Ludzie 65+ będą mieli coraz większy wpływ na nasze życie. Nie tylko na losy zwykłych obywateli, ale również na rządzących. Zaczną odgrywać olbrzymią rolę w polityce. W znacznym stopniu będą decydować komu w państwie, w województwach, powiatach, gminach powierzyć władzę. Emeryci stają się bowiem coraz silniejsi.
Sopot – „najstarsze” miasto w Polsce będzie wzorem dla innych
Jak to się dzieje, że obywatele w wieku 65+ rosną w siłę? Po pierwsze – będzie ich coraz więcej. Po drugie – są coraz zdrowsi. I po trzecie: życie ludzkie coraz dłużej trwa.
Na zdjęciu: Ilustracja z wykładu, który wygłosiła dr Elżbieta Szwałkiewicz – przewodnicząca Koalicji na Pomoc Niesamodzielnym, prezes Polskiego Stowarzyszenia Opiekunów. Fot. Kazimierz Netka.
Od tego, jak sprawujący urzędy, zasiadający w radach, sejmikach, w parlamencie zadbają o seniorów, zależy los polityków. Trwają poszukiwania sposobów ulepszenia warunków egzystencji seniorom. Nie tylko ze względu na obecność przy urnach wyborczych i głosowania na konkretne osoby. Emeryci staną się cenną siłą roboczą, wykwalifikowaną, doświadczoną. To z tej części społeczeństwa polskiego będą w przyszłości brani fachowcy do przedsiębiorstw, instytucji. Młodych, wchodzących w wiek aktywności zawodowej, zrobi się mniej. To wynika z konkretnych obliczeń. Warto więc i trzeba zabiegać o sympatie osób starszych. Nie tylko ze zwykłego politycznego wyrachowania; tak zresztą nie wypada.
Na zdjęciu: Slajd pokazany podczas wykładu, który wygłosiła Małgorzata Chrzanowska – psycholog kliniczny w Dziale Pomocy Seniorom i Osobom Niepełnosprawnym w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Sopocie. Fot. Kazimierz Netka.
Trzeba im, seniorom, zapewnić godziwe warunki życia, starzenia się; aktywnego starzenia się. Dobry pomysł na to ma województwo pomorskie, a wzorem do naśladowania, do testowania pomysłów będzie najprawdopodobniej… Sopot – „najstarsze” miasto w Polsce.
Jak i co województwo nad Zatoką Gdańską chce w tym zakresie uczynić – mówiono podczas konferencji pt. „Profesjonalna Opieka nad Seniorem – trendy i możliwości dla woj. pomorskiego”, 15 kwietnia 2016 roku – pod przewodnictwem Marka Wojdy – prezesa Fundacji Innowacji Wspierających Samodzielność NIEZALEŻNI.
Siwe włosy stają się symbolem wiedzy, doświadczenia – mówił Mieczysław Struk – marszałek województwa pomorskiego, otwierając obrady. Tak jest w Polsce, tak jest za granicą. Osoby te są docenianie. Niemcy utworzyli fundację Aktiv Senioren. Organizacje, zajmujące się starszymi ludźmi działają na przykład w Meklemburgii Pomorzu Przednim czy w Środkowej Frankonii – w regionach, z którymi województwo pomorskie utrzymuje przyjacielskie kontakty. W Pomorskiem utworzyliśmy stanowisko pełnomocnika do spraw seniorów. Widać bowiem, że coraz więcej seniorów pragnie się uczyć. Wzrasta liczba zainteresowanych udziałem w zajęciach uniwersytetów trzeciego wieku, Takich uniwersytetów mamy w Pomorskiem 34. Działa też 160 klubów seniorów, 14 domów dziennej opieki.
– Na ogół, najczęściej dyskutuje się o problemach ludzi młodych, o infrastrukturze – budowie dróg, tras kolejowych. Musimy dbać też o seniorów, Dlatego chcę byśmy wspólnie stworzyli koalicję na rzecz seniorów – powiedział marszałek Mieczysław Struk.
– Rano otworzyliśmy żłobek. Teraz rozpoczynamy konferencję na temat polityki senioralnej – mówił Piotr Kowalczuk, zastępca prezydenta Gdańska ds. polityki społecznej. – Seniorzy są dla Gdańska bardzo ważni. Takich mieszkańców jest ponad 120 tysięcy. Mamy też 60 stulatków. Kluczowym jest dla nas troszczenie się o zdrowie seniorów, o ich aktywność.
Prezydent Piotr Kowalczuk podziękował za przeniesienie do Gdańska Targów Opieki i Zdrowia NIEZALEŻNI 65+.
Jak wyjaśnił Marek Wojda, Prezes Fundacji Niezależni, to nie jest przeniesienie imprezy. W Gdańsku zostało zorganizowane zupełnie nowe wydarzenie dotyczące problematyki senioralnej.
Głos zabrał też Piotr Piątosa – prezes Comarch Healthcare: Comarch posiada też centrum medyczne, geriatryczne, część technologiczną do wytwarzania urządzeń technicznych. Comarch postanowił zainwestować w technologie zdalnej opieki medycznej – telemedycyny. chodzi o to, by ze świadczeniami przenieść się ze szpitala bliżej pacjenta. Mamy platformy do całodobowego monitorowania stanu pacjentów. Projekt Miasto Zdrowia wspierany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju dotyczy realizacji świadczeń dla regionu; opieki od urodzenia do późnej starości. To pilotażowe przedsięwzięcie. Są też duże możliwości dla Pomorza. Chcemy współpracować z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym i samorządem.
Jaka jest sytuacja senioralna w województwie pomorskim, mówili: Maciej Kisała – kierownik Referatu Pomocy Społecznej Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego oraz Tadeusz Adamejtis – pełnomocnik marszałka województwa pomorskiego ds. polityki senioralnej.
W Pomorskiem przyrost naturalny wynosi około 2 promille. To niby dobrze; jesteśmy pod tym względem w czołówce województw. Jednak ten wskaźnik jest za mały, by społeczeństwo mogło się odradzać. Przyrost naturalny powinien wynosić co najmniej 2,4 promilla. W Wielkopolskiem przyrost naturalny sięga 1,7 promilla, a w Małopolskiem – 1,4 promilla.
Niekorzystna jest prognoza dotycząca liczby ludności w Pomorskiem. W 2020 roku w Pomorskiem będzie mieszkało około 2,32 mln osób. W tym 411 tysięcy liczących 65 lat i więcej. W 2050 roku wszystkich mieszkańców woj. pomorskiego będzie mniej, bo 2,26 mln, a seniorów liczących lat 65 i więcej – przybędzie; do blisko 680 tysięcy obywateli województwa pomorskiego – wynika z prognoz Głównego Urzędu Statystycznego. Niemal jedna trzecia Pomorzan będzie na emeryturze!
„Dobre praktyki w kompleksowej opiece nad pacjentem w wieku senioralnym – inspiracje dla samorządów” przedstawił dr Piotr Popowski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Programów Zdrowotnych, reprezentant Pomorskiego Partnerstwa na rzecz Zintegrowanej Opieki Zdrowotnej.
Te przedsięwzięcia mają szanse uzyskać pozakonkursowo dotacje unijne, w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) dla Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot (OMG-G-S). Przedsięwzięcie pt. „Centrum Geriatrii oraz programów zintegrowanej opieki i telemedycyny” ma prowadzić do rozwiązania istotnego problemu – czytamy w dokumentacji dotyczącej ZIT. Udział instytucji partnerskich jest uzasadniony z punktu widzenia zakładanych efektów projektu. Projekt zakłada nawiązanie współpracy wielosektorowej, popartej sformalizowaną formą współpracy, uwzględniającą zaangażowanie finansowe, technicznoorganizacyjne czy wsparcie wynikające z wymiany wiedzy i doświadczeń.
Projekt ma charakter systemowy, ponadto składa się na realizację dużego zintegrowanego przedsięwzięcia, składającego się z kilku znaczących powiązanych ze sobą projektów, realizowanych na obszarze większej części OM. Wskazane projekty/wiązki projektów mogą przynosić wartość dodaną tzn. jednoznacznie wskazywać, że dany projekt/wiązka projektów jest rozwiązaniem efektywniejszym niż punktowe, pojedyncze projekty realizowane w trybie konkursowym.
Na zdjęciu: Statuetki „Przyjaźni Seniorom”. Fot. Kazimierz Netka.
Projekt jest zgodny ze strategią RWP, zgodny z RPS, RPO i politykami sektorowymi. Opis wskazuje, że przedsięwzięcie będzie miało pozytywny wpływ na osiągnięcie rezultatów i wskaźników dla danych OP i PI RPO WP
Realizacja przedsięwzięcia w sposób pośredni przyczyni się do aktywizacji społeczno - gospodarczej OM.
Potrzeba realizacji powyższego projektu wynika z diagnozy potrzeb OM, a obszar tematyczny jest zasadny do zrealizowania w ramach ZIT, co ma odzwierciedlenie w stanowisku negocjacyjnym z dnia 14.03.14
Projekt zwiększa dostępność do świadczeń deficytowych, nie rozwiązując jednak problemu dostępu w sposób całościowy. Przewiduje poszerzenie funkcji badawczo-rozwojowych i rozwój praktycznych umiejętności kadry naukowej i studentów. Udział innych podmiotów jest uzasadniony z punktu widzenia zakładanych efektów projektu, lecz ogranicza się jedynie do pomocy finansowej. Świadczenia zdrowotne w ograniczonym stopniu są powiązane ze świadczeniami opiekuńczymi.
W ramach programu ZIT „Centrum Geriatrii” planowane są projekty: „Stworzenie Uniwersyteckiego Centrum Geriatrii” oraz „Utworzenie Centrum Opieki Geriatrycznej w Wojewódzkim Zespole Reumatologicznym im. dr Jadwigi Titz-Kosko” – jak czytamy na stronie internetowej OMG-G-S”. Koszt: 86,5 mln zł, dotacja unijna: 73,5 mln zł.
Instytucje i podmioty zaangażowane w projekt to m.in.: Gdański Uniwersytet Medyczny; Uniwersyteckie Centrum Kliniczne; Wojewódzki Zespół Reumatologiczny i Miasto Sopot; Politechnika Gdańska; Miasto Gdańsk; Miasto Gdynia; Miasto Sopot; powiaty metropolii; Organizacje pozarządowe (Stowarzyszenie Pomorze-My…); Przedsiębiorstwa informatyczne i farmaceutyczne.
Jest też w ZIT przedsięwzięcie z zakresu aktywnego i zdrowego starzenia się. Projekt realizowany w ramach tego przedsięwzięcia to: „Aktywne i zdrowe starzenie się na obszarze OMG-G-S” – metropolitalny system usług senioralnych. Koszt: 74 mln zł, dotacja unijna 62,9 mln zł – z zasobów Regionalnego Programu Operacyjnego.
Na zdjęciu: Slajd pokazany podczas wykładu, który wygłosiła Małgorzata Chrzanowska – psycholog kliniczny w Dziale Pomocy Seniorom i Osobom Niepełnosprawnym w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Sopocie. Fot. Kazimierz Netka.
– Życie seniorów za 5 – 30 lat będzie wyglądało zupełnie inaczej ni z teraz – mówił dr Piotr Popowski. W związku z tym musimy odpowiednio zaplanować wydawanie środków, które obecnie posiadamy. Dostaliśmy szansę, propozycję, rozwiązywania problemów seniorów, na poziomie regionalnym, metropolitalnym, w ramach zintegrowanych inwestycji terytorialnych – mówił dr Piotr Popowski. Inwestycji, dotyczących opieki geriatrycznej. Jesteśmy przekonani, że jest potrzebne nowe podejście do tego problemu, kompleksowe, zintegrowane, bazujące na dobrych rozwiązaniach, które już zostały przetestowane. Czerpmy wiedzę z najlepszych instytucji europejskich, światowych. Zobaczmy co inni zrobili dobrego i spróbujmy przeszczepić to na nasz grunt. Mamy zagłębie urodzin w jednej z pomorskich gmin, ale też projekt pilotażowy dla polityki senioralnej – jaki realizowany może być w Sopocie. To może być częścią naszego eksperymentu, obserwując to co się dzieje w Sopocie. Tam współczynnik seniorów jest najwyższy w Polsce. To, co teraz jest w Sopocie, w następnych dziesięcioleciach wydarzy się w całej Polsce. W Sopocie – już istnieje.
Demografia jest punktem wyjścia. Ta fala zmiecie dotychczasowy system zarówno finansowania, świadczeń jak i opieki zdrowotnej. Za 30 lat będziemy mieli zupełnie coś innego.
Jak to będzie wyglądało – nie wiemy; to jest zagadka. Próbujemy się z tym problemem zmierzyć. Problemy seniorów są wielowątkowe. Dobrym punktem wyjścia jest współczynnik aktywnego, zdrowego starzenia się. Niestety, Polska nie mieści się w czołówce tego współczynnika mierzonego różnymi elementami cząstkowymi. Dlatego powinniśmy czerpać instrukcje z tych państw, które ten wskaźnik mają znacznie wyższy. Problem opieki nad seniorami w przyszłości jest wyzwaniem dla środowiska uniwersyteckiego, dla partnerstwa na rzecz zintegrowanej opieki zdrowotnej. Mamy plan, wiemy jak to robić chcemy współpracować ze środowiskami technologicznymi, działającymi na rzecz aktywizacji ryku pracy ze wszystkimi, widzącymi potrzebę zmian. Byłoby grzechem, gdybyśmy przy tym nie skorzystali z dobrych rozwiązań sprawdzonych na świecie gdybyśmy nie przystosowali ich do naszych potrzeb – mówił dr Piotr Popowski.
Temat: „Niesamodzielność – wyzwanie czy porażka?” przedstawiła dr Elżbieta Szwałkiewicz – przewodnicząca Koalicji na Pomoc Niesamodzielnym, prezes Polskiego Stowarzyszenia Opiekunów.
„Model wsparcia seniorów w Sopocie. Elementy teleopieki w realizacji usług opiekuńczych” omówiła Małgorzata Chrzanowska – psycholog kliniczny w Dziale Pomocy Seniorom i Osobom Niepełnosprawnym w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Sopocie.
Program konferencji zawierał jeszcze następujące wystąpienia: „Domowa Opieka Geriatryczna w praktyce” – autor: Roman Lis z RenRom Domowa Opieka Geriatryczna. Wystąpienie pt. „Możliwości finansowania telemedycyny i teleopieki w ramach RPO WP 2014 – 2020” przygotował Maciej Laszkiewicz – zastępca dyrektora Departamentu Zdrowia ds. ekonomiczno – inwestycyjnych w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego. Technologie informatyczne w świadczeniu usług opiekuńczych – to temat wykładu przewidzianego w programie dla Andrzeja Rybickiego – dyrektora Centrum Konsultingu Comarch Healthcare.
„Teleopieka – niezależność i bezpieczeństwo seniora. Doświadczenia Fundacji Niezależni” to zagadnienie, które przygotowała Tamara Rekowska – dyrektor Fundacji Niezależni.
Na zdjęciu: Slajd pokazany podczas wykładu, który wygłosiła Małgorzata Chrzanowska – psycholog kliniczny w Dziale Pomocy Seniorom i Osobom Niepełnosprawnym w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Sopocie. Fot. Kazimierz Netka.
W sobotę i niedzielę, 16 i 17 kwitenia 2016 roku, w ramach Gdańskich Dni Seniora, Miasto Gdańsk oraz Fundacja Niezależni zorganizowały Targi Opieki i Zdrowia NIEZALEŻNI 65+.
Krótko przed wspomnianą konferencją i targami, został przyjęty kodeks dobrych praktyk senioralnych. Nastąpiło to podczas obrad Konwentu Marszałków Województw RP, w Szczyrku.
15 kwietnia 2016 roku w Brukseli Komisja Europejska oraz Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) we współpracy z holenderską prezydencją UE, rozpoczęła dwuletnią ogólnoeuropejską kampanię zatytułowaną Zdrowe miejsca pracy dla wszystkich grup wiekowych – wynika z informacji, które przekazała nam Marta Angrocka-Krawczyk z Wydziału Prasy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce. – To największa na świecie kampania w tej dziedzinie. Skupiając się na zrównoważonej pracy oraz bezpieczeństwie i zdrowiu w kontekście starzenia się siły roboczej, kampania ta przypomina w stosownym momencie, że dzisiejsi młodsi pracownicy kiedyś będą pracownikami starszymi.
Kazimierz Netka