze.gov.pl . Pomorskie CAiM doskonale pasuje do tej ministerialnej inicjatywy. Jak doszło do pomorskiej?

Na zdjęciu: porozumienie podpisują:  Zbigniew Canowiecki – prezes Pracodawców Pomorza (z lewej) i Tomasz Limon – dyrektor Biura Pracodawców Pomorza. Fot. Kazimierz Netka.

– Środowisko gospodarcze już na początku lat 90. ubiegłego wieku podejmowało próby zainicjowania działalności sądu polubownego arbitrażowego; jeszcze wtedy, gdy istniała Pomorska Izba Przemysłowo Handlowa – przypomniał Zbigniew Canowiecki, prezes Pracodawców Pomorza. Teraz, wspólnie ze Sławomirem Halbrytem prezesem zarządu Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza, postanowiliśmy połączyć swe siły i doprowadzić do powstania Centrum Arbitrażu i Mediacji. List Intencyjny został podpisany 23 stycznia 2015 roku, a 11 czerwca oficjalnie powołano CAiM. Z czasem chęć przyłączenia się do tej inicjatywy zgłosiło jeszcze kilka instytucji z otoczenia biznesu w Pomorskiem.

W czwartek, 08 października 2015 roku, Porozumienie w sprawie wspierania rozwoju Pomorskiego Centrum Arbitrażu i Mediacji podpisali reprezentanci: Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza; stowarzyszenia Pracodawcy Pomorza; Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw; Krajowej Izby Gospodarki Morskiej; Pomorskiej Izby Rolniczej; Starogardzkiego Klubu Biznesu; Kaszubskiego Związku Pracodawców; Nordy – Regionalnej Izby Przedsiębiorców. Uroczystość odbyła się w Olivia Business Center.

Na zdjęciu: uczestnicy inauguracji działalności Pomorskiego Centrum Arbitrażu i Mediacji, podczas konferencji w Olivia Business Center. Fot. Kazimierz Netka.

Nad działalnością CAiM mającego siedzibę w Regionalnej Izbie Gospodarczej Pomorza, czuwać będzie Rada Centrum Arbitrażu i Mediacji. Jej przewodniczącym jest prof. Jakub Stelina, dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Pan profesor poinformował, że kadry mediatorów mogą kształcić się na specjalnym studium podyplomowym, istniejącym w Uniwersytecie Gdańskim. Kierownikiem Pomorskiego Centrum Arbitrażu i Mediacji jest Ireneusz Pawłowski, radca prawny, członek zarządu RIGP, która jest Liderem wykonującym zadanie prowadzenia Centrum Arbitrażu i Mediacji w Pomorskiem.

CAiM zostało zaproszone do Salonu Mediatora, jaki istnieje przy Sądzie Okręgowym w Gdańsku. Zaproszenie takie wystosował, obecny podczas konferencji inauguracyjnej CAiM, sędzia Przemysław Banasik – prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku. Pan prezes Przemysław Banasik powiedział też, że od 1 stycznia mediatorzy dołącza do grona osób, odpowiedzialnych za prowadzenie procesów. Takie zmiany wprowadzą nowe przepisy.

Spotkania w ramach Salonu Mediacji służą propagowaniu polubowności w rozstrzyganiach problemów gospodarczych, nieporozumień między przedsiębiorcami. Sędzia Sądu Okręgowego Teresa Karczyńska-Szumilas, koordynator ds. mediacji w gdańskim SO przypomniała, że możliwe jest zatwierdzenie ugody mediacyjnej poza postępowaniem sądowym. Mediacja jest też możliwa już po rozpoczęciu tego postępowania – po wniesieniu pozwu, a po zaakceptowaniu ugody mediacyjnej nadaje się jej klauzulę wykonalności – moc wyroku. Salon Mediatorów przy Sądzie Okręgowym w Gdańsku działa od 17 września 2012 roku. Wzorem ubiegłych lat Sąd Okręgowy w Gdańsku wraz z sądami rejonowymi okręgu gdańskiego pragnie aktywnie włączyć się organizację Tygodnia Mediacji (12 – 17 października 2015 r.), którego najważniejszym punktem będzie Międzynarodowy Dzień Mediacji – czytamy na stronie internetowej http://www.gdansk.so.gov.pl/mediacje .

Na zdjęciu: Reprezentanci twórców Pomorskiego Centrum Arbitrażu i Mediacji oraz sygnatariuszy porozumienia. Fot. Kazimierz Netka.

O zaletach w mediacji i o mediacji w praktyce mówił Maciej Borowicz, dyrektor Centrum Mediacji Gospodarczej, reprezentant Krajowej Rady Radców Prawnych. Podkreślił, że godne uwagi są doświadczenia Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, który kieruje 34 procent spraw gospodarczych do mediacji (w 2014 roku). Wskaźnik zawartych ugód w tym Sądzie Okręgowym w 2014 roku i w I kwartale 2015 wyniósł 73 procent. Mecenas Maciej Borowicz przypomniał, że z dniem 1 stycznia 2016 roku wchodzi w życie pakiet przepisów wspierających polubowne rozwiązywanie sporów.

Co dalej?

– Dzisiejszym porozumieniem powołujemy Radę Centrum Arbitrażu i Mediacji – mówił mecenas Ireneusz Pawłowski, kierownik Pomorskiego Centrum Arbitrażu i Mediacji. – Rada będzie stale oceniała działalność Centrum i jego procedury. Dokona też oceny zgłoszonych nowych mediatorów. Przewidziane jest wdrożenie systemu elektronicznego składania wniosków o mediacje. Planowane jest rozpoczęcie budowy Sądu Arbitrażowego. Stale prowadzona będzie promocja pozasądowych metod rozwiązywania sporów.

Zdaniem Sławomira Halbryta, prezesa zarządu Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza, w najbliższej przyszłości mogą się pojawić nowe typy sporów, a także stron, szukających rozstrzygnięć nieporozumień. Coraz bardziej będzie wspierany eksport, więc stronami mogą być częściej niż dotychczas, podmioty zagraniczne. Mogą być też liczniejsze spory na płaszczyźnie intelektualnej – mówi prezes Sławomir Halbryt. W Pomorskiem są bowiem rozwijane inteligentne specjalizacje. Pojawiają się też startupy – początkujące firmy, rozwijające bardzo ryzykowne przedsięwzięcia. Uwzględnić trzeba coraz większy udział naszego rolnictwa w gospodarce światowej oraz przemysłu przetwórstwa surowców spożywczych. Pomorskie CAiM może korzystać z pomocy Krajowej Izby Gospodarki Morskiej, mającej już kilkudziesięcioletnie spostrzeżenia w polubownym rozstrzyganiu sporów, w arbitrażu.

Kazimierz Netka