Źródła ilustracji: webinarium; prezentacja, którą przedstawił Łukasz Kwiatkowski.
O przekształcaniu kłótni, konfliktów, nieporozumień w konstruktywne rozmowy
„Skuteczna komunikacja w trudnym czasie” – to tytuł spotkania online, które odbyło się 19 maja 2020 roku, z inicjatywy Agencji Rozwoju Pomorza S.A. Webinarium to zainaugurowało cykl szkoleń, poświęconych m.in. konfliktom. O szczegółach poinformowała nas Anna Bochyńska z Agencji Rozwoju Pomorza S.A., po polsku i angielsku.
Jak komunikować się skutecznie nie tylko w trudnym czasie – warsztaty i spotkania online/ Online training poświęcone sztuce komunikacji, prowadzone w języku polskim i angielskim. Cykl warsztatów obejmuje 4 spotkania, każde po 3,5 godz. Warsztaty są prowadzone w sposób interaktywny, łączą teorię i praktykę za pomocą ćwiczeń, symulacji, analizy filmów i własnych doświadczeń oraz dyskusji i indywidualnej refleksji. (The training has interactive nature, it integrates theory and practice through exercises, role-plays, analysis of films and own experiences, discussion and individual reflection.
Skorzystaliśmy z zaproszenia i uczestniczyliśmy w spotkaniu wprowadzającym, pt. „Skuteczna komunikacja w trudnym czasie – o sztuce przekształcania konfliktu w konstruktywne rozmowy” – 19 maja, godz. 9.00 – 11.00 . Effective communication in challenging time – complimentary meeting about art of transforming conflict to constructive conversation – 26 May, 9.00 a.m. – 11.00 a.m.
Spotkanie inaugurujące cykl warsztatów Prowadzącym był Łukasz Kwiatkowski – współpracuje z międzynarodową siecią praktyków skupionych wokół Institute for the Study of Conflict Transformation. Łukasz Kwiatkowski uzyskał tytuł Certified Transformative Mediator i pełni funkcję koordynatora ISCT w Polsce. Przez wiele lat odpowiadał za system zarządzania ryzykiem finansowym w dużej grupie kapitałowej. Posiada doświadczenie w budowaniu i rozwoju zespołów, zarządzaniu zmianą i konfliktem w organizacji oraz komunikacji i negocjacji w międzynarodowym środowisku gospodarczym i finansowym. Ukończył studia podyplomowe z mediacji, brał udział w wielu konferencjach, szkoleniach i warsztatach w Europie i USA na temat różnych form interwencji w konflikcie (źródło informacji: https://www.szkolenia.arp.gda.pl/plik,7137,program-szkolenia-online-od-konfliktu-do-rozmowy-czerwiec-2020.pdf ).
Przedstawiamy zarys poruszonej problematyki podczas tego webinarium. Pokazujemy też niektóre slajdy.
Program szkolenia obejmował następujące zagadnienia: Relacyjny wymiar konfliktu; Powszechne reakcje w konflikcie i w trudnej komunikacji; Klucz do przezwyciężenia konfliktu; Działania i umiejętności przydatne w prowadzeniu trudnych rozmów.
Konflikty wiążą się z wyborami, które niosą ze sobą ryzyka. Każdy z nas decyduje co jest „właściwą drogą” i jakie ryzyka podjąć – mówił Lukasz Kwiatkowski. Decyzje te nie dotyczą tylko rezultatów i rozwiązywania problemów, a przede wszystkim definiują nas jako ludzi. Zmiany przychodzą gdy ruszamy pod wiatr swoich nawyków. Szkolenie nie wskazuje drogi w konflikcie, ale ułatwia jej szukanie przez rozwijanie świadomości i umiejętności – wyjaśniał.
Mechanizmy funkcjonowania i powstawania sytuacji konfliktowych, które dzieją się niemal codziennie, są bardzo różne. To wówczas ujawnia się nasza rzeczywista osobowość, charakter, w tym odporność na stresy, a więc jednocześnie przydatność w pracy. Warto więc zadbać i o takie kwalifikacje: o umiejętność radzeniach sobie w kryzysie, w pandemii, w nerwowej atmosferze, gdy ktoś ma poczucie, że dzieje się mu krzywda.
Dokonywane podczas konfliktów wybory, definiują nas jako ludzi; na przykład wtedy, gdy decydujemy czy iść do sądu, czy rozmawiać z klientem; jak reagować na obelgi; czy zatelefonować do kogoś, z kim się spieramy, czy czekać aż on się odezwie. Bardzo istotne jest to, jak odnosimy się do innych, bo to może się ciągnąć za nami latami. Bywa, że konflikt zmusza nas do zachowania dalekiego od naszych ideałów – mówił Łukasz Kwiatkowski. Szkolenie wskazało drogi, mechanizmy pozwalające na rozwiązanie konfliktu, który uruchamia w nas głęboko zaszyte mechanizmy, z którymi trudno sobie poradzić.
Czasami trzeba pójść „pod wiatr”, trzeba przyglądać się sobie, swoim reakcjom, szukać drogi do właściwej decyzji: co jest ważne dla nas, a co ważne dla drugiej osoby.
Naukowcy dostrzegają trzy grupy rozwoju naszej świadomości: kolektywistyczny, indywidualistyczny i relacyjny – mówił Łukasz Kwiatkowski.
Oto cechy światopoglądu kolektywistycznego: tożsamość „my”, przeważa przynależność i potrzeba bezpieczeństwa; dbałość o wspólnotę, która chroni w zamian za lojalność; hierarchie motywowane strachem; świat jako walka grup. Porządek wynika z norm własnej grupy i ról społecznych. Relacje podtrzymują harmonię i konsensus Konflikt jest zagrożeniem dla „status quo”. Na pierwszym miejscu jest bezpieczeństwo grupy.
Światopogląd indywidualistyczny charakteryzuje się tym, że dominuje tożsamość „ja”, przeważa autonomia i chęć realizacji własnych potrzeb i interesów. Hierarchie motywowane są zyskiem (nagroda) i stratą (kara), świat to rywalizacja jednostek. Porządek jest rezultatem procesów mających narzuconą strukturę. Relacje są instrumentem do spełniania własnych potrzeb. Konflikt to „zło konieczne”, musi być poddany kontroli. Liczą się transakcje. Definicje konfliktu w tym światopoglądzie to: Teoria władzy: konflikt jest walką o dominację (kto jest najsilniejszy?); Teoria praw: konflikt jest walką pomiędzy konkurującymi roszczeniami o „prawa” (kto ma jakie prawa?); Teoria potrzeb i interesów: konflikt jest walką o realizację nieprzystających potrzeb za pomocą ograniczonych zasobów (kto co może uzyskać?)
Światopogląd relacyjny wyróżnia się tym, że jednostka jest potencjałem wynikającym z wielorakich relacji. Sens i rozumienie wyłania się w interakcjach z innymi. Holarchie (hierarchie) motywowane są własną odpowiedzialnością i wartościami; świat jest relacja całości i części. Porządek wynika z ciągłych interakcji uczestników procesów społecznych. Relacje są podstawą dla doświadczania siebie i innych. Konflikt to szansa na rozwój samoświadomości, wewnętrznej siły i otwartości. Liczą się relacje.
Mówiąc o konfliktach i ich łagodzeniu, trzeba pamiętać, że ludzie mają wrodzoną potrzebę: autonomii i troski o siebie; więzi i troski o innych.
Czym jest konflikt z perspektywy modelu transformatywnego? Według teorii relacyjnej to tymczasowy kryzys w interakcji między ludźmi który powoduje ich zagubienie i wzajemne oddzielenie. Definicje konfliktu:
Teoria władzy: konflikt jest walką o dominację (kto jest najsilniejszy?). Teoria praw: konflikt jest walką pomiędzy konkurującymi roszczeniami o „prawa” (kto ma jakie prawa?). Teoria potrzeb i interesów: konflikt jest walką o realizację nieprzystających potrzeb za pomocą ograniczonych zasobów (kto co może uzyskać?). Teoria relacyjna: konflikt jest tymczasowym kryzysem w interakcji międzyludzkiej
Trzeba zdawać sobie sprawę, że konflikt to nie zagłada, unicestwienie. To również szansa.
Podczas webinarium odbyło się szkolenie, polegające na opowiedzeniu doświadczeń z własnego konfliktu. Uczestnicy, podzieleni na małe grupy otrzymali następujące zadania: pomyślcie o konflikcie w który jesteście / byliście osobiście zaangażowani. Podzielcie się swoją historią i porozmawiajcie o pytaniach: Jak się czuliście w najgorszym momencie? Co myśleliście i czuliście w stosunku do drugiej osoby? Co było najtrudniejsze i dlaczego było Wam ciężko?
Oto odpowiedzi:
Warto mieć świadomość, że skupiając się na sobie tracimy perspektywę widzenia drugiej osoby, wchodzimy w spiralę sporu, taką, że zaczynamy się pogłębiać się w konflikcie. Jeśli nad tym nie zapanujemy, nasze reakcje stają się coraz bardziej destrukcyjne.
Kluczowe zadanie to: przywrócenie kontroli nad naszą własną odpowiedzialnością za rezultaty.
Uświadommy sobie, co jest konflikt i na czym polega jego łagodzenie, neutralizacja: jakie są ryzyka czyli SWOT – słabe, mocne strony, zagrożenia sposobności. Transformacja interakcji powinna robić się coraz bardziej humanizująca, wówczas stajemy się bardziej otwarci. Kolejne ćwiczenie: ocena fragmentu filmu dotyczącego konfliktu małżeńskiego.
Jak się zachować w razie konfliktu? Łukasz Kwiatkowski proponuje następujące postępowania:
1. Dbanie o czas i przestrzeń na konsultacje i decyzje: Zatrzymaj się, oddychaj głęboko i powoli. Powstrzymaj natychmiastową reakcję. Nic nie mów. Ustal konkretny termin kiedy odpowiesz. Pomyśl jak uwolnić się od sytuacji na pewien czas.
2. Pokonywanie ograniczonego widzenia: Kwestionuj swoje przypuszczenia na temat drugiej osoby. Weź pod uwagę usposobienie i uwarunkowania sytuacyjne drugiej osoby. Zrób burzę mózgów na temat alternatywnych opcji i potencjalnych konsekwencji.
3. Zadaj sobie następujące pytania: Co chciałbym osiągnąć? Co sądzę, że chce osiągnąć druga osoba Czy wyciągam wnioski zbyt szybko? Czy biorę sprawy zbyt osobiście? Czy nie doceniam czegoś lub przesadzam? Jakie ryzyka jestem gotów podjąć? Jakich rzeczy nie powinienem mówić?
4. Poszukiwanie informacji i opinii: Porozmawiaj z kimś zaufanym o sytuacji i możliwościach. Poproś kogoś o kwestionowanie Twojego sposobu myślenia. Poszukaj wsparcia i porady kogoś kto reprezentuje Twoje interesy. Poszukaj sensownych alternatyw poza polem konfliktu.
Co dalej? Z informacji, które przekazała nam Anna Bochyńska z Agencji Rozwoju Pomorza S.A. wynika, że w czerwcu 2020 roku odbędą się następujące cykle warsztatowe pt. „Od konfliktu do rozmowy – Radzenie sobie z różnicami w trudnym czasie”, w dniach: 2, 9, 16, 23 czerwca, godz. 9.00 – 12.30. „From conflict to conversation – Dealing with differences in difficult time” – 8, 15, 22, 29 June, 9.00 a.m. – 12.30 p.m.
Szkolenie ma charakter interaktywny; integruje teorię i praktykę za pomocą ćwiczeń, symulacji, analizy filmów i własnych doświadczeń oraz dyskusji i indywidualnej refleksji. Uczestnictwo w warsztatach zostanie potwierdzone certyfikatem.
Kazimierz Netka
Czytaj również na portalu: Pulsarowy.pl